Ο Σοσιαλδημοκράτης Χάικο Μαας ήταν το προηγούμενο διάστημα ένας από τους πρώτους ευρωπαίους αξιωματούχους που πίστευαν ότι η Τουρκία θα μπορούσε να οδηγηθεί καλόπιστα στο τραπέζι του διαλόγου με την Ελλάδα και να δρομολογηθεί εκ νέου η διαδικασία των διερευνητικών επαφών. Μέχρι και πριν μια εβδομάδα, όταν οι διερευνητικές καρκινοβατούσαν, ο Μαας ήταν αυτός που ανέλαβε να μεσολαβήσει προκειμένου να συναντηθούν Δένδιας και Τσαβούσογλου στην Μπρατισλάβα. Όμως, ο γερμανός αξιωματούχος ήταν διαφορετικός στη χθεσινή του επίσκεψη, τόσο στη Λευκωσία όσο και στην Αθήνα.
Για πρώτη φορά με τόσο έντονο τρόπο, ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών έδειξε την ενόχληση της γερμανικής πλευράς για τις τουρκικές προκλήσεις. Και, όπως είναι σαφές, αυτό δεν ήταν μια μονομερής κίνηση του Μαας, αλλά, προφανώς, αντανακλά και τις θέσεις της καγκελαρίου Μέρκελ, η οποία είχε επενδύσει χρόνο και ενέργεια στο να συνομιλεί με τον Ερντογάν, σε μια προσπάθεια να βρεθεί διέξοδος από το σκηνικό της έντασης. Και, βεβαίως, ο Μαας δεν αποφάσισε μονομερώς να μην πάει στην Άγκυρα, όντας προφανώς σε ανοιχτή γραμμή με την καγκελαρία. Άλλωστε, αν πήγαινε, κινδύνευε να πάθει ό,τι και η σουηδή ομόλογος του Ανν Λίντε που βίωσε το on air ξέσπασμα του Μεβλούτ Τσαβούσογλου στις κοινές τους δηλώσεις, όταν τόλμησε να υπεραμυνθεί των ελληνικών και κυπριακών κυριαρχικών δικαιωμάτων.
Η σκληρή γλώσσα του Μαας, ο οποίος εξέφρασε την κατανόηση του για τον θυμό της Ελλάδας και μίλησε για «προκλητικές ενέργειες» της Τουρκίας που πηγαίνουν κόντρα στο πνεύμα όσων το προηγούμενο διάστημα είχαν με κόπο συμφωνηθεί, δείχνουν και τον εκνευρισμό των Ευρωπαίων με την Τουρκία. Την ίδια ώρα και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ άφησε…κατά μέρους τις στρογγυλές διατυπώσεις και έβαλε ευθέως εναντίον των τουρκικών μονομερών ενεργειών. Με άλλα λόγια, το σύνολο της διεθνούς κοινότητας αντιλαμβάνεται ότι δεν υπάρχει κάποια ελληνική υπαναχώρηση, αλλά ένας τουρκικός στρατηγικός ελιγμός που επαναφέρει το επίπεδο της έντασης στο κατακόρυφο.
- Διαβάστε: Ο «κόκκινος Οκτώβρης» και οι κυρώσεις
Το ερώτημα πλέον είναι, από εδώ και πέρα τι; Είναι σαφές ότι το θέμα θα συζητηθεί στη Σύνοδο Κορυφής και θα πρέπει να βρεθεί μια διατύπωση στο ανακοινωθέν που θα αντανακλά και τη μονομερή ενέργεια της Τουρκίας, αλλά και τον ευρωπαϊκό εκνευρισμό. «Τις επόμενες μέρες θα ψάξουμε τις σωστές λέξεις», λέει πηγή που γνωρίζει τις διεργασίες. Πρακτικά, αυτό που η ελληνική πλευρά θέλει είναι να περιγράφονται τα επόμενα βήματα, σε περίπτωση που η Τουρκία δεν εγκαταλείψει άμεσα τις προκλητικές και μονομερείς ενέργειες.
Αυτό σημαίνει ότι, αν η Τουρκία δεν κάνει πίσω, η μπάλα θα περάσει πάλι στον Ζοζέπ Μπορέλ και στους υπουργούς Εξωτερικών, οι οποίοι θα κληθούν να επεξεργαστούν τη λίστα των κυρώσεων. Όπως το έθεσε το βράδυ ο Νίκος Δένδιας, «η επιμονή της Τουρκίας στην παραβατικότητα μας υποχρεώνει να συζητήσουμε μέτρα για την επιβολή της διεθνούς νομιμότητας». Αυτό, βεβαίως, δεν είναι θέμα ημερών, αλλά η επιμονή της Τουρκίας στις προβοκάτσιες θα αφήσει μικρά περιθώρια αντίδρασης, ακόμα και σε όσους τη στηρίζουν στα ευρωπαϊκά fora.