Το πρώτο τετράμηνο του έτους κινήθηκαν στην Ουκρανία πάνω από 10.584 διαδικασίες για «εγκατάλειψη στρατιωτικής μονάδας ή υπηρεσιακής θέσης» και άλλες 7.306 για «λιποταξία». Και οι δύο αυτές παραβάσεις τιμωρούνται, η πρώτη με φυλάκιση 10 ετών και η δεύτερη με φυλάκιση 12 ετών. Τα άσχημα νέα για τη διοίκηση Ζελένσκι δημοσιεύθηκαν σε ένα φιλικό προς εκείνον μέσο, στη Repubblica, από τον ανταποκριτή Πάολο Μπρέρα.
Το ρεπορτάζ δεν μάσησε τα λόγια του: «Το ηθικό μερικών στρατιωτών έχει τρωθεί τόσο πολύ, που οι λιποταξίες και οι αποδράσεις έχουν εξελιχθεί σε μεγάλο πρόβλημα για το Γενικό Επιτελείο και για την κυβέρνηση. Μπορείς να έχεις F16 και HIMARS, αλλά χωρίς Πεζικό πόλεμο δεν κερδίζεις». Επίσης: «Είναι προτιμότερο να καθαρίζεις τουαλέτες στη φυλακή του Κιέβου, παρά να υπηρετείς θητεία μέσα σε χαρακώματα σκαμμένα από τους όλμους»
Ο Μπρέρα ανέφερε ότι ένας διοικητής ουκρανικού τάγματος, ονόματι Ρομάν Κοβάλεφ, δήλωσε δημοσίως ότι στις μονάδες Πεζικού το φαινόμενο της κοπάνας αφορά «έως και το 30% των στρατιωτών». Υπό αυτές τις συνθήκες η ουκρανική Βουλή, «έχοντας επίγνωση της σοβαρότητας της κατάστασης, αποποινικοποίησε την πρώτη προσπάθεια απόδρασης από το μέτωπο, υπό την προϋπόθεση ότι ο στρατιώτης έχει μετανοήσει και έχει επιστρέψει στο πόστο του».
Οι λιποταξίες από το μέτωπο συνδυάζονται «με την άλλη υπαρξιακή απειλή που αντιμετωπίζει η Ουκρανία, το δημογραφικό πρόβλημα». Ο Μπρέρα έγραψε ότι από την αρχή του πολέμου 14 εκατομμύρια Ουκρανοί διέφυγαν στο εξωτερικό. «Πρόκειται για αιμορραγία που αφορά άνδρες και γυναίκες, ανηλίκους και λιποτάκτες, και κινδυνεύει να προκαλέσει στη χώρα κρίση έλλειψης εργατικού δυναμικού και οξυμένα κοινωνικά προβλήματα».
Το πρόβλημα είναι λίγο-πολύ γνωστό, συνέχισε ο Ιταλός, όμως η λύση λιγότερο. Τις τελευταίες ημέρες ο Ζελένσκι αποφάσισε να δημιουργήσει ένα εντελώς νέο υπουργείο, ώστε να πείσει τους Ουκρανούς του εξωτερικού να επιστρέψουν στην πατρίδα τους και να πολεμήσουν ή να εργαστούν. Το ονόμασε «υπουργείο Επιστροφής». Το θέμα είναι ότι τουλάχιστον οι μισοί από τα 14 εκατομμύρια των φυγάδων έφυγαν αποφασισμένοι να μην επιστρέψουν ποτέ. «Ετσι, λείπουν και οι φαντάροι και οι εργάτες που θα ξαναχτίσουν την Ουκρανία».
Ο Μπρέρα έγραψε ότι ούτε το δημοσιονομικό πρόβλημα πρέπει να παραγνωρίζεται. Τα κρατικά ταμεία έχουν αδειάσει εξαιτίας του κόστους του πολέμου, ενώ ο εφετινός Προϋπολογισμός υπολείπεται κατά 12 δισ. δολάρια και αναμένεται να επιβαρυνθεί περαιτέρω με έκτακτα κονδύλια για τη φροντίδα των αναπήρων πολέμου και τις συντάξεις των βετεράνων πολεμιστών.
Οι εκτιμήσεις για τον συνολικό αριθμό των λιποτακτών του ουκρανικού στρατού ποικίλλουν: άλλοι –Ουκρανοί όλοι τους, βέβαια– μιλούν για 80.000 τέτοιες περιπτώσεις, άλλοι για 50.000. «Μερικοί στρατιώτες ήταν τόσο απελπισμένοι, που προσπάθησαν να διαφύγουν από επικίνδυνα ποτάμια σύνορα, προς τη Μολδαβία και τη Ρουμανία, και έχασαν τη ζωή τους. Αλλοι επιχείρησαν να δραπετεύσουν προς τη Λευκορωσία μέσω ναρκοπεδίων».
Ο Μπρέρα έδωσε και στοιχεία από έρευνα που αποκάλυψε ότι οι Ουκρανοί σε ποσοστό 40% έχουν σταματήσει πλέον να κάνουν δωρεές στις ένοπλες δυνάμεις. «Η διαφθορά στις προσλήψεις δεν βοηθά, το αίσθημα της αδικίας τροφοδοτεί τις αποδράσεις και τις λιποταξίες. Στην Οδησσό συνελήφθησαν κάποιοι κρατικοί αξιωματούχοι επειδή πουλούσαν ανανεώσεις διαβατηρίων σε πολίτες που ήταν πρόθυμοι να πληρώσουν μόνο και μόνο για να παραμείνουν στο εξωτερικό, μακριά από το στρατολογικό γραφείο».