Η Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος καθιερώθηκε την 5η Ιουνίου του 1972 (κατά τις εργασίες της Διάσκεψης του ΟΗΕ για το Ανθρώπινο Περιβάλλον στη Στοκχόλμη) και από το 1974 και μετά εορτάζεται κάθε χρόνο σε όλον τον κόσμο την ίδια μέρα, με στόχο την ευαισθητοποίηση της παγκόσμιας κοινότητας για τη διάσωση του κόσμου που μας περιβάλλει.
Το 1987 αποφασίστηκε κάθε έτος να εκτελεί διαφορετική χώρα χρέη οικοδεσπότη των εκδηλώσεων. Το τρέχον έτος αυτόν τον ρόλο ανέλαβε το Πακιστάν ενώ το θέμα/σύνθημα της φετινής Παγκόσμιας Ημέρας Περιβάλλοντος είναι «Επανασχεδιασμός, Αναδημιουργία, Αποκατάσταση» των οικοσυστημάτων
Υπογραμμίζοντας και προειδοποιώντας πως «πότε δεν ήταν τόσο επιτακτική η ανάγκη αποκατάστασης των οικοσυστημάτων που έχουν καταστραφεί όσο είναι σήμερα» ο ΟΗΕ επέλεξε τη φετινή Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος για να λανσάρει τη «Δεκαετία των Ηνωμένων Εθνών για την Αποκατάσταση των Οικοσυστημάτων» ανά την υφήλιο, από τις κορυφές των βουνών έως τα βάθη των ωκεανών.
Μια δεκαετία, μια αιωνιότητα
«Τα οικοσυστήματα υποστηρίζουν όλες τις μορφές ζωής στη Γη. Οσο πιο υγιή είναι τα οικοσυστήματα, τόσο πιο υγιής είναι ο πλανήτης – και οι άνθρωποί του. Η “Δεκαετία του ΟΗΕ για την Αποκατάσταση των Οικοσυστημάτων” στοχεύει στην πρόληψη, στον τερματισμό και στην αντιστροφή της υποβάθμισης των οικοσυστημάτων σε κάθε ήπειρο και κάθε ωκεανό. Μπορεί να συμβάλει στην καταπολέμηση της φτώχειας, στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και στην αποτροπή ενός μαζικού αφανισμού», αναφέρεται στον ιστότοπο του προγράμματος που φιλοδοξεί να αναζωογονήσει, στην κυριολεξία, τον πληγωμένο πλανήτη μας κατά την επόμενη δεκαετία.
Τα υγιή οικοσυστήματα είναι θεμελιώδη για την ύπαρξή μας, δεδομένου ότι προσφέρουν στην ανθρωπότητα υπηρεσίες ζωτικής σημασίας. «Μας παρέχουν τροφή, συμβάλλουν στη ρύθμιση του κλίματος, φιλτράρουν τον αέρα που αναπνέουμε και το νερό που πίνουμε, μετριάζουν τις συνέπειες φυσικών καταστροφών και μας προστατεύουν από τη μετάδοση ασθενειών», επισημαίνει σε κείμενό της η Ιβα Γουέιτ – Τέιλορ του Independent.
Οι πρωτοφανείς πυρκαγιές στη Βραζιλία, στις ΗΠΑ και στην Αυστραλία, τα σμήνη ακρίδων που σάρωσαν το Κέρας της Αφρικής, η καταστροφή των κοραλλιογενών υφάλων στην Αυστραλία αλλά και η συνεχιζόμενη πανδημία του κορονοïού, όλα αυτά αποδεικνύουν πως το φετινό θέμα της Παγκόσμιας Ημέρας Περιβάλλοντος «είναι το πλέον εύστοχο», αναφέρει η βρετανίδα δημοσιογράφος.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΗΕ ένα εκατομμύριο φυτά και ζώα απειλούνται με εξαφάνιση ενώ ο τρέχον ρυθμός υποβάθμισης του περιβάλλοντος είναι άνευ προηγουμένου. Αλλά συγκρατημένη αισιοδοξία προκαλεί το γεγονός πως όλα τα είδη οικοσυστημάτων μπορούν να αποκατασταθούν – τα δάση και οι καλλιέργειες, οι υγρότοποι και οι ωκεανοί αλλά και οι πόλεις στις οποίες ζούμε.
Υπόθεση όλων μας
Σχετικές πρωτοβουλίες μπορούν – και οφείλουν – να αναλάβουν όχι μόνον κυβερνήσεις, αναπτυξιακοί φορείς, επιχειρήσεις και συλλογικότητες αλλά και ο καθένας ξεχωριστά, επανακαθορίζοντας, αρχικά, τη σχέση μας με τη φύση και το περιβάλλον και αναλαμβάνοντας, αμέσως μετά, δράση.
Πιο συγκεκριμένα, ο ΟΗΕ μας προτρέπει – την ανθρωπότητα στο σύνολό της – να είμαστε «όχι ανήσυχοι αλλά ενεργητικοί, όχι συνεσταλμένοι αλλά τολμηροί» και να αρχίσουμε να φυτεύουμε δέντρα, να αλλάζουμε τις διατροφικές μας συνήθειες, να πρασινίζουμε τις γειτονιές και τις πόλεις μας, να καθαρίζουμε τα ποτάμια και τις ακτές, να προστατεύουμε τις θάλασσες και τους ωκεανούς και τα εύθραυστα οικοσυστήματά τους.
Τρόποι με τους οποίους μπορεί ο καθένας να συνδράμει στην πρόληψη, τον τερματισμό και την αντιστροφή της υποβάθμισης των οικοσυστημάτων υπάρχουν πολλοί. Καταρχάς μπορούμε και επιβάλλεται να ενημερωθούμε όλοι επαρκώς για τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής και για την καταστροφή του περιβάλλοντος και στη συνέχεια να κάνουμε μικρές, σχεδόν ανεπαίσθητες, αλλαγές στην καθημερινότητά μας, ούτως ώστε να αντιστραφούν οι άκρως ανησυχητικές συνθήκες.
Καθαρές θάλασσες, σύγχρονες καλλιέργειες
Εάν, για παράδειγμα, ήταν ευρέως γνωστό πως έως το 2050 τα πλαστικά στις θάλασσες και τους ωκεανούς όλου του κόσμου ενδέχεται να ζυγίζουν περισσότερο από τα ψάρια, δεν αποκλείεται η χρήση της πλαστικής σακούλας μίας χρήσης να είχε ήδη περιοριστεί σημαντικά, αν όχι εκλείψει.
Η στήριξη της οργανικής γεωργίας είναι ένας άλλος τρόπος με τον οποίο μπορούμε να στηρίξουμε τις όποιες προσπάθειες. Γιατί η οργανική γεωργία συμβάλλει στη δημιουργία υγειών εδαφών τα οποία είναι πιο ανθεκτικά στις πλημμύρες και στις ξηρασίες και, κατ’ επέκταση, στις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Συγχρόνως τα ίδια εδάφη καθίστανται πρόσφορα για την ανάπτυξη άγριων φυτών τα οποία αντισταθμίζουν την απώλεια της βιοποικιλότητας.