Ολοκληρώθηκε η κηδεία του Φιντέλ Κάστρο σηματοδοτώντας το τέλος του εννιαήμερου εθνικού πένθους για τον θάνατο του πρώην προέδρου της Κούβας, ο οποίος «έφυγε» στις 25 Νοεμβρίου σε ηλικία 90 ετών. Ηταν μία τελετή κλειστή -με την παρουσία μόνο των συγγενών και κυβερνητικών αξιωματούχων- χαμηλών τόνων, χωρίς την εκφώνηση λόγων. Δεν μεταδόθηκε καν σε ζωντανή μετάδοση από την τηλεόραση.
«Μεγάλη απλότητα και ηρεμία», δήλωσε για την τελετή η υπουργός Οικολογίας της Γαλλίας Σεγκολέν Ρουαγιάλ, η οποία εκπροσώπησε τη γαλλική κυβέρνηση στην κηδεία. «Ηταν πολύ απλή, ήταν μόνο η τέφρα που ενταφιάστηκε και η οικογένεια, η κυβέρνηση και δίπλα όλοι οι αξιωματούχοι που βρίσκονταν εκεί», δήλωσε η ίδια στο AFP.
Σε αυτό το πνεύμα έγινε η τελετή στο Σαντιάγο ντε Κούμπα, λίκνο της κουβανικής επανάστασης που βρίσκεται στα ανατολικά της χώρας, ώστε να αποτραπεί η προσωπολατρεία στην Κούβα, κάτι που ήθελε ο ίδιος ο Φιντέλ. «Οι άνδρες και οι γυναίκες που ηγούνται σε αυτή τη χώρα είναι άνθρωποι, όχι θεοί», έχει πει ο ίδιος όπως καταγράφεται στη βιογραφία του.
Ούτε μνημεία, λοιπόν, ούτε δρόμοι και πάρκα στο όνομα του Κάστρο, ούτε προτομές και αγάλματα, θα ανεγερθούν «γιατί αυτό ήθελε: όχι προσωπολατρεία», όπως είπε αργά το Σάββατο ο αδελφός του και πρόεδρος της χώρας Ραούλ Κάστρο υποσχόμενος ότι θα έλθει προς ψήφιση νόμος που θα απαγορεύει τις μόνιμες αφιερωματικές εκδηλώσεις. Η χώρα ωστόσο, τόνισε στη συνέχεια ο Ραούλ Κάστρο, θα υπερασπιστεί την κληρονομιά του που της άφησε. «Ναι, θα ξεπεράσουμε κάθε εμπόδιο, κάθε αναστάτωση και απειλή στην οικοδόμηση του σοσιαλισμού στην Κούβα», είπε μιλώντας στο Σαντιάγο.
Μετά την αποχώρησή του από την ενεργό πολιτική το 2006 λόγω της ασθένειας που τον κατέβαλε τα τελευταία χρόνια της ζωής του, ο Φιντέλ Κάστρο σταδιακά παραιτήθηκε από όλα τα πολιτικά και κομματικά αξιώματα που είχε. Λίγα χρόνια αργότερα ανακοίνωσε ότι θα είναι πλέον απλώς ένα μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κούβας, όπως τόσα άλλα. Τώρα, μετά τον θάνατό του, η κυβέρνηση της Κούβας σπεύδει όχι να αποτρέψει αλλά να απαγορεύσει τη λατρεία στο πρόσωπο του εκλιπόντος, εκπληρώνοντας τις επιθυμίες του.
Ο,τι όμως και αν επιτάσσει οι κυβέρνηση τους, οι Κουβανοί έχουν την Κυριακή την τελευταία ευκαιρία να αποχαιρετήσουν τον πρώην ηγέτη τους. Η τέφρα του Κάστρο μεταφέρθηκε στο Σαντιάγο και τοποθετήθηκε σε μνήμα στο ίδιο νεκροταφείο όπου είναι θαμμένος ο Χοσέ Μαρτί, ο εθνικός ήρωας της χώρας. Από αυτήν την πόλη άρχισε ουσιαστικά και η επανάσταση του Κάστρο το 1953 με μια πρώτη, αποτυχημένη όμως, επίθεση στο στρατόπεδο Μονκάδα.
Η τελετή άρχισε νωρίς τα ξημερώματα της Κυριακής, τοπική ώρα. Είχε προηγηθεί μια τριήμερη περιφορά της τέφρας σε όλη τη χώρα με τους πολίτες με αποχαιρετούν ήρεμα, με μετρημένες εκδηλώσεις πένθους τον εκλιπόντα.
Στην Κούβα βρέθηκαν και πολιτικοί από ξένες χώρες που θα παρευρέθηκαν στην αποχαιρετιστήρια τελετή. Ηταν οι δύο πρώην πρόεδροι της Βραζιλίας, ο Λουίζ (Λούλα) ντα Σίλβα και η Ντίλμα Ρούσεφ, η Σεγκολέν Ρουαγιάλ που εκπροσωπεί την Γαλλία, ο Νικολάς Μαδούρο της Βενεζουέλας, ο Εβο Μοράλες της Βολιβίας, ο Ντανιέλ Ορτέγα της Νικαράγουας καθώς και ο πρόεδρος του Κονγκό.