Ο Τόνι Μπλέρ είναι αυτός που περισσότερο από άλλους πρώην ηγέτες έχει κάνει επάγγελμα τη δουλειά του «πρώην ηγέτη». Για την ακρίβεια, όχι απλά επάγγελμα, αλλά μια εξαιρετικά επικερδή απασχόληση.
Εγγραφα και email στα οποία είχε πρόσβαση ο Guardian δείχνουν ότι το 2010 ο Μπλερ δρούσε ως ένα είδος μεσάζοντα ανάμεσα σε σαουδαραβική πετρελαϊκή εταιρεία και σε κινέζους πολιτικούς με σκοπό η πρώτη να κλείσει μεγάλα συμβόλαια στη Λαϊκή Κίνα. Με το αζημίωτο, βέβαια, αφού κάθε (ακριβό) συμβόλαιο που έκλειναν οι πελάτες του απέφερε στον πρώην πρωθυπουργό σημαντικά ποσά και (νόμιμες) προμήθειες.
Μετά την αποχώρησή του από την πρωθυπουργία το 2007, ο Τόνι Μπλερ στράφηκε στην παροχή συμβουλών και στις μεσολαβήσεις. Σταδιακά έχτισε ένα επιχειρηματικό δίκτυο και έχει μάλλον αδιαφανείς (αν όχι σκοτεινές) διασυνδέσεις, αλλά επίσης και 10 σπίτια και 27 διαμερίσματα.
Η σχέση με την Κίνα αρχίζει ουσιαστικά να αναπτύσσεται μετά από ομιλία που έδωσε εκεί το 2007, για την οποία είχε πληρωθεί 200.000 λίρες. Ο Μπλερ άρχισε να βλέπει πιο θετικά την Κίνα και να «χτίζει» δίκτυο επαφών ειδικά με τους ανερχόμενους αστέρες της εκεί πολιτικής σκηνής.
Το καλοκαίρι του 2010, ο Μπλερ άρχισε να εργάζεται για την PetroSaudi κάνοντας lobbying. Πρόκειται για εταιρεία που κατέχει ο πρίγκηπας Τουρκί μπιν Αμπντουλάχ, γιος του τότε μονάρχη της Σαουδικής Αραβίας.
Η PetroSaudi ήταν σαφής στο τι ζητούσε από τον πρώην πρωθυπουργό: «συναλλαγές, όχι απλά τις συστάσεις γνωριμίας», σύμφωνα με τα email. Ωστόσο, αυτό έβαζε τον Μπλερ σε δύσκολη θέση, γιατί ουσιαστικά τον καθιστούσε οικονομικό παράγοντα που θα πρέπει να είναι υπό τον έλεγχο εποπτικών αρχών. Ετσι η «βοήθεια» που θα παρείχε η Tony Blair Associates (TBA) για το κλείσιμο της συμφωνίας δεν θα μπορούσε να φαίνεται στα χαρτιά.
Πράγματι, οι δοσοληψίες των Σαουδαράβων γίνονται με εταιρείες οι οποίες δεν σχετίζονται απευθείας με τον Μπλερ. Αλλά και ο ίδιος ο Μπλερ είναι καλυμμένος. Στην πράξη, οι εταιρείες αναλαμβάνουν την χαμηλότερου επιπέδου εργασία και ο πρώην πρωθυπουργός τις επαφές σε υψηλότερο επίπεδο. Παραταύτα, από την πλευρά της η TBA επισημαίνει ότι ο ρόλος του πρώην πρωθυπουργού περιορίζεται στις συστάσεις και «δεν κάνει συμφωνίες».
Η συμφωνία είναι σύνθετη και οι δυο πλευρές -Μπλερ και Σαουδάραβες- προσπαθούν να παίρνουν όλα τα απαραίτητα μέτρα για να αποφύγουν την έκθεση
Ακόμα και έτσι, τα email της σαουδαραβικής πλευράς το καλοκαίρι του 2010, πριν εκδηλωθεί η παρέμβαση του Μπλερ ζητούν διευκρινίσεις για το ακριβές σχήμα συνεργασίας και για το πώς θα διασφαλιστεί ότι δεν φαίνεται κάπου η ευθεία σχέση του με την υπόθεση.
Οι εξηγήσεις δίνονται και η δουλειά μπορεί να προχωρήσει απρόσκοπτα, αν και όχι απόλυτα ανέφελα, με τη σαουδαραβική πλευρά να έχει να αντιμετωπίσει σειρά απαιτήσεων εκ μέρους του πρώην πρωθυπουργού, να υπάρχουν διαφωνίες για την πληρωμή, αλλά και μια συνεχή απαίτηση για εχεμύθεια και διακριτικότητα.
Στο τέλος του 2010, με τη μεσολάβηση του Μπλερ έγινε μια συνάντηση ανάμεσα στην China National Petroleum Corporation, μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες στον κόσμο, και την PetroSaudi. Αυτό που εξασφάλισε ήταν η «ευλογία» των κινεζικών Αρχών για να μπουν οι Σαουδάραβες στην αγορά της Κίνας. Το κέρδος: 41.000 λίρες το μήνα και 2% προμήθεια από τα συμβόλαια τα οποία βοηθούσε να κλείσουν. Συνολικά στο εξάμηνο Σεπτεμβρίου 2010 και Φεβρουαρίου 2011, η PetroSaudi πλήρωσε 382.000 λίρες στην TBA.
Τα email περιγράφουν σειρά επαφών ανάμεσα στον Μπλερ και σε αξιωματούχους –αρκετά υψηλά ιστάμενους μάλιστα- μπέσα από τις οποίες σταδιακά έκλεισε η συμφωνία, η οποία μάλιστα ήταν αμοιβαία επωφελής.
Η PetroSaudi προσέφερε στον Μπλερ πρόσβαση στον βασιλικό οίκο της Σαουδικής Αραβίας—εξάλλου σε εσωτερικό της έγγραφο αυτοπροσδιορίζεται σαν «το όχημα προς τη βασιλική οικογένεια» που θα μπορούσε να λειτουργήσει με την πλήρη στήριξη του διπλωματικού σώματος. Για την ίδια, το κέρδος ήταν ότι ίδια έκλεισε συμβόλαια με μια χώρα με ακόρεστη (τουλάχιστον το 2010) δίψα για πετρέλαιο.
Κατά την Guardian, ούτε η δραστηριότητα του Μπλερ ούτε της PetroSaudi έχει κάτι το ανάρμοστο. Εγείρονται όμως ερωτήματα γιατί την ίδια ώρα δεν είχε εγκαταλείψει τον διαμεσολαβητικό του ρόλο του στη Μέση Ανατολή.
Αν και δεν προέκυψε κάτι απτό από την εμπλοκή του σε μια προσπάθεια εξεύρεσης λύσης ανάμεσα στο Ισραήλ και τους Παλαιστίνιους, ο πρώην πρωθυπουργός επικρίνεται για αυτήν ακριβώς τη σύγκρουση συμφερόντων. Η ευρύτερη περιοχή της μέσης Ανατολής από το Καζακστάν ως τις χώρες του Περσικού Κόλπου είναι το κατεξοχήν πεδίο δράσης του.
Η πλευρά της TBA αρνείται κάθε σχέση: η σχέση με την PetroSaudio κράτησε περιορισμένο χρονικό διάστημα και δεν είχε σε τίποτα να κάνει με την κατάσταση στη Μέση Ανατολή. «Είναι γελοίο να ισχυριστεί κανένας ότι θα χρησιμοποιούσαμε τη PetroSaudi για ο,τιδήποτε είχε να κάνει με το Κουαρτέτο [για τη Μέση Ανατολή]», υποστηρίζει.