«Restore confidence»… Αν σε αυτές τις δύο λέξεις -που ήταν η μόνιμη επωδός των μνημονίων σε όλα τα κείμενα των ξένων προς τις ελληνικές κυβερνήσεις- μπορεί να κριθεί και η αποτελεσματικότητα της οικονομικής πολιτικής, τότε μπορεί να πει κανείς με βεβαιότητα: «ναι, η Ελλάδα τα κατάφερε».
Γιατί απλούστατα, μόνο με την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία και την πεποίθηση ότι «εδώ κάτι καλό συμβαίνει» βάζει κανείς τα λεφτά του.
Πολύ περισσότερο όταν αυτά προέρχονται από ξένα funds, μεγάλους επενδυτές και πολυεθνικούς ομίλους.
Οπως αποκαλύπτουν τα επίσημα στοιχεία, από το 2019 μια χρονιά που σημαδεύτηκε από την διπλές εκλογές, την επικράτηση της κεντροδεξιάς κυβέρνησης Μητσοτάκη, αλλά και την είσοδο της χώρας στη μετα-μνημονιακή εποχή, μέχρι σήμερα επενδύθηκαν στη χώρα πάνω από 20 δισ. ευρώ ξένα κεφάλαια.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, οι (καθαρές) εισροές ξένων άμεσων επενδύσεων (ΞΑΕ) στην Ελλάδα μόνο κατά τη φετινή χρονιά είχαν ξεπεράσει μέχρι το τέλος Οκτωβρίου τα 5,5 δισ. ευρώ, όταν το 2021 ανήλθαν σε 5,3 δισ. ευρώ.
Το 2020 ήταν χαμηλότερα, στα 2,8 δισ. ευρώ, καθώς η οικονομική δραστηριότητα σε όλο τον κόσμο επηρεάστηκε από το σοκ της πανδημίας. Ενώ το 2019, έτος μετάβασης, οι άμεσες ξένες επενδύσεις ξεπέρασαν τα 4 δισ. ευρώ.
Στα παραπάνω ποσά δεν περιλαμβάνονται τα χρήματα που επενδύουν οι ξένοι σε ακίνητα είτε πρόκειται για ιδιώτες που θέλουν να αποκτήσουν τα προνόμια που τους δίνει η golden visa, είτε πρόκειται για μεγάλους επενδυτές του real estate.
Στην κατηγορία «διαχείριση ακινήτων», όπως αποτυπώνει στα στοιχεία της η Τράπεζα της Ελλάδος, οι ιδιωτικές αγοραπωλησίες ακινήτων, ξεπέρασαν τα τρία δισ. ευρώ με τις προβλέψεις να δείχνουν μεγάλη άνοδο τα επόμενα χρόνια καθώς υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον ξένων για εξοχική κατοικία, τουριστικά και επαγγελματικά ακίνητα.
«Ψήφος εμπιστοσύνης»
Οπως σημειώνουν όλοι οι αναλυτές οι άμεσες ξένες επενδύσεις προς την Ελλάδα σημειώνουν επίπεδα ρεκόρ και αντανακλούν την επιτυχημένη προσπάθεια που γίνεται τα τελευταία χρόνια, για τον εκσυγχρονισμό της οικονομίας, ενώ προβλέπουν ότι η τάση θα συνεχιστεί υπό την προϋπόθεση της πολιτικής σταθερότητας.
Το ντιλ της MYTILINEOS
Χαρακτηριστική εξέλιξη της «ψήφου εμπιστοσύνης» προς την ελληνική οικονομία είναι η αύξηση της συμμετοχής της Fairfax Financial Holdings Limited («Fairfax») του Πρεμ Γουάτσα που είναι ο βασικός μέτοχος στη Eurobank στο μετοχικό κεφάλαιο της MYTILINEOS, κατά 50 εκατ. ευρώ , αλλά και την ανακοίνωση της πρόθεσης του να επενδύσει κι άλλα 50 εκατ., σε βάθος διετίας. Με την ολοκλήρωση αυτού του πρώτου σκέλους της συναλλαγής τον Ιανουάριο, η Fairfax θα γίνει ο δεύτερος μεγαλύτερος μέτοχος στη MYTILINEOS, κατέχοντας ποσοστό 4.68% του συνόλου των μετοχών της εταιρείας.
O Πρεμ Γουάτσα εξέφρασε μάλιστα τον ενθουσιασμό του για τις προοπτικές σημειώνοντας πώς «η εταιρεία έχει εξαιρετικό track-record και ανυπομονούμε να συνεργαστούμε με τον Ευάγγελο Μυτιληναίο και την ομάδα του για την περαιτέρω ανάπτυξη της». Το βασικό κίνητρο για τις επενδυτικές αυτές κινήσεις είναι ότι ο όμιλος πέραν της μεταλλουργίας, και της ηλεκτροπαραγωγής από φυσικό αέριο, ρίχνει ιδιαίτερο βάρος στην στροφή προς την παραγωγή πράσινης ενέργειας επενδύοντας σημαντικά κεφάλαια και μέρος των κερδών της σε ΑΠΕ. Το δεύτερο χαρακτηριστικό είναι η έντονη εξωστρέφεια καθώς πλέον έχει αναπτύξει έργα και μονάδες ΑΠΕ σε περισσότερες από 20 χώρες στον κόσμο.
Επενδύσεις στο ψηφιακό μέλλον
Ιδιαίτερα σημαντικές και ουσιαστικές για την ανάπτυξη της οικονομίας, πέραν της αγοράς συμμετοχών στις τράπεζες ή τις επιχειρήσεις είναι οι επενδύσεις που χτίζουν στην Ελλάδα οι τεχνολογικοί κολοσσοί και οι ξένες πολυεθνικές.
Στις κινήσεις αυτές δίνει ιδιαίτερη σημασία και βάρος η κυβέρνηση καθώς δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας για τους νέους και το επιστημονικό δυναμικό της χώρας. Στο τελευταίο απολογισμό (29 Σεπτεμβρίου) που έκανε ο Πρωθυπουργός με αφορμή την επένδυση της Google στην Ελλάδα, που θα εισφέρει στο ΑΕΠ 2 δισ. ευρώ έως το 2030, ο κ. Μητσοτάκης είχε δώσει τη μεγάλη εικόνα επισημαίνοντας τα εξής:
«Η επένδυση αυτή, είναι ένας ακόμα κρίκος στην αλυσίδα των σημαντικών επιχειρηματικών σχεδίων που έγιναν πράξη τα τελευταία τρία χρόνια. Θυμίζω ενδεικτικά το Κέντρο Καινοτομίας της Pfizer στη Θεσσαλονίκη, το Κέντρο Πληροφορικής της Deutsche Telekom, της Microsoft, της Cisco, της Amazon σε data centers, σε υποδομές Cloud, και άλλες εταιρείες όπως η Digital Realty επιλέγουν να επενδύσουν στη χώρα μας».
Επενδυτικά κεφάλαια απ΄όλο τον κόσμο
Η επενδυτική δραστηριότητα στη χώρα προέρχεται κατά κύριο λόγο από κεφάλαια που έρχονται από την Κύπρο, την Ελβετία, τη Γερμανία, τη Γαλλία και το Λουξεμβούργο. Την πρώτη δεκάδα των χωρών προέλευσης συμπληρώνουν η Ολλανδία, η Κίνα (με το Χονγκ Κονγκ), που έχει ενισχύσει σημαντικά τη θέση της τα τελευταία χρόνια, οι ΗΠΑ, ο Καναδάς και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Η κατανομή ανά κλάδο
Οι καθαρές εισροές άμεσων ξένων επενδύσεων κατά τομέα οικονομικής δραστηριότητας στην Ελλάδα επικεντρώνονται τα τελευταία χρόνια κατά κύριο λόγο στον τριτογενή τομέα και ακολουθεί με σημαντική διαφορά ο δευτερογενής τομέας, όπως συμβαίνει σε όλες τις αναπτυγμένες χώρες.
Ξεχωρίζουν οι εξής τάσεις:
- Η συγκέντρωση επενδυτικών κεφαλαίων στις υπηρεσίες, η οποία οδηγήθηκε κυρίως από την κατάσταση και τις ευκαιρίες ανάπτυξης του χρηματοπιστωτικού συστήματος της χώρας, των τηλεπικοινωνιών και τις προοπτικές του κλάδου της ιδιωτικής υγείας.
- Συγκέντρωση επενδύσεων υπάρχει στη διαχείριση ακίνητης περιουσίας και τις δραστηριότητες αποθήκευσης και μεταφορών.
- Το ποσοστό επενδύσεων στο δευτερογενή τομέα -τη μεταποίηση- είναι σχετικά χαμηλό σε σύγκριση με τις δυνατότητες της χώρας, γεγονός που υποδεικνύει σημαντικά επενδυτικά περιθώρια.
Ειδικότερα, στους κλάδους της μεταποίησης με σημαντικό επενδυτικό ενδιαφέρον συγκαταλέγονται τα φαρμακευτικά, η κατηγορία τρόφιμα και ποτά καθώς και οι δύο κλάδοι μαζί απορρόφησαν το 50% των επενδυτικών κεφαλαίων. Ακολουθούν τα χημικά και σε μικρότερο βαθμό τα ηλεκτρονικά προϊόντα και οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές.