Το Νομπέλ Ειρήνης για το 2021 έλαβαν οι δύο αντιφρονούντες δημοσιογράφοι, την Παρασκευή, σε τελετή στο δημαρχείο του Οσλο.
Στην τελετή βράβευσης των Ντμίτρι Μουράτοφ και Μαρία Ρέσα, που έγινε χωρίς προσκεκλημένους, λόγω της πανδημίας, παρέστησαν ο βασιλιάς Χάραλντ και η βασίλισσα Σόνια της Νορβηγίας.
Ο Μουράτοφ, ιδρυτής της εφημερίδας Novaya Gazeta, «της πιο ανεξάρτητης στη Ρωσία», δήλωσε ότι στη Ρωσία είναι σύνηθες να θεωρούνται αδύναμοι οι πολιτικοί που απέτρεψαν την αιματοχυσία, ενώ το να απειλείται ο κόσμος με πόλεμο θεωρείται «καθήκον των αληθινών πατριωτών».
«Ανθρωποι που βρίσκονται σε θέσεις εξουσίας στη Ρωσία προωθούν ενεργητικά την ιδέα του πολέμου, και η σύγκρουση στην Ουκρανία είναι τώρα μια ευδιάκριτη πιθανότητα. Οι ισχυροί προωθούν ενεργητικά την ιδέα του πολέμου. Επιπλέον, στα μυαλά ορισμένων τρελών γεωπολιτικών, ένας πόλεμος ανάμεσα στη Ρωσία και την Ουκρανία δεν είναι κάτι αδύνατο πλέον».
Ο Μουράτοφ είπε επίσης πως η δημοσιογραφία στη Ρωσία περνάει «μέσα από μια σκοτεινή κοιλάδα», με πάνω από 100 δημοσιογράφους, μέσα μαζικής ενημέρωσης, υπέρμαχους ανθρωπίνων δικαιωμάτων και μη κυβερνητικές οργανώσεις να χαρακτηρίζονται «ξένοι πράκτορες».
«Στη Ρωσία αυτό σημαίνει “εχθροί του λαού”», είπε ο Μουράτοφ, αφιερώνοντας το βραβείο του «σε ολόκληρη την κοινότητα των ερευνητικών δημοσιογράφων» και στη μνήμη των συναδέλφων του στη Novaya Gazeta που έχασαν τη ζωή τους.
Ανάμεσά τους η Αννα Πολιτκόφσκαγια, που πυροβολήθηκε και σκοτώθηκε στο κτίριο όπου βρισκόταν το διαμέρισμά της στη Μόσχα πριν από 15 χρόνια, αφού είχε προκαλέσει την οργή του Κρεμλίνου με τις ανταποκρίσεις της από τον πόλεμο στην Τσετσενία.
Στη συνέχεια, τον λόγο πήρε η Φιλιππινέζα Μαρία Ρέσα, συνιδρύτρια του ενημερωτικού ιστότοπου Rappler, γνωστού για τις επικρίσεις της εις βάρος του προέδρου των Φιλιππίνων Ροντρίγο Ντουτέρτε, που επανέλαβε την έκκλησή της για μεταρρύθμιση στις πλατφόρμες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
«Η μεγαλύτερη ανάγκη που έχουμε σήμερα είναι να μεταμορφώσουμε αυτό το μίσος και τη βία, την τοξική λάσπη που ρέει μέσω του πληροφοριακού οικοσυστήματός μας, που προτεραιοποιείται από αμερικανικές διαδικτυακές εταιρίες, οι οποίες βγάζουν παραπάνω χρήματα διαδίδοντας το μίσος και πυροδοτώντας ό,τι χειρότερο υπάρχει μέσα μας», δήλωσε.
Η Ρέσα και ο Μουράτοφ είναι οι πρώτοι δημοσιογράφοι που τιμώνται με το Νομπέλ Ειρήνης μετά τον Γερμανό Καρλ φον Οσιέτσκι που κέρδισε το βραβείο το 1935 για την αποκάλυψη του κρυφού προγράμματος επανεξοπλισμού της χώρας του.
Η Ρέσα σημείωσε στην ομιλία της πως ο Φον Οσιέτσκι δεν μπόρεσε ποτέ να παραλάβει το βραβείο του καθώς πέθανε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης των ναζί.
«Δίνοντάς το σε δημοσιογράφους σήμερα, η Επιτροπή Νομπέλ στέλνει ένα σήμα για μια παρόμοια ιστορική στιγμή, ένα άλλο υπαρξιακό σημείο για τη δημοκρατία», τόνισε.