Τέλος Νοεμβρίου και συγκεκριμένα στις 27.11.15 είχα γράψει εδώ ότι η ΔΕΗ απειλείται να χάσει ένα πολύτιμο στοιχείο της, τον ΑΔΜΗΕ (Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας), που συγκεντρώνει τα δίκτυα και την εξισορρόπηση της υψηλής τάσης ανά την Ελλάδα (και το εξωτερικό). Με μια τέτοια κίνηση θα πληγεί σοβαρά ολόκληρη η εταιρία και θα πάθουν μεγάλη ζημιά οι μέτοχοι, ανάλογη με αυτή των παλαιών μετοχών των τραπεζών, που καταστράφηκαν ολοσχερώς, διότι μερικοί μικρομέτοχοι είχαν όλες τις αποταμιεύσεις τους σε μετοχές.
Την Παρασκευή έπεσε η μετοχή της ΔΕΗ μετά από απανωτές βουτιές κάτω από τα €3,80 σε απόσταση αναπνοής πλέον από τα χαμηλά του 2012. Εχασε δηλαδή μέσα σε δυο εβδομάδες πάνω από 22% της αξίας της. Ο λόγος: η συμφωνία της κυβέρνησης με τους… θεσμούς που αποφάσισαν από κοινού σχεδόν μια αναγκαστική απαλλοτρίωση, υφαρπαγή του ΑΔΜΗΕ από τον κύριο μέτοχο, το Δημόσιο. Μετά τους πανηγυρισμούς της κυβέρνησης για το επίτευγμά της, έπεσαν ξαφνικά οι τόνοι, δεν μπήκε το θέμα στο προς ψήφιση νομοσχέδιο. Τι συνέβη, άλλαξε μήπως ρότα ο Πάνος Σκουρλέτης; Το Δημόσιο θα κρατούσε την πλειοψηφία του ΑΔΜΗΕ με το 51%, εκχωρούνται όμως τα υπόλοιπα 49%, εν μέρει στο χρηματιστήριο (29%) και εν μέρει σε στρατηγικό επενδυτή (20%), που θα αναλάβει το μάνατζμεντ του ΑΔΜΗΕ. Ουδέν μεμπτό;
Το πρόβλημα έγκειται στην διάτρητη νομικώς σχεδίαση υφαρπαγής παγίων από τον κύριο μέτοχο με την ακολούθως επικείμενη πώληση χωρίς να αποζημιωθούν οι υπόλοιποι μέτοχοι, χωρίς καν να ερωτηθούν σε προβλεπόμενη εκ του νόμου διαδικασία. Εκτυλίσσεται, ίσως από λάθος, εκ παραδρομής, ένα σενάριο πλήρους απαξίωσης της εταιρίας (ΔΕΗ) στην οποία έχουν βλέψη πολλοί πονηροί ενδιαφερόμενοι. Π.χ. μια ιταλική και μια βελγική εταιρία που θα αναλάβει πιθανώς την διαχείριση. Ο ΑΔΜΗΕ αποδίδει περί τα 200 εκατομμύρια ευρώ ετησίως, έσοδα τα οποία θα λείψουν από την ΔΕΗ. Τα πάγια του ΑΔΜΗΕ μετά την απόσβεση είναι λίγο παραπάνω από ένα δις, αλλά σε τιμές ανακατασκευής είναι πάνω από οκτώ δις! Εδώ είναι λοιπόν το… ψητό! Στη διαφορά των αξιών, που αναδεικνύονται σε μέγιστο πρόβλημα, διότι ο ΑΔΜΗΕ είναι τεχνικώς, εκ των πραγμάτων μονοπώλιο! Δεν μπορεί να στήσει άλλος παράλληλο δίκτυο σε καμία χώρα.
Και εισαγωγη ή όποια εξαγωγή ενέργειας από την Ελλάδα περνάει αναγκαστικά από το μονοπωλιακό δίκτυο του ΑΔΜΗΕ, το οποίο μάλλον πωλείται σε κακή, χρονικά, συγκυρία.
Με δεδομένη την οικονομική δυσπραγία εταιριών και νοικοκυριών που δεν πληρώνουν τους λογαριασμούς τους, είναι πιθανό ότι η ΔΕΗ θα είναι μετά την απόσχιση του ΑΔΜΗΕ ελλειμματική. Είναι αμφίβολη η επιβίωσή της. Εάν μάλιστα αναγκάζεται δια νόμου να βάζει πλαφόν στις τιμές της ακόμα χειρότερα. Δεν θα είναι καθόλου εύκολο να γίνει αλλαγή στον διαχειριστή, διότι θα είναι μέτοχος με 20% και να είστε σίγουροι, κύριοι της κυβέρνησης, ότι θα έχει επαρκέστατη νομική και τεχνική οχύρωση!
Για τον ΑΔΜΗΕ προβλέπεται να αποζημιωθεί η ΔΕΗ, δηλαδή οι μέτοχοι, αλλά είναι εντελώς στον αέρα το πότε καθώς και το αντίτιμο της αποζημίωσης. Υπάρχει και ένα σενάριο, πονηρό και αυτό, που μέσω συμψηφισμού χρεών της ΔΕΗ απέναντι στον ΑΔΜΗΕ, έχω ακούσει 400 εκατομμύρια, δεν θα πάρουν οι μέτοχοι ΤΙΠΟΤΕ από τα όποια έσοδα θα μπουν στο ταμείο μέσω της πώλησης των 49%. Τίποτε και ίσως να χρωστάει η εταιρία και από πάνω! Το επόμενο βήμα του σχεδίου (αν φυσικά ισχύει και υλοποιηθεί) θα είναι μια αναγκαστική Αύξηση Μετοχικού Κεφαλαίου (ΑΜΚ) της ΔΕΗ, όταν θα έχουν αναλωθεί τα ίδια κεφάλαιά της και μήπως… μαντέψατε μετά τι θα γίνει; Αυτό που έγινε με τις τράπεζες, δηλαδή διάθεση νέων μετοχών σε νέους επενδυτές!
Αν τώρα ρωτάτε, που τα ξέρω εγώ όλα αυτά, σας απαντώ ότι έχουν γίνει τέτοιες πράξεις πειρατείας σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, όπου ο νέος μεγαλομέτοχος αναγκάζει την εταιρία που αγόρασε με… δανεικά να ξεπληρώνει δάνεια σε όχημα που κατασκεύασε ο νέος μέτοχος (SPV). Αγόρασε δηλαδή την εταιρία με τα… λεφτά της, την αναγκαστική και αυξημένη κερδοφορία την έστησε με μαζικές απολύσεις και με πώληση περιουσίας της εταιρίας.
Επανέρχομαι στην ΔΕΗ. Ελπίζω να μην υπάρχουν σατανικά σενάρια που κρύβονται πίσω, να είναι όλα σωστά και για το Δημόσιο και για τους καταναλωτές και για τους μέτοχους. Αλλά, έχω πολλές αμφιβολίες μετά το παιχνίδι, το δράμα που είδαμε με τις τράπεζες.
Δεν αναφέρθηκα καν σε σωρεία τεχνικών προβλημάτων που ανακύπτουν από την απόσχιση του ΑΔΜΗΕ. Αυτά επιφέρουν και οικονομικά θέματα αξιολόγησης και αποζημίωσης που δεν λύνονται στο γόνατο. Ούτε στην αναγκαία επένδυση σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αντί σε λιγνίτες, που γίνεται επιτακτική ανάγκη μετά τη συμφωνία στο Παρίσι για το κλίμα.
Η λύση με την μεγαλύτερη διαύγεια σε συναλλαγές θα ήταν η διάθεση ενός τμήματος των μετοχών του Δημοσίου σε επενδυτές μέσω χρηματιστηρίου ή μέσω πλειοψηφικού διαγωνισμού προσφορών. Η πολυπλοκότητα της επιλεγείσας διαδικασίας πώλησης αυξάνει τις… υποψίες αλλά και το κόστος της συνολικής διαδικασίας.
Τέλος να έχουμε υπ’ όψη πως το θέμα του ΑΔΜΗΕ δεν αφορά μόνο την ΔΕΗ αλλά και άλλους παραγωγούς ενέργειας στην Ελλάδα, που θα συναλλάσσονται μελλοντικά με τον νέο διαχειριστή, ο οποίος θα ορίζει και την ταρίφα της διάθεσης της ενέργειας μέσω των δικτύων.
Όπως και να εξελιχθούν τα πράγματα, ανοίγει αναγκαστικά μια νέα εποχή για την ΔΕΗ, το αγαπημένο παιδί των κυβερνήσεων, όπου… ενίοτε ασκούσαν πελατειακές πολιτικές υποχρεώσεις μέσω διορισμών, αναθέσεων έργων και άλλων σχημάτων. Ας το πούμε κοινωνικό έργο.
Μια τέτοια μετάλλαξη εξορθολογισμού δεν θα είναι καθόλου ανώδυνη, θα διαρκέσει κατά τη γνώμη μου τουλάχιστον πέντε χρόνια. Θα σπάσουν όχι μόνο αυγά, αλλά -δεν αποκλείεται- και κεφάλια και κεφάλαια. Η κυβέρνηση καλείται να χειριστεί με σύνεση ένα δύσκολο θέμα που κληρονόμησε από την προηγούμενη μέσα σε άσχημη οικονομική συγκυρία.