Ταυτόχρονα σχεδόν με την ετήσια σύνοδο του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ (WEF) στο Νταβός της Ελβετίας, που διεξάγεται από τις 17 έως τις 20 Ιανουαρίου, μια έκθεση του οργανισμού Oxfam, που ασχολείται επισταμένως με τα ζητήματα παγκόσμιας φτώχειας, αναδεικνύει μία τρομακτική αναλογία: η περιουσία των οκτώ πιο πλούσιων ανθρώπων του πλανήτη ισούται με εκείνη του 50% των πιο φτωχών!
Η έκθεση αποκαλύπτει στην ουσία ότι το χάσμα μεταξύ πλούσιων και φτωχών παγκοσμίως για τη χρονιά που μόλις πέρασε είναι το μεγαλύτερο που έχει καταγραφεί ποτέ. Στο τέλος του 2015, σύμφωνα με την αντίστοιχη έκθεση, ήταν 62 στον αριθμό οι πιο πλούσιοι του κόσμου συγκέντρωναν πλούτο ίσο με εκείνο του μισού πληθυσμού του πλανήτη! Το ποσοστό σημείωσε μεγάλη πτώση το 2016, καθώς η φτώχεια σε Κίνα και Ινδία είναι πιο έντονη από ποτέ, διευρύνοντας κι άλλο το χάσμα.
Ποιοι είναι οι κατά Oxfam «μεγάλοι οκτώ»; Ο ιδρυτής της Microsoft Μπιλ Γκέιτς, ο ιδρυτής της βιομηχανίας ρούχων Inditex (Ζara) Αμάνθιο Ορτέγκα, ο βετεράνος επενδυτής Ουόρεν Μπάφετ, ο επιχειρηματίας τηλεπικοινωνιών του Μεξικού Κάρλος Σλιμ, ο ιδρυτής της Amazon Τζεφ Μπέζος, ο ιδρυτής του Facebook Μαρκ Ζάκερμπεργκ, ο συνιδρυτής της τεχνολογικής εταιρείας Oracle Λάρι Ελισον και ο επιχειρηματίας των ΜΜΕ, πρώην δήμαρχος της Νέας Υόρκης Μάικλ Μπλούμπεργκ.
Οι μετρήσεις του οργανισμού βασίζονται σε στοιχεία από την ελβετική τράπεζα Credit Suisse και το περιοδικό Forbes. Ιδίως ο Γκέιτς, ο πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου κατά τον οργανισμό, που συμμετέχει συχνά στο Νταβός, έχει δει την περιουσία του να εκτοξεύεται κατά 50%, δηλαδή κατά 25 δισ. δολάρια (23,5 δισ. ευρώ) από το 2006 -όταν ανακοίνωσε ότι αποχωρεί από τη Microsoft- παρά τις προσπάθειές του να δωρίσει το μεγαλύτερο μερίδιό της.
Την περασμένη εβδομάδα το Φόρουμ του Νταβός τόνισε την ανησυχία του για το ζήτημα σε μια έκθεση με τους κυριότερους κινδύνους, με πρώτα τα ακραία καιρικά φαινόμενα, έπειτα τις μεταναστευτικές-προσφυγικές ροές, τις φυσικές καταστροφές, τις τρομοκρατικές επιθέσεις και τέλος τις οικονομικές απάτες.
«Βλέπουμε την έκφραση δήθεν αγωνίας και σαφώς η νίκη του Τραμπ και το Brexit δίνουν νέα ώθηση στο θέμα τη χρονιά που ξεκίνησε, αλλά υπάρχει έλλειψη συγκεκριμένων εναλλακτικών στο κατεστημένο», δήλωσε ο Μαξ Λόσον, ένας από τους επικεφαλής του Oxfam. «Μπορούμε να διαχειριστούμε τον καπιταλισμό με τρόπους κατά πολύ πιο ωφέλιμους για την πλειοψηφία των ανθρώπων», τόνισε.
Η ανισότητα ανάμεσα σε πολύ πλούσιους και πολύ φτωχούς έχει αναδειχθεί σε κορυφαίο θέμα τα τελευταία χρόνια, με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και τον Πάπα να προειδοποιούν επανειλημμένα για τις καταστροφικές επιπτώσεις της, ενώ ο θυμός των φτωχών στρωμάτων προς τις ελίτ έχει συντελέσει στην τόνωση του λαϊκισμού στην πολιτική.
Ανατρέχοντας στο 2010, όταν η περιουσία 43 δισεκατομμυριούχων αντιστοιχούσε με το 50% των φτωχότερων, ο Oxfam επισημαίνει ότι ενώ πολλοί εργαζόμενοι αγωνίζονται με μισθούς που παραμένουν στάσιμοι, ο πλούτος των δισεκατομμυριούχων αυξάνεται κατά μέσο όρο κατά 11% από το 2009.
Στην έκθεση το χάσμα περιγράφεται ως «αισχρό», ενώ έτερος επικεφαλής του οργανισμού, ο Μαρκ Γκόλντρινγκ δήλωσε ότι αυτή η απεικόνιση του χάσματος είναι «πιο ξεκάθαρη, ακριβής αλλά και σοκαριστική όσο ποτέ». «Μία ομάδα ανθρώπων που χωράνε σε ένα αμαξίδιο του γκολφ διαθέτουν περισσότερα από το 50% των πιο φτωχών της ανθρωπότητας», είπε χαρακτηριστικά.
Κατά τον Λόσον, οι δωρεές και οι φιλανθρωπίες δεν δίνουν αξιόλογη λύση στο πρόβλημα. «Αν οι δισεκατομμυριούχοι έχουν πάρει απόφαση να αποχωριστούν τα χρήματά τους, αυτό είναι καλό. Εκείνο όμως που έχει σημασία είναι η ανισότητα και δεν είναι δυνατόν να συνεχίζουμε με ένα σύστημα στο οποίο οι δισεκατομμυριούχοι συστηματικά φορολογούνται με χαμηλότερες κλίμακες απ’ ό,τι η γραμματέας ή η καθαρίστριά τους», σχολίασε ο ίδιος.