Ο απολογισμός είναι ανείπωτα τραγικός. H Covid-19 έχει επιφέρει έως σήμερα την απώλεια επιπλέον 28 εκατομμυρίων ετών ζωής. Τουλάχιστον αυτό είναι το πόρισμα της μεγαλύτερης μελέτης που έχει εκπονηθεί έως σήμερα, με στόχο να αποτιμηθεί ο αντίκτυπος της πανδημίας του κορονοϊού.
Ο τεράστιος αυτός αριθμός προέκυψε στο πλαίσιο έρευνας που διεξήχθη υπό την αιγίδα του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης για τον υπολογισμό των χρόνων ζωής που χάθηκαν (Years of Life Lost – YLL) σε τριάντα επτά χώρες μεσαίων και υψηλών εισοδημάτων (περιλαμβανομένης και της Ελλάδας) λαμβάνοντας υπόψη το σύνολο των θανάτων που επήλθαν πέρυσι αλλά και τις ηλικίες των ανθρώπων που απεβίωσαν.
Ο κορονοϊός και η πανδημία του προκάλεσαν δραματική μείωση του προσδόκιμου ζωής στις περισσότερες χώρες, ενώ συγχρόνως αυξήθηκαν και τα χαμένα χρόνια ζωής εξαιτίας των πρόωρων θανάτων. Σύμφωνα με τους επιστήμονες που συμμετείχαν στην έρευνα, ο πραγματικός αριθμός των χρόνων ζωής που χάθηκαν εξαιτίας της πανδημίας ενδέχεται να είναι πολύ μεγαλύτερος, καθώς δεν μπόρεσαν να λάβουν υπόψη την κατάσταση που επικρατεί στις περισσότερες χώρες της Ασίας, της Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής, λόγω έλλειψης επαρκών στοιχείων.
«Τίποτα δεν με έχει σοκάρει τόσο πολύ στη ζωή μου όσο η πανδημία», δήλωσε στον Guardian ο επικεφαλής της έρευνας, δρ Ναζρούλ Ισλάμ, επιδημιολόγος στο Τμήμα Υγείας του Πληθυσμού του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης με ειδίκευση στην ιατρική στατιστική. Αναφερθείς στα τραγικά ευρήματα που κατέληξε η ομάδα του και δημοσιεύτηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση British Medical Journal, αποκάλυψε ότι «χρειάστηκε να σταματήσουμε κάποια στιγμή για να συνέλθουμε από όλα αυτά». Παρότι είναι γιατρός και επιδημιολόγος, άρα εξοικειωμένος με θανατηφόρες επιδημίες και απώλειες ανθρώπινων ζωών, ο δρ Ισλάμ ο οποίος, μάλιστα, θρήνησε συναδέλφους και συγγενείς που νικήθηκαν από τον κορονοϊό, παραδέχεται ότι τα ευρήματα της έρευνάς τον συντάραξαν.
Η χειρότερη υγειονομική κρίση εδώ και 100 χρόνια!
Οι ερευνητές εξήγησαν ότι για την πληρέστερη εκτίμηση και κατανόηση του αντίκτυπου της πανδημίας (δηλαδή της χειρότερης κρίσης της δημόσια υγείας που έπληξε την ανθρωπότητα τον τελευταίο αιώνα) απαιτούνταν καταρχάς ο υπολογισμός της υπερβάλλουσας θνητότητας (διαφορά ανάμεσα στους θανάτους που καταγράφηκαν και στους θανάτους που αναμένονταν από οποιαδήποτε αιτία με βάση τα ιστορικά στοιχεία). Εξίσου σημαντική, ωστόσο, ήταν και η ανάλυση των στοιχείων όσον αφορά τους πρόωρους θανάτους, ούτως ώστε να διαπιστωθεί πόσο πρόωροι ήταν και πόσα, κατ’ επέκταση, χρόνια ζωής χάθηκαν.
Αφότου μια διεθνής ομάδα ερευνητών υπό την καθοδήγηση του δρος Ισλάμ εκτίμησε το προσδόκιμο ζωής και τα χρόνια ζωής που χάθηκαν το 2020 σε 37 χώρες, συνέκρινε τα ευρήματα έναντι των αρχικών εκτιμήσεων που βασίζονταν στις τάσεις που καταγράφηκαν στις εν λόγω χώρες την περίοδο 2005-2019.
Σε αυτό το διάστημα το προσδόκιμο ζωής, ανδρών και γυναικών, αυξήθηκε σε όλες σχεδόν τις χώρες που μελετήθηκαν. Πέρυσι, ωστόσο, μειώθηκε και για τους άνδρες και για τις γυναίκες σε όλες τις χώρες, με εξαίρεση τη Νέα Ζηλανδία, την Ταϊβάν και τη Νορβηγία, όπου αυξήθηκε ελαφρώς, και τη Δανία, την Ισλανδία και τη Νότια Κορέα, όπου παρέμεινε σταθερό.
Η μεγαλύτερη μείωση καταγράφηκε στη Ρωσία, με το προσδόκιμο ζωής των ανδρών να μειώνεται κατά 2,33 έτη και των γυναικών κατά 2,14 έτη. Σημαντικά μειώθηκε επίσης στις ΗΠΑ (-2,27 χρόνια για τους άνδρες και -1,61 για τις γυναίκες) και στη Βουλγαρία (-1,96 και -1,37 αντίστοιχα). Στην Ελλάδα οι απώλειες ήταν μικρότερες του έτους, κοντά στους 6 μήνες, τόσο στις γυναίκες όσο και στους άνδρες.
Κατά τη διάρκεια της προηγούμενης χρονιάς χάθηκαν περισσότερα χρόνια ζωής από όσα αναμενόταν να χαθούν σε όλες τις χώρες εκτός από την Ταϊβάν και τη Νέα Ζηλανδία (όπου χάθηκαν λιγότερα) και την Ισλανδία, τη Νότια Κορέα, τη Δανία και τη Νορβηγία, όπου δεν σημειώθηκε καμία μεταβολή.
Στις υπόλοιπες 31 χώρες το 2020 χάθηκαν περισσότερα από 222 εκατομμύρια χρόνια ζωής, δηλαδή 28,1 εκατομμύρια έτη περισσότερα σε σχέση με το αναμενόμενο: 17,3 εκατ. όσον αφορά τους άνδρες και 10,8 εκ. όσον αφορά τις γυναίκες. Τα επιπλέον χρόνια ζωής που χάθηκαν το 2020 λόγω της πανδημίας ήταν υπερπενταπλάσια σε σχέση με εκείνα που χάθηκαν εξαιτίας της επιδημίας εποχικής γρίπης το 2015.
Τα περισσότερα επιπλέον χρόνια ζωής ανά 100.000 κατοίκους χάθηκαν στη Ρωσία (7.020 για τους άνδρες και 4.760 για τις γυναίκες) στη Βουλγαρία (7.260 και 3.730) και στη Λιθουανία (5.430 και 2.640).
