Ο Πρωθυπουργός μπορεί να διεμήνυσε πρόσφατα πως η Αθήνα δεν θα δεχθεί ένα νέο «τουρκολιβυκό» μνημόνιο από τον Eρντογάν -αυτή τη φορά με τη μεταβατική κυβέρνηση στη Συρία- ο τούρκος πρόεδρος ωστόσο, δεν χάνει χρόνο και μετά τις φιέστες με τον υπουργό των Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, στο Προεδρικό Μέγαρο της Δαμασκού, έδωσε «τη σκυτάλη» στον υπουργό Μεταφορών Αμπντουλκαντίρ Ουράλογλου, που βγήκε να προαναγγείλει -και πάλι σε πανηγυρικό τόνο- συμφωνία οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών και Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) με τους διαδόχους του ανατραπέντος Μπασάρ Αλ Ασαντ.
«Θα συνάψουμε συμφωνία θαλάσσιας δικαιοδοσίας με τη συριακή διοίκηση. Εργαζόμαστε για ένα σχέδιο δράσης έκτακτης ανάγκης που περιλαμβάνει αεροπορικές, σιδηροδρομικές, οδικές και υπηρεσίες επικοινωνίας. Θα ενεργοποιήσουμε τα αεροδρόμια», δήλωσε ο τούρκος υπουργός Μεταφορών σύμφωνα με το τουρκικό δίκτυο TGRT.
Ετσι, μέσα σε λίγες ήμερες οι δημοσιογραφικές πληροφορίες για τα τουρκικά σχέδια οριοθέτησης ΑΟΖ με τη Συρία, έφθασαν πια σε επίπεδο επίσημων ανακοινώσεων-προαναγγελιών, σε ένα deja vu της ετοιμότητας της Αγκυρας να αξιοποιεί το παράθυρο ευκαιρίας που ξεπροβάλει, αμέσως μετά τη Λιβύη και τη φιλότουρκη κυβέρνηση Ντμπεϊμπά στην Τρίπολη, και στη Συρία με τη νέα ηγεσία υπό τον Αμπού Μοχάμαντ αλ Τζολάνι.
Πρόκειται, όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, για μία επανάληψη του σεναρίου με το παράνομο και παντελώς ανεδαφικό «τουρκολιβυκό μνημόνιο», έτσι ώστε η Τουρκία να επιβάλει -και μάλιστα νομιμοφανώς- νέα τετελεσμένα στην Ανατολική Μεσόγειο (στη φωτογραφία κάτω οι τουρκικοί οραματισμοί).
Ο Ουράλογλου δεν έμεινε όμως μόνο στη προαναγγελθείσα συμφωνία με τη μεταβατική κυβέρνηση στη Δαμασκό, αλλά ισχυρίστηκε ότι έπεται ακόμη μία, με την Αίγυπτο! Και αυτό μόλις δύο εβδομάδες πριν από την τριμερή Σύνοδος Κορυφής Ελλάδας – Αιγύπτου – Κύπρου τις 8 Ιανουαρίου, στο Κάιρο…
«Η συμφωνία για την περιοχή θαλάσσιας δικαιοδοσίας μεταξύ Τουρκίας και Συρίας θα επηρεάσει όλες τις ισορροπίες στην Ανατολική Μεσόγειο. Μετά τη Λιβύη, η αλυσίδα των συμφωνιών με τη Συρία αναμένεται να συνεχιστεί με την Αίγυπτο. Οταν πέσουν αυτές οι υπογραφές, η Τουρκία θα έρθει στο προσκήνιο στην Ανατολική Μεσόγειο. Ολα αυτά κάνουν την Ελλάδα να ανησυχεί περισσότερο», ανέφερε ο ανταποκριτής του TGRT News στην Αγκυρα, Φατίχ Ατίκ, στον οποίο φέρεται να έκανε τις παραπάνω δηλώσεις ο τούρκος υπουργός Μεταφορών.
Ειχαν προηγηθεί, σημειώνεται, οι δηλώσεις του πρώην υπουργού Αμυνας της Τουρκίας, Χουλουσί Ακάρ, ο οποίος με την ιδιότητα του προέδρου της επιτροπής Αμυνας του τουρκικού κοινοβουλίου, είχε επισημάνει ότι μία τέτοια συμφωνία [με τη Συρία] θα επεκτείνει την υφαλοκρηπίδα της Τουρκίας στη Μεσόγειο».
«Το κέρδος για την Τουρκία είναι έκτασης 4.000 τ.χλμ. και θα χαλάσει το σχέδιο των Ελληνοκυπρίων. Η κυβέρνηση αυτή πρέπει να το κάνει αυτό. ∆εν είναι η εποχή για να διστάζουμε και να σκεφτόμαστε τι θα πει ο ένας ή ο άλλος. Η Τουρκία δεν πρέπει να φοβάται τους Ελληνοκύπριους», δήλωσε με τη σειρά του ο απόστρατος ναύαρχος Τζιχάτ Γιαϊτζί, γνωστός για τη συμβολή του στη χάραξη της πολιτικής του τουρκολιβυκού μνημονίου.
«Αυτή η συμφωνία θα δώσει κατά 12% περισσότερο χώρο στη Συρία σε σχέση με την πρόταση της Ελληνοκυπριακής Διοίκησης της Νότιας Κύπρου (όπως επιμένουν να αποκαλούν την Κυπριακή Δημοκρατία) Αυτό θα δημιουργήσει µια τουρκική ασπίδα στα ανατολικά, όπως ακριβώς έγινε στα δυτικά µε τη Λιβύη», τόνισε ο ναύαρχος Γιαϊτζί.
Η απόπειρα αυτή βασίζεται στη γνωστή τουρκική θεωρία –σε πλήρη αντίθεση με όσα ορίζονται στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS)– ότι η Κύπρος, όπως όλα τα νησιά, δεν μπορεί να έχει ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα, ως εκ τούτου η Τουρκία μπορεί να οριοθετήσει ΑΟΖ όχι μόνο ως χώρα με παρακείμενες ακτές, αλλά και ως χώρα με αντικείμενες ακτές!
Το μήνυμα πάντως που έστειλε στη γείτονα ο Ελληνας Πρωθυπουργός ήταν σαφές: «Προφανώς και εγώ και ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης ενημερώσαμε τους ομολόγους για αυτές τις συζητήσεις […] ότι θα μπορούσε να καθοριστεί κάποιου είδους ΑΟΖ μεταξύ Τουρκίας και Συρίας, που να παραγνωρίζει τα αναμφισβήτητα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου.
Οπως είπε από τις Βρυξέλλες ο Κυριάκος Μητσοτάκης, τόσο ο ίδιος όσο και ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, ενημέρωσαν τους ευρωπαίους εταίρους για τους κινδύνους που θα μπορούσαν να προκύψουν για τη σταθερότητα της ευρύτερης περιοχής από τυχόν απόπειρα της Τουρκίας να οριοθετήσει Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη με το νέο καθεστώς στη Συρία, ενώ δεν παρέλειψε να επαναλάβει, ότι και το «πρότυπο» μιας τέτοιας συμφωνίας, το τουρκολιβυκό μνημόνιο, είναι παράνομο.
Ηδη, εξάλλου, Ελλάδα και Κύπρος, μαζί με την Αυστρία, ζήτησαν επιτακτικά με επιστολή τους προς το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων, όπως οριστεί ειδικός απεσταλμένος της ΕΕ στη Συρία ώστε να προστατευτούν τα δικαιώματα της ΕΕ στον θαλάσσιο χώρο.
«Ο ειδικός απεσταλμένος πρέπει να μεριμνήσει για τη διασφάλιση των συμφερόντων της Ενωσης, η οποία έχει κοινά θαλάσσια σύνορα, αυτό θέλουμε να τονιστεί, με τη Συρία. Η ΕΕ και η Ελλάδα θα διατηρήσουν ουσιαστική παρουσία στην περιοχή μεριμνώντας για την πλήρη εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου», ανέφεραν σχετικά ανώτατοι κυβερνητικοί παράγοντες.
Η Συρία είναι σε μεταβατική κατάσταση, ουδείς νομιμοποιείται να κάνει συμφωνίες, επανήλθε μέσω πηγών το υπουργείο Εξωτερικών, σε μια πρώτη αντίδραση με αφορμή τις δηλώσεις του τούρκου υπουργού Μεταφορών.
Οπως σημείωναν οι ίδιες πηγές, τα σύνορα στην περιοχή είναι ευρωπαϊκά και για το θέμα [των τουρκικών επιδιώξεων για μία συμφωνία οριοθέτησης ΑΟΖ με τη Δαμασκό] έχει ήδη τεθεί στην Ευρωπαϊκή Ενωση, μέσω της κοινής δήλωσης με την Αυστρία και την Κύπρο.
«Πρόκειται για μια μεταβατική κατάσταση στην Συρία, που δε νομιμοποιεί οποιαδήποτε τέτοια συμφωνία. Το παρακολουθούμε. Είμαστε σε διαρκή επικοινωνία με την Κύπρο και τις γειτονικές χώρες και την Ευρωπαϊκή Ενωση», συμπλήρωναν.