Οταν τελειώνει κάποιος πόλεμος ακολουθεί ο υπολογισμός των θανάτων, των τραυματιών, των εκτοπισμένων και των καταστροφών. Επίσης γίνονται εκτιμήσεις για την ανάγκη ανασυγκρότησης. Ωστόσο σχεδόν πάντα δεν υπολογίζονται οι «αόρατες πληγές», εκείνες οι παράπλευρες ζημιές που παραμένουν για δεκαετίες στην καθημερινότητα των επιζησάντων και των νέων γενεών, τραύματα που προσβάλλουν τη μνήμη, αναζωπυρώνουν το μίσος και μπορούν να προκαλέσουν νέες συγκρούσεις. Πληγές που παραμένουν ανοιχτές και συνεχίζουν να αιμορραγούν. Ετσι η ειρήνη είναι εύθραυστη, καθώς δεν σβήνουν τα ίχνη της αγανάκτησης και της εκδίκησης.
Τα παραπάνω έγραψε πριν λίγο καιρό ο συντάκτης της Corriere della Sera Μάσιμο Νάβα που αποδελτίωσε δημοσιεύματα και συγκέντρωσε πληροφορίες για τις περιπτώσεις που κατά τη γνώμη του ανταποκρίνονται σε αυτό το πλαίσιο των «αοράτων τραυμάτων»: για το Αφγανιστάν, για τα Βαλκάνια και για τις χώρες της Βαλτικής.
Οι Ταλιμπάν και οι συνεργάτες των ΗΠΑ
Στο Αφγανιστάν, έγραψε, οι Ταλιμπάν κυνηγούν συνεργάτες των Αμερικανών, δηλαδή των κατακτητών. Επικαλέστηκε στοιχεία που συγκεντρώνει η Wall Street Journal και ανέφερε ότι πολλοί πρώην στρατιώτες έχουν συλληφθεί, έχουν εξαφανιστεί ή έχουν σκοτωθεί από την ώρα που οι Ταλιμπάν πήραν ξανά την εξουσία. Οι Ταλιμπάν δεν κινούνται μόνο από αισθήματα εκδίκησης, αλλά στοχεύουν και στην καταστολή των πολιτικών αντιπάλων τους. Οι ίδιοι λένε ότι ορισμένα βίαια επεισόδια οφείλονται και σε ξεκαθάρισμα λογαριασμών, κάτι που ο Ιταλός βρήκε λογικό να συμβαίνει μέσα στο δεδομένο κοινωνικό κλίμα («χώρα κατεστραμμένη εξαιτίας πολέμων σε βάθος δεκαετιών»).
Αφγανοί, αξιωματούχοι του παλαιού καθεστώτος (επί Αμερικανών δηλαδή), συλλέγουν πληροφορίες για τις δολοφονίες που πραγματοποιούν τώρα οι Ταλιμπάν, έγραψε ο Νάβα. Υπάρχουν ήδη 750 αναφορές, παρά τα βουλωμένα από τον φόβο στόματα των οικείων των θυμάτων. Υπάρχουν και οργανώσεις αμερικανών βετεράνων, όπως το Project Exodus, που ασχολούνται με το θέμα και θέλουν να βοηθήσουν τις οικογένειες των αφγανών συνεργατών τους.
Η δύσπεπτη βαλκανική σαλάτα
Ενα άλλο ανεπίλυτο πολεμικό μέτωπο, έγραψε ο Νάβα, είναι τα σύνορα Σερβίας και Κοσόβου. Οι προστριβές συνεχίζουν να είναι έντονες στο βόρειο τμήμα του Κοσόβου, το οποίο κατοικείται κυρίως από Σέρβους. Και περιέγραψε το περίεργο σκηνικό. Οι Σέρβοι του Κοσόβου «είναι σε μεγάλο βαθμό εκτός ελέγχου της κυβέρνησης της Πρίστινα», ενώ στην περιοχή στρατοπεδεύουν «σχεδόν 4.000 στρατιώτες του ΝΑΤΟ». Ο Ιταλός δεν παρέλειψε να τονίσει ότι «η Σερβία έχει πολιτιστικούς και θρησκευτικούς δεσμούς με τη Ρωσία». Εκανε μνεία στις πρόσφατες ταραχές που ξέσπασαν με αφορμή γραφειοκρατικά ζητήματα, θυμίζοντας ότι η ένταξη της Σερβίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση «προσκρούει σε ζητήματα που σχετίζονται με τον πόλεμο του 1999 και τη διακήρυξη ανεξαρτησίας του Κοσόβου», την οποία απέφυγε να χαρακτηρίσει μονομερή.
Ο Νάβα θύμισε ότι «οι ΗΠΑ και τα περισσότερα Δυτικά κράτη» αναγνώρισαν το Κόσοβο, στάθηκε όμως και στη μη αναγνώρισή του από άλλα (ανέφερε την Ισπανία, όχι όμως και την Ελλάδα που συμμετέχει στη ΝΑΤΟϊκή αποστολή KFOR). Πάντως την ευθύνη για τη μη ένταξη του Κοσόβου στον ΟΗΕ την επέρριψε στη Ρωσία και στην Κίνα, αμφότερα κράτη-μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού.
Μένοντας λίγο ακόμη στην ταραγμένη γειτονιά μας, ο Νάβα θύμισε τη Βοσνία και τα Σκόπια. Επέμεινε ότι οι Σέρβοι της Βοσνίας (Δημοκρατία της Σέρπσκα) «έχουν εντείνει τις σχέσεις τους με τη Ρωσία, κυρίως με μεγάλες επενδύσεις από ολιγάρχες της αυλής του Κρεμλίνου». Κατόπιν ασχολήθηκε με τη Βαλτική.
Ανατολή χωρίς… Ρώσους
Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει αναστατώσει την πολιτική και διπλωματική δομή της Ανατολικής Ευρώπης και των χωρών της Βαλτικής, σημείωσε ο σχολιαστής της Corriere. Με την είσοδο ορισμένων χωρών στο ΝΑΤΟ και με το τέλος της ουδετερότητας της Φινλανδίας έχουν καθοριστεί τουλάχιστον τρία νέα σενάρια: η μετατόπιση του πολιτικού κέντρου βάρους της Ευρώπης προς την Ανατολή, η νέα διεύρυνση του ΝΑΤΟ προς την Ανατολή, η πιθανή έναρξη νέου Ψυχρού Πολέμου που βασίζεται, όπως και στο παρελθόν, στην ισορροπία του τρόμου.
Στη Λετονία ο σοβιετικός οβελίσκος, ύψους σχεδόν 260 μέτρων, κατεδαφίστηκε. Συμβόλιζε τον αντιναζιστικό αγώνα και είχε χτιστεί το 1985. Και αυτό έγινε παρά το γεγονός ότι το ένα τρίτο των δύο εκατομμυρίων κατοίκων της Λετονίας μιλάει Ρωσικά. Μία τόσο μεγάλη μειοψηφία προκαλεί ρήγματα στο εσωτερικό της χώρας. Τα τελευταία χρόνια η λετονική κυβέρνηση προσπάθησε να περιορίσει τη διάδοση της ρωσικής γλώσσας περιορίζοντας τη διδασκαλία της στα σχολεία.
Το Κρεμλίνο κατηγόρησε τις ευρωπαϊκές χώρες ότι ξαναγράφουν την ιστορία και αγνοούν τον ρόλο της Ρωσίας στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η Λετονία δεν είναι η μόνη που προσπαθεί να διαλύσει τα σύμβολα της σοβιετικής εποχής. Αλλα έθνη που τάχθηκαν κατά της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, όπως η Πολωνία, έχουν υποσχεθεί ότι θα κάνουν το ίδιο, κατέληξε ο Νάβα.