Την προηγούμενη φορά που το Παρίσι φιλοξένησε τους Ολυμπιακούς Αγώνες, το 1924, ο αναβιωτής τους, Πιέρ ντε Κουμπερτέν, ζούσε ακόμη. Ηταν πρόεδρος της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής και, φυσικά, είχε τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο στις αποφάσεις. Σήμερα, 100 χρόνια μετά, όσο κι αν ο κόσμος έχει αλλάξει, εκείνη η διοργάνωση θεωρείται προπομπός των Αγώνων όπως τους γνωρίζουμε σήμερα. Μια μικρογραφία τους.
Ηταν η πρώτη φορά που οι Ολυμπιακοί Αγώνες φόρεσαν το κοστούμι του παγκόσμιου θεάματος – και όχι μόνο την αθλητική τους περιβολή. Στις 4 Μαΐου εκείνης της χρονιάς, στο Ολυμπιακό Στάδιο «Ιβ ντι Μανουάρ» (γνωστό και ως «Σταντ ντε Κολόμπ») συγκεντρώθηκαν 19.052 θεατές για να παρακολουθήσουν την τελετή έναρξης, που ήταν υπερθέαμα για τα δεδομένα της εποχής. Το στάδιο αυτό θα φιλοξενήσει εφέτος αγώνες χόκεϊ. Εκατό χρόνια μετά οι Γάλλοι θα πρωτοπορήσουν και πάλι. Η τελετή έναρξης δεν θα διεξαχθεί σε αρένα, αλλά στα νερά του Σηκουάνα.
Ηταν η πρώτη φορά που πραγματοποιήθηκε και τελετή λήξης, στις 27 Ιουλίου, η οποία έμοιαζε σε πολλά με τις σύγχρονες. Εκεί έγινε και η απονομή των μεταλλίων στους νικητές. Στο τέλος υψώθηκαν τέσσερις σημαίες: της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής, της οικοδέσποινας, Γαλλίας, της μητέρας των Αγώνων Ελλάδας και της Ολλανδίας, που θα φιλοξενούσε την επόμενη διοργάνωση (1928).
Ηταν η πρώτη φορά που οι αθλητές έμειναν όλοι μαζί σε ένα συγκρότημα –αυτό που σήμερα ονομάζουμε Ολυμπιακό Χωριό– μικρών ξύλινων σαλέ με τρεχούμενο νερό. Δημιουργήθηκε ειδικά για την περίσταση, κοντά στο Ολυμπιακό Στάδιο, και περιλάμβανε ταχυδρομείο, πρακτορείο Τύπου, ανταλλακτήριο συναλλάγματος, κομμωτήριο και εστιατόριο.
Ηταν η πρώτη φορά που η διοργανώτρια χώρα κατασκεύασε καινούργιες εγκαταστάσεις για τους Αγώνες, όπως πισίνες και γήπεδα τένις. Για τον λόγο αυτόν οι Ολυμπιακοί του 1924 ήταν οι πρώτοι που κατέγραψαν έξοδα πολύ μεγαλύτερα από τα έσοδα, σύμφωνα με το BBC Sport. Η «Piscine des Tourelles» υπήρξε η πρώτη Ολυμπιακή πισίνα 50 μέτρων, και οι διαδρομές της χωρίζονταν με φελλούς. Εφέτος θα χρησιμοποιηθεί ως προπονητήριο για τους κολυμβητές και τις κολυμβήτριες.
Ηταν η πρώτη φορά που είχαν τεθεί όρια πρόκρισης για τους συμμετέχοντες. Οι περισσότερες αθλητικές ομοσπονδίες είχαν αρχίσει να παίρνουν τους Αγώνες στα σοβαρά, και οι Ολυμπιακές επιτροπές ήθελαν να εξασφαλίσουν ότι θα εκπροσωπούσαν τις χώρες τους οι καλύτεροι.
Ηταν η πρώτη φορά που σημειώθηκε αξιόλογη συμμετοχή γυναικών. Οι 135 αθλήτριες διαγωνίστηκαν στις καταδύσεις, στην κολύμβηση, στην ξιφασκία και στο τένις. Ανάμεσά τους και μια Ελληνίδα, η τενίστρια Λένα Βαλαωρίτου-Σκαραμαγκά. Εκτοτε η γυναικεία παρουσία αυξανόταν διαρκώς, με αλματώδεις ρυθμούς. Για να φτάσουμε, έναν αιώνα μετά, στην απόλυτη ισορροπία. Στους Αγώνες του 2024 οι αθλήτριες θα είναι περίπου όσοι και οι αθλητές.
Ηταν η πρώτη (και τελευταία) φορά που το Ολυμπιακό πρόγραμμα περιλάμβανε και καλλιτεχνικούς διαγωνισμούς: στην αρχιτεκτονική, στη γλυπτική, στη λογοτεχνία, στη ζωγραφική και στη μουσική. Ο Κωνσταντίνος Δημητριάδης είχε κατακτήσει χρυσό μετάλλιο στη γλυπτική με τον περίφημο «Δισκοβόλο» του, το ορειχάλκινο άγαλμα που βρίσκεται απέναντι από το Παναθηναϊκό Στάδιο.
Τέλος, ήταν η πρώτη φορά που οι Ολυμπιακοί Αγώνες μεταδόθηκαν live από το ραδιόφωνο. Η δημοσιογραφική κάλυψη εκείνης της διοργάνωσης υπήρξε πρωτοφανής, με 724 διαπιστευμένους από τη Γαλλία και το εξωτερικό. Οι ιστορίες των «ιπτάμενων Φινλανδών» (Πάαβο Νούρμι και Βίλε Ρίτολα), των βρετανών δρομέων Χάρολντ Εϊμπραμς και Ερικ Λίντελ (που πολλές δεκαετίες αργότερα ενέπνευσαν τους δημιουργούς της οσκαρικής ταινίας «Οι δρόμοι της φωτιάς), και του μετέπειτα κινηματογραφικού «Ταρζάν», Τζόνι Βαϊσμίλερ, διαδόθηκαν στα πέρατα της Γης, εκτοξεύοντας το ενδιαφέρον για τους Αγώνες.
Εκατό χρόνια μετά, η κορυφαία αθλητική διοργάνωση επιστρέφει στο Παρίσι ως ένα τεράστιο, παγκόσμιο event. Το 1924 συμμετείχαν 3.089 αθλητές από 44 χώρες, οι οποίοι διαγωνίστηκαν σε 17 αθλήματα. Το 2024 οι συμμετοχές θα είναι 10.500, από όλον τον Κόσμο, σε 32 σπορ. Το 1924 παρακολούθησαν τους Αγώνες 625.000 θεατές. Εφέτος θα ξεπεράσουν τα 15 εκατομμύρια. Και το τηλεοπτικό κοινό της τελετής έναρξης εκτιμάται ότι θα αριθμεί πάνω από ένα δισεκατομμύριο ανθρώπους.