Δώδεκα ημέρες πριν από την άφιξη, στις 22 Απριλίου, στην Αθήνα της τουρκικής αποστολής για τον επόμενο γύρο των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (για να ακολουθήσει στις 26 Απριλίου η συνάντηση για τη θετική ατζέντα στην Κωνσταντινούπολη) και ενώ δεν έχει ακόμη οριστεί η ακριβής ημερομηνία της προγραμματισμένης επίσκεψης Μητσοτάκη στην Αγκυρα για τη συνάντηση με τον Ταγίπ Ερντογάν, οι γείτονες επανήλθαν δριμύτεροι στη γνωστή, ευθεία αμφισβήτηση της κυριαρχίας ελληνικών νησιών του Αιγαίου.
Αφορμή αυτή τη φορά, η εξαγγελία για την ανακήρυξη δύο θαλάσσιων πάρκων περιβαλλοντικής προστασίας στο Αιγαίο και στο Ιόνιο, κατά τη διάρκεια της Διάσκεψης “Ο Ωκεανός μας” που θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα, στις 16-17 Απριλίου 2024.
«Συνιστούμε στην Ελλάδα να μην χρησιμοποιεί τα προβλήματα του Αιγαίου, καθώς και τα ζητήματα που αφορούν το καθεστώς ορισμένων νησιών, βραχονησίδων και βράχων των οποίων η κυριαρχία δεν έχει παραχωρηθεί στην Ελλάδα από τις διεθνείς συμφωνίες, στο πλαίσιο της δικής της ατζέντας».
Από τον τουρκικό εκνευρισμό δεν γλίτωσαν ούτε οι Βρυξέλλες με την ανακοίνωση να συνεχίζει:
«Θα θέλαμε επίσης να προειδοποιήσουμε τα τρίτα μέρη, συμπεριλαμβανομένης της ΕΕ, να μην εργαλειοποιούνται στις πολιτικές κινήσεις της Ελλάδας σχετικά με τα περιβαλλοντικά προγράμματα».
Αλλά εκεί που πραγματικά ξεπέρασαν τον εαυτό τους στο τουρκικό ΥΠΕΞ ήταν με την αναφορά στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, όταν η Τουρκία αγνοεί, περιφρονεί (και αρνείται να υπογράψει) την UNCLOS -τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας:
«Από την άλλη πλευρά, υπενθυμίζουμε ότι το Διεθνές Δίκαιο της Θαλάσσης ενθαρρύνει τη συνεργασία, συμπεριλαμβανομένων των περιβαλλοντικών θεμάτων, μεταξύ των παράκτιων κρατών σε κλειστές ή ημίκλειστες θάλασσες και στο πλαίσιο αυτό, η χώρα μας είναι πάντα έτοιμη να συνεργαστεί με την Ελλάδα στο Αιγαίο Πέλαγος».
Στο πλαίσιο αυτό, η Αγκυρα δηλώνει ότι δεν αποδεχθεί οποιεσδήποτε de facto καταστάσεις που μπορεί να δημιουργήσει η Ελλάδα σε γεωγραφικούς σχηματισμούς με αμφισβητούμενο καθεστώς και ότι τα εν λόγω θαλάσσια πάρκα δεν θα έχουν καμία νομική συνέπεια στο πλαίσιο των προβλημάτων μεταξύ των δύο χωρών στο Αιγαίο Πέλαγος».
Το θέμα ανέδειξε στην Τουρκία ο αντιπρόεδρος του κεμαλικού Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Γιανκί Μπαγτζίογλου, με γραπτή δήλωσή του που δημοσίευσε το Σάββατο το τουρκικό πρακτορείο ειδήσεων ANKA και αναπαρήγαγαν στη συνέχεια τουρκικά μέσα ενημέρωσης.
Ο Μπαγτζίογλου ισχυρίζεται στη δήλωσή του ότι πρόκειται για προσπάθειες προετοιμασίας του εδάφους από την Ελλάδα για διεκδικήσεις κυριαρχίας στο Αιγαίο Πέλαγος και σημειώνει μεταξύ άλλων:
«Είναι πολύ πιθανό ορισμένες από τις περιοχές που θα ερευνηθούν να συμπίπτουν με τις περιοχές της τουρκικής θαλάσσιας δικαιοδοσίας μας».
Ο αντιπρόεδρος και βουλευτής του CHP, υποστηρίζει ακόμη ότι η Ελλάδα από την ημέρα της ίδρυσής της θεωρεί τις διεκδικήσεις της στο Αιγαίο ως κρατική πολιτική και δηλώνει: «Ανά κάποιες περιόδους, στο πλαίσιο αυτής της πολιτικής, επεδίωξε να επιτύχει αυτές τις φιλοδοξίες της με έργα που είναι φαινομενικά αθώα, όπως η προστασία του περιβάλλοντος ή η διεξαγωγή επιστημονικών ερευνών».
Την Τετάρτη ήρθε η απάντηση του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών που καταλόγισε στην Αγκυρα ότι πολιτικοποιεί ένα αμιγώς περιβαλλοντικό ζήτημα, με την παράλληλη επισήμανση για την απαρέγκλιτη στήριξη των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας,
«Η ανακοίνωση του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών πολιτικοποιεί ένα αμιγώς περιβαλλοντικό ζήτημα. Η οικουμενική πρόκληση της προστασίας του περιβάλλοντος θα έπρεπε να ευαισθητοποιεί τις κυβερνήσεις και όχι να χρησιμοποιείται για τη δημιουργία εντυπώσεων.
Η ελληνική Κυβέρνηση θα συνεχίσει να υποστηρίζει απαρέγκλιτα την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας στο πλαίσιο εξωτερικής πολιτικής αρχών.
»Με έρεισμα στο διεθνές δίκαιο και, ιδίως, στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της θάλασσας, της οποίας η Ελλάδα αποτελεί συμβαλλόμενο μέρος. Η πρακτική της συναλλακτικής διπλωματίας και της χρήσης υβριδικών μέσων για γεωπολιτικά οφέλη δεν προσιδιάζουν στην ελληνική εξωτερική πολιτική», τονίζεται στην ανακοίνωση-απάντηση του υπουργείου Εξωτερικών.
Σε δηλώσεις του στην ΕΡΤ, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Παύλος Μαρινάκης επανέλαβε με τη σειρά του τη διαπίστωση ότι «η Τουρκία πολιτικοποιεί ένα αμιγώς περιβαλλοντικό ζήτημα».
«Η Ελλάδα ασκεί εξωτερική πολιτική χωρίς καμία διάθεση υποχώρησης στα κυριαρχικά της δικαιώματα και με βάση το Διεθνές Δίκαιο.
»Οι ενέργειες της ελληνικής κυβέρνησης σχεδιάζονται με στόχο την προστασία του περιβάλλοντος και τίποτε άλλο» ξεκαθάρισε ο κ. Μαρινάκης, για να σημειώσει ότι «και ο καθορισμός ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας με την Τουρκία ευελπιστούμε να λυθεί με βάση το Διεθνές Δίκαιο. Κακώς το πολιτικοποιεί το θέμα η Τουρκία».
Οσο για την επίσκεψη του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στην Τουρκία τον Μάιο, αρκέστηκε να πει ότι προχωράει ο σχεδιασμός.
«Δεν είμαστε αφελείς αξιολογούμε κάθε ενέργεια χωριστά και δεν υπάρχει καμία διάθεση υποχώρησης από τα κυριαρχικά μας δικαιώματα», υπογράμμισε ο εκπρόσωπος της κυβέρνησης.