Η τεχνολογία και η ποιότητα δεν αρκούν στον πόλεμο, ούτε μόνο ο επαγγελματικός στρατός. Χρειάζονται και πολίτες- στρατιώτες, δηλαδή κληρωτοί. Η επανεμφάνιση του πολέμου στην Ευρώπη αναθερμαίνει συζητήσεις περί υποχρεωτικής στράτευσης νεολαίων στις Δυτικές χώρες, εκεί δηλαδή όπου η θητεία έχει καταργηθεί εδώ και πολλά χρόνια.
Την είδηση για τη συγκεκριμένη ιδέα του ευρωπαϊκού πολιτικού προσωπικού κοινοποίησε δημοσίευμα της Repubblica που τιτλοφορείται «Το μάθημα του Ντονμπάς». Ετσι, η περίπτωση επανακαθιέρωσης στρατιωτικής θητείας σε μια σειρά από Δυτικές χώρες συνδέεται απευθείας με το Ουκρανικό.
Φυσικά, οι Ιταλοί διευκρινίζουν στο κείμενό τους ότι «από τις χώρες του ΝΑΤΟ, μόνο τρεις διατηρούν στρατιωτική θητεία, η Ελλάδα, η Λιθουανία και η Δανία». (Η μη αναφερομένη στο ρεπορτάζ Τουρκία έχει θητεία 6 μηνών, με δυνατότητα εξαγοράς του πενταμήνου.) Κατ’ αυτόν τον τρόπο, το θέμα συνδέεται και με τις ανάγκες του ΝΑΤΟ –όχι αποκλειστικώς στην Ουκρανία–, πάντως όχι με τις αμυντικές ανάγκες κάθε ευρωπαϊκής χώρας ξεχωριστά.
«Τα αλλεπάλληλα κύματα στρατιωτών που έστειλε ο Πούτιν και ο ρυθμός των μαχών που συνεχίζονται εδώ και έναν χρόνο έφεραν κυβερνήσεις και στρατιωτικά επιτελεία αντιμέτωπα με μια νέα πραγματικότητα: οι επαγγελματικοί στρατοί του ΝΑΤΟ είναι πολύ μικροί για να αντιμετωπίσουν τέτοια σφαγή».
Κατά το ρεπορτάζ, «οι επαγγελματικοί ΝΑΤΟϊκοί στρατοί επινοήθηκαν για ‘‘ειρηνευτικές αποστολές’’ εξειδικευμένων ομάδων και μικρών σχηματισμών, όχι για μάχες σε μέτωπο εκατοντάδων χιλιομέτρων». Η Repubblica θυμάται ότι στο Αφγανιστά η Ιταλία είχε στείλει 4.000 στρατιωτικούς της, και συγκρίνει: «Είναι πέντε φορές μεγαλύτερος ο αριθμός των στρατιωτικών που εμπλέκονται σε μια μάχη στο Ντονμπάς».
Επίσης, το ιταλικό Μέσο θυμάται τη Μάχη της Μπαλακλάβα (1854), κατά τον Κριμαϊκό Πόλεμο, όταν Αγγλογάλλοι και Οθωμανοί πολέμησαν εναντίον των Ρώσων – το έκανε για να δείξει ότι, αν υπάρχει λειψανδρία στο στράτευμα, τότε απαιτείται «θυσία όπως εκείνη των σκωτσέζων γρεναδιέρων για να σταματήσει η ρωσική επίθεση»…
Σε ό,τι αφορά τις χώρες που συζητούν την επανακαθιέρωση της στρατιωτικής θητείας, πρωτοστατεί η Γερμανία, όσο και αν αυτό φαίνεται απίθανο, ενδεχομένως και ανατριχιαστικό. Ο νέος υπουργός Αμυνας Μπόρις Πιστόριους επανέφερε το ζήτημα με ένα ασαφές ως προς την ουσία του κοκτέιλ στρατιωτικών και πολιτικών αναγκών.
«Η κατάργηση της θητείας ήταν λάθος. Ηταν θεσμός σημαντικός για τη λειτουργία της κοινωνίας μας. Νομίζω ότι μονοετής θητεία διδασκαλίας των βασικών κανόνων θα φτιάξει καλούς πολίτες, με επίγνωση καθηκόντων και υποχρεώσεων». Ανάλογες δηλώσεις έχει κάνει στην Ιταλία ο Ματέο Σαλβίνι, αντιπρόεδρος της κυβέρνησης της Τζόρτζια Μελόνι.
Στην Ευρώπη υπάρχουν μοντέλα θητείας με κλήρωση 5.000 στρατευσίμων για 11μηνη θητεία (Σουηδία), τα οποία άλλες χώρες (όπως η Ολλανδία) σκέφτονται να μιμηθούν. Ωστόσο, κάποιες άλλες χώρες, επηρεασμένες από το Ουκρανικό, έκαναν ήδη το πρώτο βήμα: η Λετονία επανέφερε την υποχρεωτική στρατιωτική θητεία τον περασμένο μήνα, ενώ η Δανία θέλει να επεκτείνει τη θητεία και στις γυναίκες.
Η Πολωνία, όμως, η οποία έχει ξεκινήσει κολοσσιαίο πρόγραμμα επανεξοπλισμού, που είναι και το μεγαλύτερο στην Ευρώπη, πιστεύει ότι οι στρατεύσιμοι στον σύγχρονο πόλεμο δεν προσφέρουν και πολλά πράγματα. «Ενας πολωνός στρατηγός υποστήριξε ότι μόνο οι Ρώσοι χρησιμοποιούν τους πολίτες ως τροφή για κανόνια»… Αυτή την άποψη συμμερίζονται και «οι ηγέτες της Ατλαντικής Συμμαχίας» γράφει η Repubblica, αφού «το οικονομικό και κοινωνικό κόστος της θητείας είναι μεγαλύτερο από τα πιθανά οφέλη».
Ο προσανατολισμός, λοιπόν, είναι κάπως διαφορετικός: «Αυτό που υποδεικνύεται ως κεντρικός δρόμος είναι η δημιουργία μεγάλης εφεδρείας, με εκπαιδευμένο προσωπικό έτοιμο να αναλάβει δράση αμέσως. Κάτι σαν την Εθνοφρουρά των ΗΠΑ, η οποία συμμετείχε στους πολέμους του Ιράκ και του Αφγανιστάν. Ή κάτι σαν το βρετανικό παράδειγμα, όπου 153.000 επαγγελματίες ενώνονται με 75.000 εφέδρους οι οποίοι εκπαιδεύονται 27 ημέρες κάθε χρόνο».
Θεωρητικώς, η Γαλλία έχει εφεδρεία 40.000 ανδρών, η Γερμανία 30.000 και η Πολωνία 114.000, «όμως οι περισσότεροι από αυτούς δεν μπορούν να χειριστούν τανκς ή να κατευθύνουν έναν πύραυλο». Στην Ιταλία οι έφεδροι «υπάρχουν μόνο στα χαρτιά και είναι 17.000».