Μπορεί να ακούγεται κάπως παράδοξο σήμερα, αφού στο Ρεπουμπλικανικό στρατόπεδο έχουν φυτρώσει νεοαντιδραστικά τραμπικά ζιζάνια, ωστόσο ο πρωτεργάτης της κίνησης υπέρ των δικαιωμάτων των μαύρων, ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, τιμήθηκε από το αμερικανικό κράτος επί Ρόναλντ Ρίγκαν – τότε, το 1986, ανακηρύχθηκε επίσημη εορτή η ημερομηνία γέννησης του αφροαμερικανού πάστορα. Το προηγούμενο Σαββατοκύριακο, λοιπόν, ήταν γιορταστικό στις ΗΠΑ από αυτήν την άποψη.
Ο αρθρογράφος της Washington Post Ιτζέι Ντιόν Τζούνιορ έγραψε ότι «η Ημέρα του ΜΛΚ είναι η κατάλληλη αφορμή για να αναλογιστούμε και τον επείγοντα χαρακτήρα της κοινωνικής αλλαγής» αλλά και «τις φυλετικές και οικονομικές αδικίες οι οποίες απαιτούσαν, όπως επέμενε ο Κινγκ, μεταρρυθμίσεις». Το άρθρο είναι προφανές ότι γράφτηκε για να ενισχύσει τις προσπάθειες του αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν για αλλαγές στον εκλογικό νόμο, οι οποίες θα επιτρέψουν τη συμμετοχή περισσότερων μαύρων και μειονοτικών.
Η γνώμη του αρθρογράφου της Post για τον Κινγκ είναι ότι στην εποχή του «υπήρξε ριζοσπάστης και στόχος των υπερασπιστών του status quo». Δηλαδή η «συναινετική φιγούρα» του σήμερα προέκυψε εκ των υστέρων, δεν ήταν η ιστορική πραγματικότητα. Ο Κινγκ «ήταν πολλά πράγματα ταυτόχρονα εν μέρει» παραδέχθηκε ο Ντιόν, έτσι έγινε προσιτός απ’ όλους – πάντα όμως εκ των υστέρων. Η ιστορική μορφή του του τώρα έχει αποκτήσει την πατίνα του χρόνου, ένα λούστρο κοινής αποδοχής δηλαδή, όμως τότε τα πράγματα δεν ήταν έτσι.
Επρόκειτο περί συνδυαστικής προσωπικότητας λέει ο Ντιόν: ο Κινγκ ήταν «μαχητικός ηγέτης των πολιτικών δικαιωμάτων», όπως και «κήρυκας» του προτεσταντισμού. Βέβαια «πίστευε στη μεταστροφή των αντιπάλων», όμως η πορεία μέχρις εκεί «απαιτούσε αντιπαράθεση». Και έτσι, με αυτή την ξεκάθαρη θέση του εκπεφρασμένη εξαρχής, ο αρθρογράφος ανέφερε μία ομιλία του Κινγκ, τον Μάρτιο του 1968, σε ένα γυμνάσιο του Μίσιγκαν. «Αυτή ξεκαθαρίζει το τοπίο».
Εκείνη την ημέρα είχε πει ο Κινγκ, όπως μας πληροφορεί ο Ντιόν: «Λένε ότι υπάρχουν πολλά που πρέπει να κάνουν οι μαύροι αυτής της χώρας για τον εαυτό τους, πράγματα που κανείς άλλος δεν μπορεί να κάνει για αυτούς». Και είχε σχολιάσει μόνος του τα λόγια του ως εξής: «Λοιπόν, αυτό μοιάζει με ένα είδος σοσιαλισμού για τους πλουσίους και με σκληρό ατομικιστικό καπιταλισμό για τους φτωχούς». Φυσικά και πίστευε ο Κινγκ ότι στην περίπτωση των φυλετικών διακρίσεων στις ΗΠΑ τη λύση θα έδινε αποκλειστικά ο νόμος και όχι η «αντίληψη ότι ο άνθρωπος μπορεί να αλλάξει την καρδιά του», όπως έλεγε στα κηρύγματά του σαν πάστορας των Βαπτιστών.
Και να πώς διακήρυττε την πεποίθησή του για το δίκαιο: «Μπορεί να είναι αλήθεια ότι η ηθική δεν νομοθετείται, ωστόσο η συμπεριφορά ρυθμίζεται. Μπορεί να είναι αλήθεια ότι ο νόμος δεν μπορεί να αλλάξει την καρδιά του ανθρώπου, αλλά μπορεί να συγκρατήσει τους άκαρδους. Μπορεί να είναι αλήθεια ότι ο νόμος δεν μπορεί να κάνει κάποιον να με αγαπήσει, αλλά μπορεί να τον εμποδίσει να με λιντσάρει – και νομίζω ότι αυτό είναι πολύ σημαντικό». Πιο ξεκάθαρα δεν θα μπορούσε να τα έχει πει.
Κατά τούτο, έγραψε ο αρθρογράφος της Post, ο Κινγκ υπήρξε «τολμηρός και όχι μειλίχιος». Και «σκοτώθηκε επειδή τόλμησε να μας προκαλέσει να αλλάξουμε, και μας προκαλεί ακόμα». Ο Κινγκ, συνεπώς, ήταν «λογικός και ισορροπημένος», έβλεπε «τον μετριοπαθή κατά τα λοιπά λευκό να είναι αφοσιωμένος στον ‘νόμο και στην τάξη’ παρά στη Δικαιοσύνη». Αυτές ήταν οι τοποθετήσεις του, «τις οποίες αξίζει να θυμόμαστε στους τρέχοντες αγώνες μας για τα δικαιώματα».
Δείτε ένα βίντεο με την ομιλία του ΜΛΚ «I have a dream»: