Ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, είδε τις ασκήσεις των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων σε Λέσβο και Ρόδο και εξανέστη. Η πρόκληση «και τώρα, μπορείτε να ’ρθείτε νύχτα» που ακούστηκε από στρατιωτικά χείλη μετά την ολοκλήρωση της νυχτερινής άσκησης «ΒΕΛΛΕΡΟΦΩΝ 2022 – ΝΥΧΤΕΡΙΝΗ ΑΣΤΡΑΠΗ» στη Λέσβο και οι εικόνες από την άσκηση «ΚΟΛΟΣΣΟΣ 2022» στη Ρόδο, παρουσία του αρχηγού ΓΕΕΘΑ, στρατηγού Κωνσταντίνου Φλώρου, και του αρχηγού ΓΕΣ αντιστράτηγου Χαράλαμπου Λαλούση, έκαναν πολλούς στη γείτονα να χάσουν την ψυχραιμία τους.
«Ή η Ελλάδα θα κάνει ένα βήμα πίσω και θα τηρήσει τις συμφωνίες ή θα κάνουμε ό,τι χρειαστεί. Η Ελλάδα παραβιάζει τις συμφωνίες ειρήνης, δεν μπορούμε να μείνουμε σιωπηλοί στον εξοπλισμό των νησιών. Αν η Ελλάδα δεν θέλει ειρήνη, θα κάνουμε ό,τι χρειάζεται, και σε νομικό πεδίο και στο πεδίο της μάχης», είπε ο τούρκος ΥΠΕΞ, πιστός στη γνωστή θέση πλήρους διαστρέβλωσης των διεθνών συνθηκών για το καθεστώς των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου και εκτοξεύοντας ωμές απειλές κατά της χώρας μας, πρόσθεσε:
«Με άλλα λόγια, η Ελλάδα, η οποία παραβιάζει το καθεστώς των αποστρατιωτικοποιημένων νησιών, πρέπει να σταματήσει τις παραβιάσεις σε αυτά τα νησιά. Είτε η Ελλάδα υποχωρεί και τηρεί αυτές τις συμφωνίες είτε κάνουμε ό,τι είναι απαραίτητο. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο πρόεδρός μας είπε “μια νύχτα ξαφνικά” […] . Η Ελλάδα δεν πρέπει να ξεχνά ότι όποιος σπέρνει ανέμους, θερίζει θύελλες, οπότε αν δεν θέλετε ειρήνη, θα κάνουμε ό,τι χρειάζεται. Μια νύχτα ξαφνικά».
Μια νύχτα ξαφνικά, όμως, ήρθε τελικά το αμερικανικό Κογκρέσο που έστειλε νέο –σαφές– μήνυμα στην Αγκυρα μέσω του συνοδευτικού κειμένου του αμυντικού προϋπολογισμού (NDAA) που οριστικοποιήθηκε την Τρίτη το βράδυ:
«Πιστεύουμε ότι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ δεν θα πρέπει να πραγματοποιούν μη εξουσιοδοτημένες υπερπτήσεις σε εναέριους χώρους άλλων νατοϊκών συμμάχων», σημειώνουν οι αμερικανοί νομοθέτες στο συνοδευτικό επεξηγηματικό κείμενο των επιτροπών Αμυντικών Υποθέσεων της Βουλής και της Γερουσίας.
Η συγκεκριμένη διατύπωση, επισημαίνεται στην ανταπόκριση του Πέτρου Κασφίκη για το ΑΠΕ-ΜΠΕ, θεωρείται μια δήλωση νομοθετικής πρόθεσης από το Κογκρέσο προς την κυβέρνηση Μπάιντεν, καθώς στέλνει το μήνυμα ότι οι προκλήσεις της Αγκυρας στο Αιγαίο πρέπει να αντιμετωπιστούν προτού ο Λευκός Οίκος στείλει την επίσημη ειδοποίηση της συμφωνίας για τα F-16 στο Κογκρέσο.
Η συγκεκριμένη αναφορά για τις υπερπτήσεις είναι αποτέλεσμα διαπραγματεύσεων που διήρκεσαν μήνες στο Κογκρέσο, για τη συμπερίληψη τροπολογίας στο κείμενο του νομοσχεδίου.
Ειδικότερα, στο τμήμα περί μεταφοράς των F16, το οποίο φέρει τον τίτλο «περιορισμοί στην μεταφορά αεροσκαφών F-16», υπενθυμίζεται ότι στο κείμενο της Βουλής περιλαμβανόταν η τροπολογία του Κρις Πάπας, η οποία θα απαγόρευε στον αμερικανό πρόεδρο να πουλήσει ή να εξουσιοδοτήσει άδεια για την εξαγωγή νέων αεροσκαφών F-16 ή τεχνολογίας αναβάθμισης ή κιτ εκσυγχρονισμού στην Τουρκία, εκτός και εάν ο πρόεδρος παρείχε ορισμένες πιστοποιήσεις. Στη συνέχεια, σημειώνεται ότι στο κείμενο της Γερουσίας δεν υπάρχει παρόμοια τροπολογία και ως εκ τούτου στο τελικό κείμενο δεν περιλαμβάνεται μια τέτοια πρόβλεψη.
Θριαμβολογούν οι Τούρκοι
Σε μία διαφορετική ανάγνωση του κειμένου για τον αμυντικό προϋπολογισμό των ΗΠΑ, το τουρκικό πρακτορείο Αnadolu θριαμβολογεί και κάνοντας πως δεν είδε την αυστηρή σύσταση για τις υπερπτήσεις, σημειώνει ότι πλέον «δεν υπάρχουν αναφορές που να συνδέουν την πώληση F-16 με περιοριστικούς όρους».
«Καθοριστικές –λέει– για την εξέλιξη αυτή ήταν οι προσπάθειες στην Ουάσινγκτον τούρκων διπλωματών και του υπουργείου Εξωτερικών της Τουρκίας» και πλέον «με την αφαίρεση των σχετικών άρθρων η δυνατότητα να υπάρξουν περιορισμοί στην αγορά F-16 δεν είναι πια στις δυνατότητες του Κογκρέσου».
Τουλάχιστον, πάντως, αναφέρεται ότι «μέλη του Κογκρέσου και ειδικά ο Ρόμπερτ Μενέντεζ, που είναι γνωστοί για τις αντι-τουρκικές θέσεις τους και κοντά στο ελληνοκυπριακό λόμπι, διακηρύσσουν ότι θα εμποδίσουν την πώληση F-16 στην Τουρκία με κάθε ευκαιρία».
Κλείνοντας, το Αnadolu υπενθυμίζει ό τι η Τουρκία «απαιτεί 40 νέα F-16 Block 70 και τον εκσυγχρονισμό για άλλα 80 από τις ΗΠΑ».
Παρ’ όλα αυτά, πρέπει να σημειωθεί ότι οι τροπολογίες αποτελούσαν από την αρχή απλώς ένα επιπλέον εργαλείο, καθώς ο γερουσιαστής Ρόμπερτ Μενέντεζ συνεχίζει να διατηρεί το δικαίωμα του βέτο ως πρόεδρος της επιτροπής Διεθνώς Σχέσεων της Γερουσίας και συνεπώς συνεχίζει να θεωρείται ο πολιτικός που κρατά τα κλειδιά των F-16. Μάλιστα, σε πρόσφατη συνέντευξή του στην ΕΡΤ, επανέλαβε για μια ακόμα φορά ότι δεν πρόκειται να συναινέσει στην παραχώρηση των μαχητικών αεροσκαφών στην Τουρκία.
Τα αμερικανικά «χαστούκια» στον Ερντογάν είχαν όμως και συνέχεια, αυτή τη φορά για την επαπειλούμενη χερσαία εισβολή των Τούρκων στη Βόρεια Συρία.
Με το πλέον –και πάλι– σαφή τρόπο, ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ δήλωσε την αντίθεση της Ουάσινγκτον σε οποιαδήποτε στρατιωτική δράση εναντίον των Κούρδων στη Βόρεια Συρία.
Σε ερώτηση της ιστοσελίδας Hellas Journal για το εάν η Ουάσινγκτον έχει να στείλει κάποιο μήνυμα στον τούρκο πρόεδρο που δηλώνει ότι η Τουρκία θα εισβάλει στη Συρία ενάντια στους κούρδους συμμάχους των ΗΠΑ, ο εκπρόσωπος επανέλαβε ότι οποιαδήποτε μορφή στρατιωτικής δράσης θα έθετε σε κίνδυνο την πολύ δύσκολη πρόοδο που κατάφερε να επιτύχει ο παγκόσμιος συνασπισμός εναντίον του «Ισλαμικού Κράτους».
«Το μήνυμά μας για αυτό ήταν συνεπές, είναι συνεπές από τότε που προέκυψε η ανησυχία μας για αυτό (το θέμα). Συνεχίσαμε να ξεκαθαρίζουμε –τόσο δημόσια αλλά και ιδιωτικά– ότι αντιτιθέμεθα σθεναρά σε στρατιωτική δράση, συμπεριλαμβανομένης μιας πιθανής χερσαίας εισβολής που θα αποσταθεροποιούσε περαιτέρω τη ζωή των κοινοτήτων στη Συρία και, κυρίως, θα έθετε σε κίνδυνο τη σκληρά κερδισμένη πρόοδο του παγκόσμιου συνασπισμού κατά του “Ισλαμικού Κράτους” (ISIS)», ξεκαθάρισε ο Νεντ Πράις.
Παράλληλα, ο εκπρόσωπος έκανε έκκληση για αποκλιμάκωση, προειδοποιώντας ότι μια πιθανή συνέχιση των εχθροπραξιών θα εγκυμονούσε κινδύνους για την ασφάλεια τόσο των κοινοτήτων στη Συρία όσο και του προσωπικού των ΗΠΑ που βρίσκεται στην περιοχή.
«Ολα τα μέρη, πιστεύουμε, πρέπει να αποκλιμακώσουν άμεσα. Αυτό είναι ένα μήνυμα που στέλνουμε με συνέπεια τις τελευταίες ημέρες. Η κλιμάκωση στη Συρία και κατά μήκος των τουρκοσυριακών συνόρων θα ήταν επικίνδυνη. Θα ήταν απειλή για την ασφάλεια των αμάχων και ενδεχομένως ακόμη και του προσωπικού των ΗΠΑ, όπως είδαμε με πρόσφατες επιθέσεις», υπογράμμισε.
Τέλος, ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ κατέστησε σαφές ότι οι ΗΠΑ έχουν επικοινωνήσει με πολύ ξεκάθαρο τρόπο τις ανησυχίες τους για την περαιτέρω όξυνση της κατάστασης, στην οποία συμπεριλαμβάνεται και η συνέχιση των αεροπορικών επιδρομών. «Παραμένουμε ανήσυχοι από την κλιμάκωση της δράσης στη βόρεια Συρία, συμπεριλαμβανομένων των πρόσφατων αεροπορικών επιδρομών, ορισμένες από τις οποίες απείλησαν άμεσα την ασφάλεια του προσωπικού των ΗΠΑ που εργάζεται για να ηττηθεί το “Ισλαμικό Κράτος” (ISIS). Εχουμε επικοινωνήσει με συνέπεια στην Τουρκία και στους ντόπιους Σύριους εταίρους μας τις σοβαρές ανησυχίες μας σχετικά με τις πιθανές επιπτώσεις στους στόχους μας στο D-ISIS και στους αμάχους που βρίσκονται και στις δύο πλευρές των συνόρων. Και έτσι το μεταφέρουμε πολύ ξεκάθαρα τις τελευταίες μέρες», κατέληξε στην απάντηση του ο εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών.
Σύμφωνα με πηγές που επικαλείται η ιστοσελίδα Hellas Journal, οι Αμερικανοί έχουν καταστήσει σαφές στους Τούρκους ότι μία χερσαία επίθεση κατά των Κούρδων στη Συρία δεν θα μείνει αναπάντητη. Κατά τις ίδιες πάντα πηγές, μία χερσαία εισβολή του Ερντογάν στη Βόρεια Συρία θα είναι και «η σταγόνα που θα ξεχειλίσει το ποτήρι» των αμερικανοτουρκικών σχέσεων.