Το δημοψήφισμα των Κούρδων του Ιράκ έγινε. Η συμμετοχή ήταν μεγάλη και η απόφαση ξεκάθαρη: Περίπου το 93% των πολιτών ψήφισαν υπέρ της ανεξαρτητοποίησης του κουρδικού θύλακα του Ιράκ, σύμφωνα με τα πρώτα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος της Δευτέρας, όπως μετέδωσε από την τοπική πρωτεύουσα Ερμπίλ το γερμανικό πρακτορείο ειδήσεων dpa.
Η συμμετοχή εκτιμάται ότι υπερέβη το 72%, μολονότι τόσο η Βαγδάτη όσο και η Ουάσιγκτον και βεβαίως η Αγκυρα -που έχει ειδικό ενδιαφέρον λόγω των Κούρδων της ανατολικής Τουρκίας- είχαν ταχθεί κατά του δημοψηφίσματος αφήνοντας σαφώς να εννοηθεί ότι δεν το αναγνωρίζουν. Τα τελικά αποτελέσματα αναμένεται να δημοσιοποιηθούν έως την Πέμπτη και από εκείνη τη στιγμή θα αρχίσει μια εύθραυστη περίοδος: θα επιτραπεί στους Κούρδους το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης; Πολλοί αμφιβάλλουν καθώς εκτός των άλλων τυχαίνει αυτοί οι Κούρδοι να κάθονται επάνω στα πλούσια σε πετρέλαιο εδάφη της περιοχής του Κιρκούκ…
Οι κάλπες στήθηκαν στις τρεις επαρχίες του ιρακινού Κουρδιστάν αλλά και σε περιοχές του βόρειου Ιράκ που έθεσαν πρόσφατα υπό τον έλεγχό τους οι κούρδοι αντάρτες πεσμεργκά στις συγκρούσεις με το Ισλαμικό Κράτος. Ανάμεσα σε αυτές βρίσκεται και το Κιρκούκ, που είναι ιδιαίτερα πλούσια σε πετρέλαιο και φιλοξενεί μεγάλο αριθμό Αράβων και Τουρκμένων. Οι τελευταίοι θεωρούν το Κιρκούκ πολιτιστική τους πρωτεύουσα, όπως βέβαια και οι Κούρδοι.
Το δημοψήφισμα δεν είναι δεσμευτικό, όμως ο πρόεδρος του Ιρακινού Κουρδιστάν Μασούντ Μπαρζανί έχει διαμηνύσει ότι θα χρησιμοποιήσει το αποτέλεσμα προκειμένου να διαπραγματευτεί με την κυβέρνηση της Βαγδάτης την απόσχιση από το Ιράκ. Ο ιρακινός πρωθυπουργός Αλ-Αμπάντι έχει απορρίψει την ψηφοφορία ως αντισυνταγματική.
Λίγες ώρες αφού έκλεισαν οι κάλπες, το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ εξέφρασε «βαθιά απογοήτευση» με την απόφαση των Κούρδων να πραγματοποιήσουν το «μονομερές δημοψήφισμα», τονίζοντας μάλιστα ότι στην ψηφοφορία περιελήφθησαν περιοχές που βρίσκονται εκτός του Ιρακινού Κουρδιστάν.
Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ διευκρίνισε ότι η «ιστορική σχέση» των ΗΠΑ με τους Κούρδους του Ιράκ «δεν θα αλλάξει» λόγω του δημοψηφίσματος, αλλά προειδοποίησε ότι η ψηφοφορία μπορεί να αυξήσει την «αστάθεια και τις κακουχίες» για τους Κούρδους του Ιράκ. Σε ολόκληρη την ανακοίνωση η Ουάσιγκτον αναφέρεται στο Ιρακινό Κουρδιστάν ως «Ιρακινή Κουρδική Περιοχή».
Η Τουρκία και το Ιράν, που ανησυχούν ότι το δημοψήφισμα θα αναζωπυρώσει τις αποσχιστικές τάσεις των δικών τους κουρδικών πληθυσμών, έχουν πιέσει φανερά κατά του δημοψηφίσματος, με την Αγκυρα να φτάνει στο σημείο να προειδοποιήσει ότι είναι διατεθειμένη να επέμβει και στρατιωτικά στον Ιρακινό Κουρδιστάν. Ηδη από το βράδυ της Δευτέρας στο Ντιγιαρμπακίρ της Τουρκίας πολλοί κατέβηκαν να πανηγυρίσουν κρατώντας σημαίες του Κουρδιστάν.
Τόσο η Τουρκία όσο και το Ιράν έχουν πραγματοποιήσει στρατιωτικά γυμνάσια κοντά στα σύνορα με τον κουρδικό θύλακα, ενώ το Σάββατο η Τεχεράνη ανέστειλε τις αεροπορικές συνδέσεις με το Ιρακινό Κουρδιστάν.
Κατά του δημοψηφίσματος είχαν ταχθεί και τα Ηνωμένα Εθνη, προειδοποιώντας για «πιθανώς αποσταθεροποιητικές» συνέπειες.
Η μοναδική χώρα που έχει ταχθεί ανοιχτά υπέρ του δημοψηφίσματος είναι το Ισραήλ, με τον πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου να δηλώνει ότι στηρίζει τις «νόμιμες προσπάθειες του κουρδικού λαού να πετύχει δικό του κράτος», όπως ανεφερε η εφημερίδα Haaretz.