Uber, Lyft, AirBnb, Linkedin, Slack, Pinterest, Deliveroo, Glovo, WeWork – στη μικροοικονομική και δημοσιογραφική αργκό αυτές οι εταιρείες αναφέρονται με τον όρο «τεχνολογικοί μονόκεροι», νεολογισμός ο οποίος αφορά τις startup με αξία πάνω από 1 δισ. δολάρια. Υποτίθεται ότι όλες τους είναι ισχυρές και «κοσμοπολίτικες» – σχεδόν αξιοθαύμαστες. Μα, είναι έτσι τα πράγματα;
Δύο δημοσιεύματα –στους Financial Times και στο Economist– ασχολήθηκαν με τα προβλήματα του επιχειρηματικού μοντέλου τους, αναφέροντας τα πλεονεκτήματά τους («εκατομμύρια χρήστες, δροσερά εμπορικά σήματα και χαρισματικά αφεντικά») αλλά και τα μειονεκτήματά τους (ότι «τα tech αστέρια έχουν τα πάντα εκτός από μία πορεία προς τα υψηλά κέρδη» καθώς επίσης ότι «στερούνται οικονομίας κλίμακας»).
Ετσι, από τους τίτλους τους κιόλας, προειδοποιούν τους επενδυτές ότι πρέπει να προσέχουν τα καινοτόμα «θηρία» που χιμούν ορεξάτα προς άντληση κεφαλαίων.
Οντως, είναι εταιρείες που συλλέγουν πολλά χρήματα από επενδυτές (με τη μορφή επιχειρηματικού κεφαλαίου – venture capital), αλλά καταγράφουν περισσότερες απώλειες παρά κέρδη: μια ντουζίνα «μονόκεροι» έχουν σωρευτικές ζημίες 47 δισ. δολαρίων, επισημαίνουν τα βρετανικά έντυπα, και συνιστούν στους επιχειρηματίες της τεχνολογίας και στους χρηματοδότες τους να επανεξετάσουν «την προσέγγιση του θέματος οικοδόμηση επιχειρήσεων και εμπορική αξιοποίηση ιδεών» επειδή η παρούσα «δεν είναι βιώσιμη».
Κάθε ημέρα δεν είναι Πάσχα
Στον κόσμο των διαδικτυακών «μονόκερων», ο πρώτος που κερδίζει είναι ο νικητής, δηλαδή παίρνει το αποφασιστικό μερίδιο αγοράς, και κοστίζει όσο κοστίζει – συνήθως πολύ, γράφουν. Ετσι εξηγείται η γιγάντωση της Amazon (ή του Facebοok) και η περίπτωση του Τζεφ Μπέζος, του πλουσιότερου ανθρώπου στη Γη. Αλλά, αναρωτιούνται, οι υπόλοιποι στη σειρά τι θα κάνουν; Οι προβλέψεις των αναλυτών των δύο εντύπων είναι ότι επιχειρηματικά δεν θα μπορέσουν να αναπτυχθούν με τον ρυθμό της Amazon.
Τονίζοντας, παρά ταύτα, ότι οι «μονόκεροι» της σημερινής εποχής είναι πολύ πιο σταθεροί από ό,τι ήταν οι startup που εξαερώθηκαν «όταν εξερράγη η φούσκα dot.com την περίοδο 1999-2000», επικεντρώνουν στο γεγονός ότι μιλάμε για μία αγορά με ελάχιστες βεβαιότητες όσον αφορά την εξέλιξή της, αφού το στοιχείο του απρόβλεπτου είναι εγγενές στην καινοτομία, οι ανταγωνισμοί πάντα άγριοι αλλά, πλέον, και οι νομοθέτες σε ετοιμότητα ώστε να καλυφθούν τα κενά τα οποία στο παρελθόν αξιοποιήθηκαν καταλλήλως από τους «μονόκερους της τεχνολογίας».
Η φιλοσοφία των «μονόκερων» βρίσκεται στο αποκορύφωμά της, διαπιστώνουν, ταυτόχρονα και στο τέλος της. Από επιχειρηματικής πλευράς, πρέπει να σχεδιαστεί ένα νέο και πιο πειστικό είδος startup.