Τη θέση ότι τα ελληνικά νησιά –μεταξύ τους και το Καστελόριζο– έχουν τα ίδια δικαιώματα με τα ηπειρωτικά τμήματα μιας χώρας πρόβαλε ο εκ νέου ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Τζέφρι Πάιατ.
Η δήλωση του κ. Πάιατ έγινε από την Αλεξανδρούπολη, όπου παρέστη με τον υπουργό Εθνικής Αμυνας Νίκο Παναγιωτόπουλο σε εκδήλωση για τα 150 έτη του λιμένα της ακριτικής πόλης. Παράλληλα, όμως, στην πόλη βρίσκονται δύο αμερικανικά πολεμικά πλοία που μεταφέρουν δεκάδες ελικόπτερα και άλλο εξοπλισμό για άσκηση του ΝΑΤΟ στη Ρουμανία.
Ο αμερικανός πρέσβης, σχολιάζοντας την κατάσταση στο Αιγαίο, είπε ότι ελπίζει πως «θα υπάρχει συνέχεια στα σήματα που δείχνουν ότι υπάρχει προοπτική αποκλιμάκωσης» και πρόσθεσε:
«Γνωρίζω ότι αυτή είναι η ελπίδα του πρωθυπουργού Μητσοτάκη, το ακούσαμε από τον υπουργό Αμυνας μόλις τώρα και σίγουρα οι Ηνωμένες Πολιτείες συμμερίζονται αυτήν την ελπίδα και χρησιμοποιούμε τα διπλωματικά μας εργαλεία για την προώθηση αυτού του στόχου».
Για την επίμαχη φράση «αμφισβητούμενα (disputed) ύδατα», ο πρεσβευτής των ΗΠΑ διευκρίνισε σχετικά: «Θα ήθελα να ξεκαθαρίσω ότι ο όρος “αμφισβητούμενα” αναφέρεται απλώς σε περιοχές όπου περισσότερες από μία χώρες προβάλλουν θαλάσσιες διεκδικήσεις.
»Και όπως λέω συχνά, οι Ηνωμένες Πολιτείες γενικά δεν παίρνουν θέση σε διαφορές θαλάσσιων συνόρων άλλων κρατών, αλλά ως ζήτημα μιας μακροπρόθεσμης πολιτικής ενθαρρύνουμε τα κράτη να επιλύουν τις διαφορές τους ειρηνικά και σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.
»Εχω επίσης επισημάνει πολλές φορές και θα το επαναλάβω και σήμερα, ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες τηρούν τις αρχές του διεθνούς ναυτικού δικαίου, βάσει των οποίων τα νησιά, συμπεριλαμβανομένου του Καστελόριζου, έχουν ακριβώς την ίδια υφαλοκρηπίδα και δικαιώματα ΑΟΖ όπως και κάθε περιοχή στην ηπειρωτική χώρα».
Από την πλευρά του και σε ό,τι αφορά την ένταση στο Αιγαίο, ο υπουργός Εθνικής Αμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος εμφανίστηκε συγκρατημένα αισιόδοξος για την εκτόνωση.
Σε δηλώσεις του στο kathimerini.gr στο περιθώριο της εκδήλωσης, ο υπουργός επισήμανε ότι «θα εκτονωθεί μόνο όταν ο τουρκικός στόλος επιστρέψει στη βάση του». Στην ομιλία του ο κ. Παναγιωτόπουλος υπογράμμισε την αποφασιστική βούληση της ελληνικής πλευράς να υπερασπιστεί τα κυριαρχικά της δικαιώματα και ανέφερε ότι «το σύνολο του ελληνικού στόλου βρίσκεται στο Αιγαίο».
Σε ό,τι αφορά το ζήτημα των «αμφισβητούμενων υδάτων», ο κ. Παναγιωτόπουλος εμφανίστηκε ικανοποιημένος με τις διευκρινίσεις: «Για όσους δεν το έχουν αντιληφθεί, η διατύπωση που άφηνε κάποια ευρύτερα περιθώρια ερμηνείας λόγω της διατύπωσης του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών σχετικά με την εκκρεμούσα κατάσταση στο Αιγαίο, θεωρώ πως μετά τη λεκτική βελτίωση είναι σαφές ότι [ενν. η αμερικανική πλευρά] στέλνει μήνυμα ότι σε όλη αυτή την υπόθεση το πρόβλημα είναι η Τουρκία, η Τουρκία αμφισβητεί, η Τουρκία είναι το πρόβλημα και αυτό ξεκαθαρίζει πλέον το κείμενο», είπε.