Στην περιφέρεια του Ερμπίλ, πρωτεύουσα του ιρακινού Κουρδιστάν, τα καταστήματα που εμπορεύονται στρατιωτικό υλικό προσφέρουν σακίδια καταδρομών και αλεξίσφαιρα γιλέκα σε χαμηλές τιμές. Κάτω από τους πάγκους τους βρίσκονται αραδιασμένα τα πυροβόλα, καλάσνικοφ κυρίως, που οι Κούρδοι μαχητές κραδαίνουν περήφανα στα πεδία των μαχών.
Οι Πεσμεργκά, «αυτοί που αψηφούν το θάνατο», βρίσκονται στην πρώτη γραμμή σε πολλά από τα μέτωπα της Μέσης Ανατολής. «Κατατάσσονται ακόμα και στην ηλικία των 60 ετών, αγοράζοντας μόνοι τους όπλα, και αναπληρώνουν με τον ενθουσιασμό την έλλειψη μέσων ή την κακή φυσική τους κατάσταση», επισημαίνει στην ανταπόκρισή του ο απεσταλμένος της La Repubblica στην περιοχή. Λίγες ώρες μετά την είσοδο των ιρακινών, τακτικών και παραστρατιωτικών δυνάμεων, στο Κιρκούκ, οι Κούρδοι του Ιράκ προετοιμάζονται για το χειρότερο.
Την ίδια ώρα, πέρα από τα σύνορα με τη Συρία, κάποιοι άλλοι Κούρδοι, εκείνοι των Μονάδων Λαϊκής Προστασίας (YPG) που ηγούνται στον αγώνα κατά του Ισλαμικού Κράτους, εισήλθαν νικητές στη Ράκκα, ντε φάκτο πρωτεύουσα του ISIS από το 2014, ανακαταλαμβάνοντας τον έλεγχο της πόλης από τους τζιχαντιστές.
Στο Κιρκούκ οι Κούρδοι μαχητές αναγκάστηκαν τις τελευταίες ημέρες να στρέψουν τα όπλα τους κατά των Ιρακινών πρώην συμμάχων τους. Τα μέλη των ιρακινών ενόπλων δυνάμεων που είχαν εγκαταλείψει την πόλη στους άνδρες του ISIS, εμφανίζονται κάθε άλλο παρά ευγνώμονες προς τους Κούρδους που την προασπίζονται από το 2014. Η Βαγδάτη, την θέλει υπό τον απόλυτο ελέγχό της, μαζί, φυσικά, με τα τεράστια αποθέματα πετρελαίου.
35 εκατομμύρια άνθρωποι δίχως εδάφη
Φαινομενικά, όλοι τάσσονται κατά των Κούρδων: η Βαγδάτη, η Άγκυρα, η Τεχεράνη, ακόμα και η Δαμασκός, οι κυβερνήσεις των οποίων το τελευταίο που θέλουν είναι να δουν τους Κούρδους, τον πιο πολυπληθή λαό -35 εκατομμύρια άνθρωποι- στον κόσμο δίχως δικά του εδάφη, να αποκτά κρατική υπόσταση. Έως σήμερα οι προσδοκίες των Κούρδων δεν πραγματοποιούνται εξαιτίας των παγκόσμιων γεωπολιτικών συσχετισμών. Αυτήν την φορά, ωστόσο, η στρατηγική που ακολουθεί ο Κούρδος ηγέτης Μασούντ Μπαρζανί ενδέχεται να έχει περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας. Αυτό, τουλάχιστον, γίνεται αντιληπτό και από τη στάση των Ιρακινών οι οποίοι έχουν στρέψει την προσοχή τους αποκλειστικά στο Κιρκούκ, πόλη η οποία δεν βρισκόταν εντός των συνόρων της επικράτειας του Κουρδιστάν. Δεν αποκλείεται οι Ιρακινοί -υποστηρίζει ο ιταλός δημοσιογράφος- να ανακατέλαβαν την πόλη και τα πετρέλαιά της ώστε να την χρησιμοποιήσουν ως διαπραγματευτικό χαρτί στην περίπτωση έναρξης συνομιλιών για την ανεξαρτησία των Κούρδων.
Αυτό, τουλάχιστον, φαίνεται να πιστεύει η Μόσχα, που έχει υπογράψει με την κυβέρνηση του Ερμπίλ σημαντικά εξορυκτικά συμβόλαια και επιδιώκει την κατασκευή ενός καινούργιου αγωγού για τη μεταφορά του κουρδικού φυσικού αερίου μέσω της Τουρκίας. Το Κρεμλίνο εξέφρασε την έντονη ανησυχία του για την εκτεταμένη αστάθεια που επικρατεί στην περιοχή. Αλλά φέτος το καλοκαίρι ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ επισήμανε την ανάγκη να ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις των Κούρδων για ένα κράτος. Αλλά και οι Αμερικανοί αποφεύγουν να καταδικάσουν τις όποιες ενέργειες των Κούρδων.
Η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ ήταν αντίθετη στο πρόσφατο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία καθώς φοβόταν το ενδεχόμενο οι Ιρακινοί να στραφούν, στη συνέχεια, κατά των Κούρδων, θέτοντας έτσι σε κίνδυνο τη συμμαχία κατά του Ισλαμικού Κράτους στο Ιράκ. Αλλά οι ΗΠΑ δεν μπορούν να μη λάβουν υπόψη ότι χιλιάδες Κούρδοι έχασαν τη ζωή τους για να σταματήσουν τους τζιχαντιστές του Αλ Μπαγκντάντι. Γι’ αυτό τώρα επιδιώκουν το «πάγωμα» της κρίσης, συνιστώντας ψυχραιμία και διάλογο. Και η προτροπή για διαπραγματεύσεις αποτελεί μια έμμεση μορφή στήριξης, περισσότερο των Κούρδων παρά των Ιρακινών. Ενδεχομένως γιατί οι Αμερικανοί θέλουν να «διορθώσουν »πολλά από τα λάθη που διέπραξαν μετά την εισβολή τους στο Ιράκ το 2003 αλλά και να εδραιώσουν, όσο ακόμα αυτό είναι δυνατόν, την παρουσία τους στην περιοχή με απώτερο σκοπό τον περιορισμό της ολοένα αυξανόμενης επιρροής της Τεχεράνης.
Στο πλαίσιο αυτής της στρατηγικής εντάσσονται και οι δέκα στρατιωτικές βάσεις που άνοιξαν τις πύλες τους στη Ροζάβα, την κουρδική επικράτεια εντός των συνόρων της Συρίας. Κατά πάσα πιθανότητα οι αμερικανοί πεζοναύτες θα παραμείνουν εκεί και μετά την επικείμενη, όπως όλα δείχνουν, κατάρρευση του Ισλαμικού Κράτους, ώστε να περιορίσουν τις όποιες ενέργειες των δυνάμεων του Μπασάρ αλ Άσαντ και των συμβούλων του από τη Ρωσία. Ταυτόχρονα, οι εξαιρετικά τεταμένες σχέσεις ανάμεσα στην Ουάσινγκτον και την Άγκυρα καθιστούν δύσκολη τη χρήση της αεροπορικής βάσης του Ιντσιρλίκ και για τον λόγο αυτό είναι απαραίτητο οι Αμερικανοί να βρουν νέους συμμάχους στην ευρύτερη περιοχή. Ακόμα και οι Ισραηλινοί τάσσονται υπέρ ενός ανεξάρτητου Κουρδιστάν, έχοντας κι αυτοί στο μυαλό τους το Ιράν.
Όσον αφορά την Τουρκία, το ενδεχόμενο μιας στρατιωτικής επέμβασης στο ιρακινό Κουρδιστάν δεν μπορεί να αποκλειστεί. Και απόδειξη αποτελεί το γεγονός ότι οι κουρδικές αρχές έσπευσαν να διαψεύσουν την ύπαρξη μαχητών του PKK στο Κιρκούκ, υπόθεση που θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει ως δικαιολογία η Άγκυρα για να αναλάβει δράση. Αλλά οι απειλές κατά του Ερμπίλ είναι πολύ πιθανό να στρέφονται στην πραγματικότητα κατά των Κούρδων της Τουρκίας με στόχο να ξεχάσουν οποιαδήποτε σκέψη για δική τους ανεξαρτησία.
Φαίνεται πως μόνον το Ιράν εναντιώνεται πραγματικά σε ένα ανεξάρτητο Κουρδιστάν, με τους ηγέτες του να εκλαμβάνουν ένα κουρδικό κράτος ως εμπόδιο για την αύξηση της επιρροής τους και την ενίσχυση της σιιτικής συμμαχίας τους με τη Βαγδάτη. Η Ισλαμική Δημοκρατία απέστειλε τον επικεφαλής των επίλεκτων μονάδων των Φρουρών της Επανάστασης στρατηγό Κάσεμ Σουλεϊμάνι να επιβλέπει τα τεκταινόμενα στο Βόρειο Ιράκ ενώ δύσκολα δεν ερμηνεύονται ως εσκεμμένη πρόκληση η σύγκρουση, το βράδυ της Δευτέρας, μεταξύ μελών σιιτικών παραστρατιωτικών οργανώσεων και Κούρδων μαχητών, κάποιοι εκ των οποίων φέρεται ότι αποκεφαλίστηκαν.