Από τους ελέφαντες στα τροπικά δάση μέχρι τις χελώνες στα ανοιχτά του Μεγάλου Κοραλλιογενούς Υφάλου, οι πληθυσμοί της άγριας ζωής μειώνονται κατακόρυφα, σύμφωνα με μια πρόσφατη απογραφή. Η ανθρώπινη δραστηριότητα συνεχίζει να οδηγεί ολοταχώς σε αυτό που το Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση (WWF) αποκαλεί «καταστροφική» απώλεια ειδών.
Η έκθεση Living Planet (Ζωντανός Πλανήτης), μια ολοκληρωμένη επισκόπηση της κατάστασης του φυσικού κόσμου, αποκαλύπτει ότι οι παγκόσμιοι πληθυσμοί άγριας ζωής έχουν συρρικνωθεί κατά 73% τα τελευταία 50 χρόνια.
Η απώλεια του φυσικού περιβάλλοντος «έχει θέσει πολλά οικοσυστήματα στο χείλος του γκρεμού» είπε η επικεφαλής του WWF UK, Τάνια Στιλ, στο BBC News. Πολλοί βιότοποι, από τον Αμαζόνιο έως τους κοραλλιογενείς υφάλους, βρίσκονται «στο χείλος της καταστροφής».
Η έκθεση βασίζεται στον Δείκτη Ζωντανού Πλανήτη, που περιλαμβάνει περισσότερους από 5.000 πληθυσμούς πουλιών, θηλαστικών, αμφιβίων, ερπετών και ψαριών και καλύπτει ένα διάστημα πέντε δεκαετιών.
Αποκαλύπτει ότι το 60% των ροζ δελφινιών του Αμαζονίου έχουν εξαφανιστεί από τη ρύπανση και άλλες απειλές, συμπεριλαμβανομένων των εξορύξεων και της κοινωνικής αναταραχής. Περιλαμβάνει ωστόσο και κάποια ελπιδοφόρα στοιχεία διατήρησης.
Ενας υποπληθυσμός ορεινών γοριλών στα βουνά Βιρούνγκα της Ανατολικής Αφρικής αυξήθηκε κατά περίπου 3% ετησίως μεταξύ 2010 και 2016, για παράδειγμα. Ωστόσο η WWF διευκρίνισε ότι αυτές οι «μεμονωμένες επιτυχίες δεν είναι αρκετές, εν μέσω της εκτεταμένης καταστροφής των οικοτόπων».
Ο Τομ Ολιβερ, καθηγητής Οικολογίας στο Πανεπιστήμιο του Ρέντινγκ, δήλωσε στο BBC News ότι συνδυάζοντας αυτά τα στοιχεία με άλλα σύνολα δεδομένων, τη μείωση των εντόμων για παράδειγμα, «μπορούμε να συνθέσουμε μια πολύ ανησυχητική εικόνα της παγκόσμιας κατάρρευσης της βιοποικιλότητας».
Η έκθεση διαπίστωσε ότι η υποβάθμιση και η απώλεια των φυσικών τους χώρων είναι η μεγαλύτερη απειλή για τα άγρια ζώα. Ακολουθούν η υπερεκμετάλλευση, τα χωροκατακτητικά είδη, οι ασθένειες, η κλιματική αλλαγή και η ρύπανση.
Ο επικεφαλής συγγραφέας της έκθεσης και επικεφαλής επιστημονικός σύμβουλος του WWF, Μάικ Μπάρετ, είπε ότι «χάνουμε όλο και περισσότερο το φυσικό περιβάλλον μας μέσω της ανθρώπινης δράσης, ιδιαίτερα με τον τρόπο που παράγουμε και καταναλώνουμε τα τρόφιμά μας».
Η έκθεση προειδοποιεί επίσης ότι η απώλεια των οικοσυστημάτων και η κλιματική αλλαγή ωθούν γρήγορα τον κόσμο σε μη αναστρέψιμα σημεία καμπής, συμπεριλαμβανομένης της πιθανής «κατάρρευσης» του τροπικού δάσους του Αμαζονίου. Εάν συμβεί αυτό, ο πλανήτης θα χάσει το σημαντικότερο σημείο που απορροφά τον άνθρακα, ο οποίος θερμαίνει τον πλανήτη, μετριάζοντας έτσι τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
«Το θέμα δεν είναι να νιώθουμε λύπη για την απώλεια της φύσης», είπε ο Μπάρετ. «Αυτή είναι πλέον μια θεμελιώδης απειλή για την ανθρωπότητα και πρέπει πραγματικά να κάνουμε κάτι τώρα».
Η Βαλεντίνα Μαρκόνι, του Ινστιτούτου Ζωολογίας του Λονδίνου, είπε στο BBC News ότι ο φυσικός κόσμος βρίσκεται σε «επισφαλή θέση», αλλά με επείγουσα, συλλογική δράση από τους παγκόσμιους ηγέτες «έχουμε ακόμα την ευκαιρία να αντιστρέψουμε την κατάρρευση».
Ο συναγερμός για την άγρια ζωή του πλανήτη έρχεται καθώς οι παγκόσμιοι ηγέτες ετοιμάζονται να συγκεντρωθούν για τη Διάσκεψη του ΟΗΕ για τη Βιοποικιλότητα, στην Κολομβία, όπου θα συζητήσουν πώς να αποκαταστήσουν το φυσικό περιβάλλον.
Σχεδόν 200 χώρες έχουν δεσμευτεί σε μια συμφωνία-ορόσημο του ΟΗΕ, το 2022, για την αντιμετώπιση της απώλειας της άγριας φύσης. Συμφώνησαν, μεταξύ άλλων, ότι έως το 2030, το 30% του πλανήτη θα πρέπει να διατίθεται σε αυτήν.