Οι ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις πρέπει να οδηγήσουν σε μία δίκαιη συμφωνία για την Ουκρανία, που θα περιλαμβάνει εγγυήσεις ασφαλείας ώστε να την προστατεύουν από μελλοντικές απειλές: αυτό διεμήνυσε ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
«Μπορούμε και οφείλουμε να αγωνισθούμε σήμερα, τώρα. Μπορούμε και οφείλουμε να υπερασπισθούμε το κράτος μας, τη ζωή μας, την ουκρανική ζωή. Μπορούμε και οφείλουμε να διαπραγματευθούμε μια δίκαιη και προσήκουσα ειρήνη για την Ουκρανία, πραγματικές εγγυήσεις ασφαλείας που θα λειτουργούν», δήλωσε ο ουκρανός πρόεδρος σε μήνυμα που απηύθυνε μέσω βίντεο, απορρίπτοντας εμμέσως πλην σαφώς τις αναφορές για «μοντέλο Αυστρίας ή Σουηδίας» που είχε κάνει προηγουμένως η Μόσχα.
Το Κίεβο ουσιαστικά ζητά από την Ευρωπαϊκή Ενωση –αν όχι από το NATΟ, από τη στιγμή που η ένταξη της Ουκρανίας στη Βορειοατλαντική Συμμαχία έχει φύγει από το κάδρο– να εγγυηθεί την ασφάλεια της χώρας στο άμεσο μέλλον.
Τι σημαίνει «μοντέλο Αυστρίας ή Σουηδίας»; Πρόκειται για δύο χώρες που γεωπολιτικά έμειναν ουδέτερες μεταπολεμικά και δεν εντάχθηκαν στην Ευρωπαϊκή Ενωση παρά μόνο μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης, το 1995. Καμία τους δεν είναι μέλος του ΝΑΤΟ.
Η, επισήμως αδέσμευτη, Σουηδία δεν είναι μέλος της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας, αλλά εταίρος της από το μέσο της δεκαετίας του 1990. Κατά τα τελευταία χρόνια «προσεγγίζει» το ΝΑΤΟ, αποφεύγοντας όμως την ένταξη. Η Σουηδία εγκατέλειψε την ουδετερότητά της στο τέλος του Ψυχρού Πολέμου, οπότε και εντάχθηκε στην ΕΕ το 1995.
Την ίδια χρονιά εντάχθηκε στην ΕΕ και η Αυστρία, η οποία από την πλευρά της είναι ουδέτερη και δεν μπορεί να στείλει στρατιώτες σε εμπόλεμη ζώνη πέραν των αποστολών του ΟΗΕ.
Η Ουκρανία απαιτεί «πλήρεις εγγυήσεις ασφαλείας» απέναντι στην Ρωσία, απορρίπτοντας παράλληλα την ιδέα της εφαρμογής ενός «αυστριακού ή σουηδικού» μοντέλου «ουδετερότητας», ανακοίνωσε η ουκρανική προεδρία.
«Η Ουκρανία βρίσκεται αυτήν τη στιγμή σε κατάσταση απευθείας πολέμου με τη Ρωσία. Κατά συνέπεια, το μοντέλο δεν μπορεί παρά να είναι “ουκρανικό”», δήλωσε ο Μιχάιλο Ποντόλιακ, ένας εκ των ουκρανών διαπραγματευτών, σε σχόλια που δόθηκαν στη δημοσιότητα από την ουκρανική προεδρία.
Ο ίδιος ξεκαθάρισε ότι απαιτούνται «πλήρεις εγγυήσεις ασφαλείας» απέναντι στη Ρωσία, στο πλαίσιο των οποίων οι συμβαλλόμενοι θα δεσμεύονται να επέμβουν στο πλευρό της Ουκρανίας σε περίπτωση επίθεσης.
«Αυτό σημαίνει ότι οι υπογράφοντες τις εγγυήσεις δεν μένουν στο περιθώριο σε περίπτωση επίθεσης κατά της Ουκρανίας, όπως συμβαίνει σήμερα, αλλά θα λάβουν ενεργό μέρος στη σύρραξη στο πλευρό της Ουκρανίας και θα της παράσχουν αμέσως τα αναγκαία όπλα», εξήγησε ο Μιχάιλο Ποντόλιακ και πρόσθεσε ότι το Κίεβο ζητεί επίσης ζώνη αεροπορικού αποκλεισμού επάνω από την Ουκρανία σε περίπτωση επίθεσης κατά του εδάφους της.
Λίγο νωρίτερα, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ και ο ρώσος διαπραγματευτής Βλαντίμιρ Μεντίνσκι αναφέρθηκαν στην Αυστρία και τη Σουηδία ως μοντέλα ουδετερότητας που θα μπορούσαν να εφαρμοσθούν στην περίπτωση της Ουκρανίας στο πλαίσιο συμβιβαστικής λύσης.
Την Τρίτη ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι έκανε ένα βήμα προς την εξεύρεση συμβιβαστικής λύσης, δηλώνοντας ότι θα πρέπει να γίνει η παραδοχή ότι η χώρα του δεν θα ενταχθεί ποτέ στην Ατλαντική Συμμαχία.