Ο Γιουβάλ Νόα Χαράρι ποτέ δεν κρύφτηκε. Εδώ σε αντικυβερνητική διαδήλωση στο Τελ Αβίβ τον περασμένο Απρίλιο. | Photo by Eyal Warshavsky/SOPA Images/LightRocket via Getty Images
Επικαιρότητα

Ο Χαράρι καταπέλτης για τους αριστερούς στη Δύση που «χαϊδεύουν» τη Χαμάς

Ο ισραηλινός διανοούμενος συνυπέγραψε επιστολή ακαδημαϊκών και ακτιβιστών της χώρας του, στην οποία κατηγορούν μερίδα των προοδευτικών σε ΗΠΑ και Ευρώπη για «ακραία ηθική αναλγησία» και για «προδοσία» της αριστερής ιδεολογίας και πολιτικής: «Σοκαριστικό να ακούω κάποιες από τις αντιδράσεις που όχι μόνο δεν καταδικάζουν τη Χαμάς, αλλά επιρρίπτουν όλη την ευθύνη στο Ισραήλ...»
Protagon Team

Επιστολή διαμαρτυρίας εναντίον αμερικανών και ευρωπαίων Αριστερών για την «αδιαφορία» τους για τους 1.400 νεκρούς του Ισραήλ από την τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου, υπέγραψαν 90 ισραηλινοί ακαδημαϊκοί και ακτιβιστές, ανάμεσά τους και ο Γιουβάλ Νοά Χαράρι.

Ο ισραηλινός ιστορικός και φιλόσοφος –συγγραφέας μπεστ σέλερ, μεταξύ των οποίων τα «Sapiens, μία σύντομη ιστορία του ανθρώπου» και «Homo Deus μία σύντομη ιστορία του μέλλοντος»–  και οι υπόλοιποι υπογράφοντες, κατηγορούν μερίδα των προοδευτικών σε ΗΠΑ και Ευρώπη για «ακραία ηθική αναλγησία» και για «προδοσία» της αριστερής ιδεολογίας και πολιτικής.

Οι 90 ισραηλινοί ακαδημαϊκοί και ακτιβιστές εκφράζουν τον αποτροπιασμό τους για «στοιχεία εντός της παγκόσμιας Αριστεράς… μέχρι τώρα, τους πολιτικούς μας εταίρους» που κατά καιρούς «δικαιολογούσαν τις ενέργειες της Χαμάς».

Ο 47χρονος διανοούμενος τον τελευταίο χρόνο έχει γράψει πολλά άρθρα εναντίον του δεξιού-ακροδεξιού λαϊκιστικού κυβερνητικού συνασπισμού του Μπενιαμίν Νετανιάχου και της επίμαχης μεταρρύθμισης του δικαστικού συστήματος που δίχασε τη χώρα, αποδυναμώνοντας τον κοινωνικό ιστό και τις ένοπλες δυνάμεις.

Ο Χαράρι δήλωσε στον Guardian ότι υπέγραψε την επιστολή αφού μίλησε με ακτιβιστές της ειρήνης στην πατρίδα του, οι οποίοι ήταν «εντελώς συντετριμμένοι» και «αισθάνονταν εγκαταλειμμένοι και προδομένοι από υποτιθέμενους συμμάχους» στις ειρηνευτικές προσπάθειες, καθώς ακαδημαϊκοί, καλλιτέχνες και διανοούμενοι σε ΗΠΑ και Ευρώπη υπέγραψαν επιστολές στις οποίες δεν καταδίκαζαν τις θηριωδίες της Χαμάς.

Η θεία και ο θείος του Χαράρι ζούσαν σε ένα από τα κιμπούτς που έγιναν στόχος της Χαμάς στις τρομοκρατικές επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου.

Οι συγγενείς του κρύφτηκαν και κατάφεραν να γλυτώσουν από τους τρομοκράτες, οι οποίοι πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι σκοτώνοντας τους γείτονές τους.

Κατά την επίσκεψή του στο Λονδίνο, μιλώντας για τις αντιδράσεις μερίδας της Αριστεράς σε ΗΠΑ και Ευρώπη, ο Χαράρι δήλωσε στον Guardian ότι ήταν «σοκαριστικό να ακούω κάποιες από τις αντιδράσεις που όχι μόνο δεν καταδικάζουν τη Χαμάς, αλλά επιρρίπτουν όλη την ευθύνη στο Ισραήλ και να βλέπω την έλλειψη αλληλεγγύης σε σχέση με τις φρικτές επιθέσεις εναντίον ισραηλινών πολιτών».

Η επιστολή, την οποία υπογράφει επίσης ο διάσημος ισραηλινός μυθιστοριογράφος Νταβίντ Γκρόσμαν, αναφέρει:

«Δεν φανταζόμασταν ποτέ ότι μέλη της Αριστεράς, υπέρμαχοι της ισότητας, της ελευθερίας, της δικαιοσύνης και της ευημερίας, θα διακατέχονταν από τέτοια ακραία ηθική αναλγησία και πολιτική απερισκεψία».

Το κείμενο κατέληγε στο συμπέρασμα: «Δεν υπάρχει καμία αντίφαση μεταξύ της σταθερής εναντίωσης στην ισραηλινή υποδούλωση και κατοχή των Παλαιστινίων και της απερίφραστης καταδίκης των άγριων πράξεων βίας εναντίον αθώων πολιτών. Στην πραγματικότητα, κάθε συνεπής αριστερός πρέπει να υποστηρίζει και τις δύο θέσεις ταυτόχρονα».

Ο Χαράρι επικαλέστηκε ακόμα μια δήλωση 30 φοιτητικών ομάδων του Χάρβαρντ που δημοσίευσαν την επομένη της θηριωδίας της Χαμάς, στην οποία σημείωναν ότι θεωρούν «το ισραηλινό καθεστώς απολύτως υπεύθυνο για όλη την εξελισσόμενη βία».

Ο Χαράρι τόνισε ότι αυτό υποδήλωνε ότι «οι άνθρωποι που δολοφόνησαν μωρά δεν έχουν ούτε το 1% της ευθύνης, ενώ το Ισραήλ έχει το 100% της ευθύνης».

Επισήμανε ακόμα, μια άλλη δήλωση των Δημοκρατικών Σοσιαλιστών της Αμερικής την ημέρα των τρομοκρατικών επιθέσεων, η οποία ανέφερε: «Τα σημερινά γεγονότα είναι άμεσο αποτέλεσμα του καθεστώτος απαρτχάιντ του Ισραήλ».

Δίνοντας το ιστορικό παράδειγμα ορισμένων σοσιαλιστών σε ΗΠΑ και Ευρώπη, που υποστήριξαν τον Στάλιν, ο Χαράρι σημείωσε: «Αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που η ριζοσπαστική Αριστερά, επιδιώκοντας κάποιο σταθερό όραμα δικαιοσύνης, ευθυγραμμίζεται με κάποια πολύ βίαια κινήματα και καθεστώτα».

Αυτή η προσέγγιση μπορεί να βασίζεται σε μια «πεποίθηση ή φαντασίωση ότι η απόλυτη δικαιοσύνη είναι δυνατή [όπου] η μία πλευρά είναι απολύτως υπεύθυνη για τα πάντα, συμπεριλαμβανομένων των εγκλημάτων της άλλης πλευράς».

«Όμως, η πραγματικότητα είναι πολύπλοκη. Οι ίδιοι άνθρωποι μπορεί να είναι ταυτόχρονα θύματα και θύτες. Στις περισσότερες συγκρούσεις, η ευθύνη για εγκλήματα και θηριωδίες βρίσκεται κάπου στη μέση. Αυτό είναι αρκετά κοινότοπο, αλλά ακόμα οι άνθρωποι δυσκολεύονται να το αποδεχτούν», είπε χαρακτηριστικά.

Το ύφος της αντίδρασης των διεθνών αριστερών οργανώσεων ήταν σημαντικό για την Αριστερά στο Ισραήλ, είπε, επειδή αισθάνεται ότι αυτή είναι το τελευταίο προπύργιο ελπίδας για μια ειρηνική λύση δύο κρατών και χρειάζεται τη διεθνή υποστήριξη.

Ο Χαράρι αναφέρθηκε επίσης σε μια επιστολή που υπογράφουν οι ηθοποιοί Τίλντα Σουίντον και Στιβ Κούγκαν και ο σκηνοθέτης Μάικ Λι, η οποία ζητούσε «να μπει τέλος στην πρωτοφανή σκληρότητα που ασκείται στη Γάζα», χωρίς να καταδικάζει συγκεκριμένα την τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς, αν και καταδίκαζε «κάθε πράξη βίας κατά αμάχων και κάθε παραβίαση του διεθνούς δικαίου από όποιον την διαπράττει».

«Δεν υπάρχει ούτε μια λέξη για τη σφαγή» από την Χαμάς, σε αυτή την επιστολή, τόνισε ο ισραηλινός ιστορικός.

Η ηθοποιός Μορίν Λίπμαν έχει ήδη επικρίνει την ομάδα «Καλλιτέχνες για την Παλαιστίνη», η οποία συνέταξε την επιστολή, ως «αιμορραγούντες άκαρδους φιλελεύθερους». Η ίδια υπέγραψε επιστολή μαζί με περισσότερα από 200 άτομα, μεταξύ των οποίων και η τηλεπαρουσιάστρια Ρέιτσελ Ράιλ, η οποία καλούσε το BBC και «όλους τους φορείς του δημόσιου βίου να αποκαλέσουν τη Χαμάς αυτό που είναι: μια τρομοκρατική οργάνωση».

Την περασμένη εβδομάδα, οι New York Times έβαλαν πρώτη είδηση στην ιστοσελίδα τους τους ισχυρισμούς της Χαμάς ότι το Ισραήλ βρίσκεται πίσω από τον βομβαρδισμό του αραβικού νοσοκομείου al-Ahli στην πόλη της Γάζας. Τη Δευτέρα, η εφημερίδα παραδέχτηκε ότι «βασίστηκε υπερβολικά σε ισχυρισμούς της Χαμάς» και ότι οι συντάκτες της «θα έπρεπε να είναι πιο προσεκτικοί … και να είναι πιο σαφείς σχετικά με το ποιες πληροφορίες θα μπορούσαν να επαληθευτούν».

Ο Χαράρι πρόσθεσε ότι για τους ανθρώπους στο Ισραήλ και τη Γάζα «που έχουν υποφέρει τρομερά… το μυαλό σου είναι τόσο γεμάτο από τον δικό σου πόνο που κάθε προσπάθεια να επιστήσει κανείς την προσοχή σου ακόμη και στον πόνο κάποιου άλλου μοιάζει με προδοσία».

Για αυτό και «σε μια τέτοια στιγμή, εμπιστευόμαστε τη δυνατότητα ειρήνης στους ξένους (εκτός του Ισραήλ). Εμείς δεν μπορούμε να την υποστηρίξουμε για αυτό ελπίζουμε ότι οι ξένοι θα συμβάλουν στην αποκλιμάκωση της τωρινής κατάστασης. Η δουλειά των διανοουμένων, των καλλιτεχνών και των ακαδημαϊκών είναι να προσπαθήσουν να εμβαθύνουν. Να προσπαθήσουν να δουν την πολυπλοκότητα της πραγματικότητας, ιδίως στο σημερινό κλίμα της μετα-αλήθειας (η πολιτική ρητορική/πρακτική που αγνοεί την αλήθεια και βασίζεται σε μια προσωπική, ενίοτε εντελώς πλαστή, εκδοχή της πραγματικότητας). Είναι διανοητική και συναισθηματική “τεμπελιά” να επιλέξεις απλώς μία πλευρά», εξήγησε ο Χαράρι, μιλώντας στον Guardian.

Ο ισραηλινός φιλόσοφος πρόσθεσε ότι, «η ιδέα ότι το Ισραήλ πρέπει απλώς να καταστρέψει τη Γάζα είναι απαράδεκτη. Δεν πιστεύουμε σε μια επιχείρηση που απλώς θα αφανίσει τη Γάζα», είπε. «Η κατάσταση του παλαιστινιακού πληθυσμού είναι φρικτή, αλλά τουλάχιστον είναι σαφές ότι το Ισραήλ δεν σκοπεύει να σκοτώσει όσο το δυνατόν περισσότερους αμάχους σε αντίθεση με αυτό που έκανε το καθεστώς Ασαντ στη Χομς και στο Χαλέπι. Η μόνη λύση θα έρθει όταν όχι μόνο αφοπλιστεί η Χαμάς, αλλά και όταν ο παλαιστινιακός λαός θα έχει κάποιο εναλλακτικό μέλλον».