Μετά από 12 χρόνια στην πρωθυπουργία, ο Μαρκ Ρούτε είναι ο μακροβιότερος ηγέτης χώρας της Ευρωπαϊκής Ενωσης, μετά τον Βίκτορ Ορμπαν, έχοντας παραμείνει στην εξουσία πάνω από 4.310 ημέρες, ενώ έχει ξεπεράσει ακόμα τον βορειοκορεάτη δικτάτορα, Κιμ Γιονγκ Ουν.
Ο ολλανδός πρωθυπουργός, τον οποίο δεν συμπαθούν ιδιαίτερα οι χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, έχει αντιμετωπίσει πολλές κρίσεις στη διάρκεια της πρωθυπουργίας του, με σοβαρότερη το σκάνδαλο για τα κρατικά οικογενειακά επιδόματα, το οποίο οδήγησε χιλιάδες οικογένειες στη φτώχεια και τον ίδιο σε παραίτηση, τον Ιανουάριο του 2021. Στις εκλογές που ακολούθησαν όμως, δύο μήνες αργότερα, οι Ολλανδοί τον προτίμησαν και πάλι.
Για την ικανότητά του να προσπερνά κάθε εμπόδιο και σκάνδαλο και να παραμένει στην εξουσία, οι Ολλανδοί τού έχουν δώσει το προσωνύμιο «Τεφλόν Μαρκ» (διότι «τίποτα βρώμικο δεν κολλάει πάνω του»).
Την περασμένη Τρίτη, ο 55χρονος Ρούτε κανονικά θα γιόρταζε στις διακοπές του το ρεκόρ του, καθώς έγινε ο μακροβιότερος πρωθυπουργός στην ιστορία της Ολλανδίας. Αντί αυτού όμως, αναγκάστηκε να επιστρέψει νωρίτερα στη Χάγη, καθώς βρέθηκε αντιμέτωπος και πάλι με διαδηλώσεις διαμαρτυρίας από κτηνοτρόφους, που διαμαρτύρονται για το σχέδιο της κυβέρνησης να μειώσει τον αριθμό των κοπαδιών τους, με στόχο την καταπολέμηση της κλιματικής κρίσης.
Αυτή τη φορά, όπως σημειώνει το Politico, ο Ρούτε βρίσκεται σε δυσκολότερη θέση από ό,τι στο παρελθόν, καθώς οι διαδηλώσεις των κτηνοτρόφων που έχουν κλείσει δρόμους, ο καλπάζων πληθωρισμός που αποτελεί πρόβλημα και στην Ολλανδία, καθώς και η γενικευμένη έλλειψη εμπιστοσύνης στο πρόσωπό του, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, δημιουργούν εύφλεκτο μείγμα. Το δικό του Λαϊκό Κόμμα για την Ελευθερία και τη Δημοκρατία (VVD) βρίσκεται στο χαμηλότερο σημείο της δημοτικότητάς του. Αν οι εκλογές γίνονταν τώρα, θα έχανε τις 13 από τις 34 έδρες που κατέχει.
Τα άλλα τρία κόμματα του κυβερνητικού συνασπισμού επίσης θα έχαναν έδρες, ενώ οι επτά στους 10 ψηφοφόρους δηλώνουν δυσαρεστημένοι από την κυβέρνηση.
«Ο αριθμός των παζλ που βρίσκονται στο γραφείο μου αυτή τη στιγμή είναι πολύ μεγάλος», είπε ο ολλανδός πρωθυπουργός την περασμένη εβδομάδα.
Ενα από αυτά είναι πώς να μειώσει τις εκπομπές αζώτου κατά 50% μέχρι το 2030, σύμφωνα με τις εντολές της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ο στόχος αυτός είναι μεγάλος πονοκέφαλος για την ολλανδική κυβέρνηση, καθώς σημαίνει ότι σε κάποιες περιφέρειες, θα χρειαστεί μείωση έως και 95% στις εκπομπές αζώτου, αφήνοντας χιλιάδες αγρότες και κτηνοτρόφους χωρίς δουλειά.
Η επίτευξη συναίνεσης σε όλα τα κρίσιμα ζητήματα ήταν ανέκαθεν ο στόχος της ολλανδικής πολιτικής σκηνής, όμως σε μία κοινωνία ολοένα και πιο πολωμένη αυτό γίνεται πιο δύσκολο, σημείωσε ο Κούτσαλ Γεσιλκάγκιτ, καθηγητής Διεθνούς Διακυβέρνησης στο Πανεπιστήμιο του Λέιντεν.
«Η κυβέρνηση προσπαθεί να διαπραγματευθεί με τις ενώσεις των οργισμένων κτηνοτρόφων, που διοργανώνουν τις διαμαρτυρίες και αρνούνται να μιλήσουν με τους πολιτικούς», είπε ο ίδιος. Ακόμα και ο Ντόναλντ Τραμπ και η Μαρίν Λεπέν εκμεταλλεύθηκαν την οργή των κτηνοτρόφων κατηγορώντας την ολλανδική κυβέρνηση για «κλιματική τυρρανία» που καταδυναστεύει τους σκληρά εργαζόμενους πολίτες της.
Την ίδια στιγμή, το Κίνημα Αγροτών-Πολιτών κερδίζει 18 έδρες στις δημοσκοπήσεις, έναντι μίας που έχει τώρα στο ολλανδικό Κοινοβούλιο. Ετσι, οι πολιτικοί, σύμφωνα με τον Γεσιλκάγκιτ, αποφεύγουν να πάρουν θέση εναντίον των κτηνοτρόφων, για να μην χάσουν ψήφους.
Παράλληλα, μέλη του VVD έχουν αρχίσει και ζητούν από τον Ρούτε να αποσυρθεί και να μην βάλει υποψηφιότητα στις εκλογές του 2024.
Ο ίδιος δεν το βλέπει έτσι και τονίζει ότι όλα τα χρόνια που είναι πρωθυπουργός δεν αισθάνθηκε ποτέ ότι ήρθε η ώρα να αποσυρθεί. «Ούτε για ένα δευτερόλεπτο. Είναι η ωραιότερη δουλειά στον κόσμο», είπε στους δημοσιογράφους την περασμένη εβδομάδα.
Το Politico επισημαίνει ότι η αξιοθαύμαστη διάρκεια της θητείας του Ρούτε οφείλεται περισσότερο στο περίπλοκο ολλανδικό πολιτικό σύστημα και λιγότερο στις δικές του ικανότητες.
Σε πολλές χώρες, οι πολίτες θέλουν οι ηγέτες τους να είναι οραματιστές και πηγή έμπνευσης, να ανοίγουν δρόμους και να υπόσχονται δραστικές μεταρρυθμίσεις. Οχι όμως, στην Ολλανδία, κάτι που έχει να κάνει και με την ιδιοσυγκρασία των Ολλανδών. Εκεί, συνήθως εκπροσωπούνται τουλάχιστον 20 πολιτικές ομάδες στο Κοινοβούλιο και κυβερνά ένας συνασπισμός τριών ή τεσσάρων κομμάτων. Η δουλειά του πρωθυπουργού δεν θυμίζει σε τίποτα ηγέτη «τύπου Τσόρτσιλ» αλλά περισσότερο ενός συμβούλου γάμου που προσπαθεί να πείσει δυσαρεστημένους συντρόφους να μείνουν στη σχέση τους παρά να ρισκάρουν μία καινούργια.
Σύμφωνα με το Politico, αυτός είναι ένας ρόλος που ταιριάζει γάντι στον Ρούτε, ο οποίος ήταν παλιά ένας απλός μάνατζερ σε βιοτεχνία φυστικοβούτυρου. Ενας μάνατζερ με χαμηλό προφίλ, που έχει την ικανότητα να διαχειρίζεται δύσκολες σχέσεις. «Εχει την ικανότητα να φέρνει την ειρήνη. Αλλά ταυτόχρονα, έχει πολύ καλό μάτι για το τι συμβαίνει παντού, όπως κάποιος που θέλει να ελέγχει τα πάντα», τον περιέγραψε πρόσφατα η πρώην αναπληρώτρια πρωθυπουργός Κάρολα Σκούτεν.
Πολλοί Ολλανδοί εκτιμούν και το ότι είναι προσγειωμένος και ζει ως «ένας από αυτούς». Πάει παντού με το ποδήλατο, δεν έχει σωματοφύλακες, πηγαίνει στα ραντεβού χωρίς συνοδεία, μένει σε ένα μικρό διαμέρισμα και οδηγεί ένα παλιό Saab.
Οι μεγαλόπνοες ιδέες δεν είναι το φόρτε του. Αλλά όπως έχει πει χαρακτηριστικά ο ίδιος, «αν θέλεις όραμα, πήγαινε στον οφθαλμίατρο»!
Το μεγαλύτερό του ατού όμως, σημειώνει ο αρθρογράφος του Politico, είναι ότι έχει την ικανότητα να μεταμορφώνεται πολιτικά σαν τον χαμαιλέοντα, από φιλελεύθερο κοσμοπολίτη σε δεξιό λαϊκιστή, ανάλογα με τις περιστάσεις. «Κάποιες μέρες θυμίζει Ομπάμα με ολλανδική προφορά και άλλες Μάργκαρετ Θάτσερ»…