Η αναζήτηση μέτρων προστασίας των νοικοκυριών από την έκρηξη της ακρίβειας που προκαλεί ο πόλεμος στην Ουκρανία και η προώθηση των διαρθρωτικών αλλαγών που απαιτούνται για την έξοδο της χώρας από την ενισχυμένη εποπτεία τον Αύγουστο είναι τα δύο κυρίαρχα θέματα στην ατζέντα της οικονομικής πολιτικής της κυβέρνησης. Από κάθε άποψη, ο Μάιος θα είναι ο κρίσιμος μήνας για τις εξελίξεις στα δύο αυτά κρίσιμα μέτωπα.
Τον επόμενο μήνα η Ευρωπαϊκή Ενωση θα λάβει αποφάσεις για τα μέτρα αντιμετώπισης των υψηλών τιμών του φυσικού αερίου και για τα περιθώρια δημοσιονομικής χαλάρωσης των κρατών μελών, φέτος και το 2023. Από τις αποφάσεις αυτές θα καθοριστεί το εύρος των μέτρων στήριξης των επόμενων μηνών.
Επιπλέον η Ελλάδα περιμένει, ως το τέλος του μήνα, τα τελικά στοιχεία της Eurostat για το δημοσιονομικό έλλειμμα του 2021 προσδοκώντας σε καλύτερο αποτέλεσμα από τις αρχικές προβλέψεις. Αν το δημοσιονομικό έλλειμμα διαμορφωθεί σε χαμηλότερα επίπεδα θα υπάρξουν πρόσθετα δημοσιονομικά περιθώρια για τη στήριξη των πολιτών.
Μέσα στον Μάιο αναμένεται να ολοκληρωθεί και η τελευταία 14η αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας που θα ανοίξει το δρόμο για την έξοδο της χώρας από το καθεστώς της ενισχυμένης εποπτείας. Υπάρχουν προαπαιτούμενα για μεταρρυθμίσεις που πρέπει να ολοκληρωθούν, μεταξύ των οποίων η απονομή των εκκρεμών συντάξεων, και η αλλαγή του συστήματος χορήγησης επιδομάτων ανεργίας.
Στους δύο άξονες της κυβερνητικής πολιτικής «μέτρα στήριξης – μεταρρυθμίσεις» εντάσσονται οι κυβερνητικές παρεμβάσεις για την απονομή fast trak εκκρεμών και νέων συντάξεων και οι αλλαγές στις προϋποθέσεις χορήγησης επιδομάτων στους μακροχρόνια ανέργους που προβλέπει ο νέος νόμος «Δουλειές ξανά». Στο πλαίσιο στήριξης των χαμηλόμισθων εντάσσεται η αύξηση στον κατώτατο μισθό το ύψος της οποίας θα προσδιοριστεί μετά το Πάσχα.
Οι αλλαγές σε μισθούς, συντάξεις και επιδόματα:
Κατώτατος Μισθός: Θα αυξηθεί από 1 Μαΐου σε ποσοστό άνω του 6%. Η κυβέρνηση θα ανακοινώσει τις αποφάσεις της την τελευταία εβδομάδα του Απριλίου. Η άνοδος του πληθωρισμού στο 8,9% τον Μάρτιο και οι εκτιμήσεις για αύξησή του πάνω από το 9% τον Απρίλιο έχουν δημιουργήσει νέα δεδομένα. Δεν αποκλείεται οι αυξήσεις να κυμανθούν τελικά στο επίπεδο του 7% ώστε ο κατώτατος μισθός να ανέλθει στα 710 ευρώ από 663 σήμερα. Μαζί με την αύξηση του κατώτατου μισθού θα αυξηθούν και τα επιδόματα ανεργίας.
Συντάξεις fast trak: Ο νέος νόμος «Δουλειές ξανά» που ψηφίστηκε στη Βουλή προβλέπει την έκδοση των νέων κύριων συντάξεων με διαδικασίες εξπρές με βάση τα δεδομένα του ασφαλιστικού ιστορικού κάθε εργαζόμενου στο πληροφοριακό σύστημα “ΑΤΛΑΣ”. Για τις εκκρεμείς συντάξεις που έχουν υποβληθεί μέχρι 31 Μαρτίου η διαδικασία θα είναι ταχύτερη. Θα εκδίδονται με βάση τα στοιχεία που είναι καταγεγραμμένα στα πληροφοριακά συστήματος του e-ΕΦΚΑ και των δηλώσεων των ασφαλισμένων για την αναγνώριση επιπλέον χρόνου σύνταξης. Καθιερώνεται επίσης προθεσμία τριών μηνών από την έκδοση της κύριας σύνταξης για την απονομή της επικουρικής και προθεσμία έξι μηνών για το εφάπαξ.
Αυξήσεις συντάξεων: Από 1.1.2023 ξεπαγώνουν, μετά από 12 χρόνια, οι αυξήσεις στις συντάξεις. Κριτήριο για το ύψος των αυξήσεων θα είναι η προβλεπόμενη αύξηση του πληθωρισμού κατ’ έτος. Παράλληλα, από την 1.1.2023, με βάση τα όσα έχει προαναγγείλει η κυβέρνηση, θα καταργηθεί η εισφορά αλληλεγγύης για το Δημόσιο και τους συνταξιούχους.
Επιδόματα μακροχρονίως ανέργων: Εισοδηματικά κριτήρια για τη χορήγηση επιδομάτων στους μακροχρόνια ανέργους προβλέπει ο νόμος «Δουλειές ξανά». Θεσπίζεται για πρώτη φορά επίδομα εργασίας για τους επιδοτούμενους ανέργους που βρίσκουν δουλειά οι οποίοι, εκτός από τον μισθό τους, θα συνεχίσουν να εισπράττουν το 50% του επιδόματος ανεργίας. Επίσης θα χορηγείται μπόνους 300 ευρώ στους μακροχρόνια ανέργους (άνω των 5 ετών) που καταρτίζουν Ατομικό Σχέδιο Δράσης. Μακροχρόνια άνεργοι που θα αρνούνται τρεις προτάσεις για θέση απασχόλησης θα διαγράφονται από το Μητρώο Ανέργων και θα διακόπτεται το επίδομα ανεργίας.