Ανησυχία στην αντιπολίτευση της Συρίας και στον κουρδικό βορρά έχει προκαλέσει η προσπάθεια προσέγγισης της Αγκυρας με τη Δαμασκό για την επιδιόρθωση των σχέσεων των δύο χωρών, στο πλαίσιο της αναδιάταξης της γεωπολιτικής σκακιέρας στην περιοχή που έχει προκαλέσει η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Στα πλάνα της τουρκικής κυβέρνησης συμπεριλαμβάνεται η υποχρεωτική επιστροφή εκατομμυρίων σύρων προσφύγων στη χώρα τους, οι οποίοι βρίσκονται εδώ και πολλά χρόνια στην Τουρκία.
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έδωσε το στίγμα της αλλαγής της τουρκικής στάσης το Σαββατοκύριακο, λέγοντας ότι «ο πολιτικός διάλογος ή η διπλωματία δεν μπορούν να διακοπούν ανάμεσα στις χώρες. Πρέπει να κάνουμε περαιτέρω βήματα με την Συρία».
Η Τουρκία έχει υποστηρίξει τους αντάρτες που μάχονταν για την ανατροπή του σύρου προέδρου Μπασάρ αλ Ασαντ και διέκοψε τις διπλωματικές σχέσεις με την Δαμασκό στα πρώτα στάδια του 11ετούς πολέμου στη Συρία.
Κατά την πρόσφατη συνάντηση του Ερντογάν με τον Βλαντίμιρ Πούτιν, στο Σότσι, ο ρώσος πρόεδρος πρότεινε στην Τουρκία να συνεργασθεί με την συριακή κυβέρνηση για την αντιμετώπιση της βίας κατά μήκος των συροτουρκικών συνόρων.
Ο τούρκος πρόεδρος είχε προειδοποιήσει ότι η Τουρκία είναι πιθανόν να εξαπολύσει νέα επίθεση στη βόρεια Συρία, κατά των εκεί κούρδων μαχητών, για να επεκτείνει μια «ζώνη ασφαλείας», όπου σύμφωνα με την Αγκυρα, 3,6 εκατομμύρια σύροι πρόσφυγες θα μπορούν να επιστρέψουν. Φαίνεται όμως, πως ο Πούτιν τον έπεισε να μην εισβάλει ξανά στη Συρία.
Τις δηλώσεις Ερντογάν ακολούθησε ο υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, που είπε ότι η Τουρκία δεν θέτει όρους για διάλογο με την κυβέρνηση της Συρίας και ότι οι συνομιλίες θα πρέπει να επικεντρωθούν στην επίτευξη των στόχων, κάνοντας έτσι ένα ακόμη βήμα στην άμβλυνση της στάσης της Αγκυρας απέναντι στο καθεστώς της Δαμασκού.
«Η χώρα χρειάζεται να καθαρίσει από τους τρομοκράτες…οι άνθρωποι πρέπει να έχουν την δυνατότητα να επιστρέψουν», πρόσθεσε ο τούρκος υπουργός.
Οπως σημειώνει ο Guardian, οι δηλώσεις έγιναν την παραμονή της ένατης επετείου της μεγαλύτερης σφαγής του εμφυλίου στη Συρία, της θανάτωσης με αέριο σαρίν 1.300 αμάχων σε προάστιο της Δαμασκού -το οποία παραδοσιακά στήριζε την αντιπολίτευση- από το καθεστώς Ασαντ.
Τα επόμενα χρόνια, η Ρωσία και το Ιράν συνέβαλαν στην επικράτηση των δυνάμεων του Ασαντ στον εμφύλι πόλεμο, όμως μεγάλο μέρος του πληθυσμού παραμένει εκτός του ελέγχου της κεντρικής κυβέρνησης, ενώ η χώρα μετά βίας στέκεται ενωμένη.
Στα βορειοδυτικά, ο πόλεμος συνεχίζεται, καθώς αυτή την εβδομάδα, οι Ρώσοι βομβάρδισαν 13 στόχους στην επαρχία Ιντλίμπ, όπου βρίσκονται πλέον οι περισσότεροι αντάρτες και αντιπολιτευόμενοι. Ενας από τους «στόχους» ήταν ένα γήπεδο βόλεϊ, όπου έπαιζαν κορίτσια, στην πόλη Χασάκα. Τέσσερα παιδιά σκοτώθηκαν και επτά τραυματίστηκαν. Ηταν η σφοδρότερη επίθεση των Ρώσων στη Συρία, μετά την εισβολή τους στην Ουκρανία.
Μέχρι τώρα, ο Ερντογάν ήταν κάθετα αντίθετος στους ρωσικούς βομβαρδισμούς στο Ιντλίμπ, όμως αυτή τη φορά, ο τούρκος πρόεδρος δεν είπε κουβέντα…
Ενόψει των εκλογών στην Τουρκία, ο Ερντογάν θέλει να βρει τρόπο να απαλλαγεί από τους περισσότερους πρόσφυγες, ελπίζοντας ότι θα κερδίσει ψήφους εν μέσω μίας τεράστιας οικονομικής κρίσης.
Η Τουρκία έχει ήδη ανακοινώσει ότι θα στείλει ένα εκατ. πρόσφυγες πίσω στη Συρία και χρηματοδοτεί την κατασκευή κατοικιών κοντά σε περιοχές όπου διαμένουν Κούρδοι της Συρίας, στα βορειοδυτικά και βορειοανατολικά.
Οπως αναφέρει ο Guardian, ο Πούτιν έχει μεσολαβήσει για να φτιάξουν οι σχέσεις Ασαντ και Ερντογάν, καθώς οι Τούρκοι θέλουν να χτυπήσουν το κουρδικό PKK και είναι η πρώτη φορά που «χρειάζονται» τη Δαμασκό.
Οι περισσότεροι σύροι πρόσφυγες δεν θέλουν να επιστρέψουν σε μία χώρα όπου εξακολουθεί να κυβερνά ο Ασαντ με τον κίνδυνο φυλάκισης και βασανισμού τους από το καθεστώς, ενώ ταυτόχρονα, έχουν να αντιμετωπίσουν την εχθρική διάθεση των Τούρκων και των Λιβανέζων απέναντί τους.
«Προτιμώ να δοκιμάσω την τύχη μου σε αυτό το διαλυμένο μέρος παρά να πάω στις φυλακές του Μπασάρ. Εκεί δεν υπάρχει ζωή», είπε χαρακτηριστικά ο Μουσταφά Χιλανί στον Guardian, σύρος πρόσφυγας που μένει στη Βηρυτό εδώ και έξι χρόνια.