Επικαλούμενος έναν από τους πατέρες του ελληνικού Συνταγματικού Δικαίου, τον Δημήτριο Τσάτσο, ο Κωνσταντίνος Τασούλας, Πρόεδρος της Βουλής, έγραψε ένα άρθρο που κάλλιστα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί μνημείο, στη σκιά των καβγάδων, της υπερέντασης και των πολάκειων ακτιβισμών που σημάδεψαν τη λειτουργία του κοινοβουλίου τις τελευταίες ημέρες.
«Στη Δημοκρατία δεν χωράει “αντίσταση”, μόνο αντιπολίτευση!» ήταν ο τίτλος του άρθρου του κ. Τασούλα που δημοσιεύτηκε στα «Νέα» της Τετάρτης, μετά δηλαδή από τα όσα έγιναν με τον Παύλο Πολάκη το βράδυ της Δευτέρας, τα όσα ειπώθηκαν την Τρίτη στην Ολομέλεια και την παραπομπή του βουλευτή Χανίων του ΣΥΡΙΖΑ στην Επιτροπή Κοινοβουλευτικής Δεοντολογίας.
Ο κ. Τασούλας επεσήμανε ότι η ενέργεια του κ. Πολάκη και η στάση του ΣΥΡΙΖΑ είναι επικίνδυνη καθώς η προσπάθεια «να θεωρηθεί η κατάληψη ως αντίδραση σε… πραξικόπημα, επιχειρεί να εγκαινιάσει μια αντίληψη Βουλής, όπου αντιμάχονται εχθροί και όχι απλώς πολιτικοί αντίπαλοι». Και σε αυτό το σημείο επικαλέστηκε τον αείμνηστο Δημήτριο Τσάτσο:
«Τι σημαίνει όμως “αντίπαλοι”; Η λέξη εκφράζει δύο εξίσου σημαντικά στοιχεία: Πρώτο, σημαίνει αντίθεση πολιτική ή (και) ιδεολογική. Δεύτερο, όμως, σημαίνει και αποδοχή της κοινής διαδικασίας, των κανόνων του παιχνιδιού. Σημαίνει τελικά αποδοχή και αναγνώριση του αντιπάλου! Από την ώρα που η σχέση των αντιπάλων γίνεται σχέση εχθρών, τότε παραμένει βέβαια η αναγκαία για τη δημοκρατία αντίθεση, χάνεται όμως η εξίσου αναγκαία για τη δημοκρατία αποδοχή των διαδικασιών, των κανόνων του παιχνιδιού και τελικά του αντιπάλου. Η αντιπαράθεση αντιπάλων στεριώνει τη δημοκρατία, η σύγκρουση εχθρών μέσα στο χώρο της είναι η αρχή του τέλους».
Και έπειτα ο κ. Τασούλας άντλησε έμπνευση από τη «Θεία Κωμωδία» του Δάντη.
«Στη Βουλή δεν γίνονται πραξικοπήματα και πάντως για όλα υπάρχει διέξοδος, όχι στην οχλοκρατία και στην εχθρότητα, αλλά θεσμική, ώστε κάθε πολίτης που μας βλέπει να μην απελπίζεται, όπως μπροστά στην Κόλαση», σημείωσε.
Το κείμενο του κ. Τασούλα στα «Νέα» ήταν το εξής:
«Τo Κοινοβούλιον δεν ἦτο ἡ ἀντιπροσωπεία τοῦ ἐκλογικοῦ σώματος, ἀλλά ἡ ἀντιπροσωπεία τῆς φαυλότητος, … Περί ἐλέγχου δεν ἠδύνατο να γίνῃ λόγος, δοθέντος ότι ἠσκεῖτο δι᾽ ὑλακῶν (γαυγισμάτων) και μαχῶν σώματος προς σῶμα τῶν παχυλῶς ἀμειβομένων βουλευτῶν, ὅταν εἰδικοί λόγοι ἰδιοτελείας τούς ἡγον εἰς την αἰθουσαν τῶν συνεδριάσεων. Ο κεκράκτης Κλέων, ὁ σκυτοτόμος, ὁ λυχνοποιός Ὑπέρβολος, ὁ προβατοπώλης Λυσικλῆς και οἱ λοιποί δημαγωγοί τῆς ἀρχαίας ἐκκλησίας καί τῆς ἀγορᾶς τῆς παρακμῆς, ἀπετέλουν την ἐνσάρκωσιν τῶν νεωτέρων δημαγωγῶν τοῦ Βουλευτηρίου». Με αυτό τον τρόπο περιέγραφε το Κοινοβούλιο ένας εκ των θεωρητικών της επταετούς δικτατορίας σε προπαγανδιστικό φυλλάδιο, το 1969, και αυτή ακριβώς η ίδια επιδίωξη της μετατροπής του Κοινοβουλίου σήμερα, σε άντρο ακραίων καβγάδων, υπερέντασης, εκτόξευσης βαρύτατων χαρακτηρισμών, εν ονόματι, φυσικά, της Δημοκρατίας, είναι που απειλεί, όχι αυτούς κατά των οποίων στρέφονται τα πυρά, αλλά το ίδιο το δημοκρατικό πολίτευμα!
Η σύγχρονη απειλή κατά της δημοκρατίας δεν είναι πια τα τανκς, με τα όποια τους προσχήματα, είναι η εξώθηση μέρους του εκλογικού σώματος σε στάση δεινής εχθρότητας κατά του Κοινοβουλίου, «που εκπροσωπείται από τόσο χαμηλό και εμπαθές επίπεδο». Να γιατί χθες, προεδρεύοντας στην ολομέλεια της Βουλής, τόνισα πως πράξεις κατάληψης του ιερού βήματος της Βουλής, από βουλευτή που ισχυρίζεται ότι αδικήθηκε από το Προεδρείο, όπως δηλαδή φέρθηκε ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, κ. Π. Πολάκης, είναι πράξη βαθύτατα αντικοινοβουλευτική, γιατί τελικά καταλήγει να δημιουργεί στα μάτια της κοινής γνώμης μια αδιέξοδη και αποκρουστική εικόνα για τη Βουλή, που δεν μπορεί – διά της βίας; – να απομακρύνει έναν παραβάτη βουλευτή από την αίθουσα, διότι αυτό ως εικόνα, ακόμη και διεθνώς θα μας διέσυρε. Η μόνη, ευτυχώς, λύση σε παρόμοιες συμπεριφορές είναι θεσμική.
Το 2016, η Βουλή ψήφισε, με μεγάλη πλειοψηφία, τον Κώδικα Δεοντολογίας των Βουλευτών, βάσει του οποίου οι βουλευτές οφείλουν, μεταξύ άλλων: να ασκούν τα καθήκοντά τους με αλληλοσεβασμό, να προασπίζονται το κύρος της Βουλής, προσηλωμένοι στις κοινοβουλευτικές διαδικασίες, ειδάλλως η Επιτροπή Κοινοβουλευτικής Δεοντολογίας λαμβάνει σοβαρά πειθαρχικά μέτρα.
Ο κ. Π. Πολάκης αισθάνθηκε πως το μέτρο της στέρησης του λόγου που του επεβλήθη από το Προεδρείο ήταν άδικο. Αντί, λοιπόν, να ακολουθήσουν προβλεπόμενα μέσα επισήμανσης αυτής της τυχόν αδικίας, όπως λ.χ. η έγερση παρεμπίπτοντος ζητήματος, κατέφυγε στην κατάληψη του βήματος, εμποδίζοντας τη συνέχιση της διαδικασίας. Αυτά προχθές. Χθες και μίλησε και ακούστηκε και έτυχε απάντησης, όπως θα μιλήσει και θα απαντήσει και ενώπιον της Επιτροπής Κοινοβουλευτικής Δεοντολογίας, στην οποία παραπέμφθηκε. Η προσπάθεια, όμως, να θεωρηθεί η κατάληψη ως αντίδραση σε… πραξικόπημα, επιχειρεί να εγκαινιάσει μια αντίληψη Βουλής, όπου αντιμάχονται εχθροί και όχι απλώς πολιτικοί αντίπαλοι. Πού οδηγεί αυτό; Μας το εξηγεί ο Δ. Τσάτσος: «Τι σημαίνει όμως “αντίπαλοι”; Η λέξη εκφράζει δύο εξίσου σημαντικά στοιχεία: Πρώτο, σημαίνει αντίθεση πολιτική ή (και) ιδεολογική. Δεύτερο, όμως, σημαίνει και αποδοχή της κοινής διαδικασίας, των κανόνων του παιχνιδιού. Σημαίνει τελικά αποδοχή και αναγνώριση του αντιπάλου! Από την ώρα που η σχέση των αντιπάλων γίνεται σχέση εχθρών, τότε παραμένει βέβαια η αναγκαία για τη δημοκρατία αντίθεση, χάνεται όμως η εξίσου αναγκαία για τη δημοκρατία αποδοχή των διαδικασιών, των κανόνων του παιχνιδιού και τελικά του αντιπάλου. Η αντιπαράθεση αντιπάλων στεριώνει τη δημοκρατία, η σύγκρουση εχθρών μέσα στο χώρο της είναι η αρχή του τέλους». (Δ. Τσάτσος, Η Κρίση του Πολιτικού Λόγου, Εκδόσεις Θεμέλιο 1983, σ. 69).
Στο μνημειώδες έργο του Δάντη «Θεία Κωμωδία» η επιγραφή στην είσοδο της Κόλασης γράφει «Lasciate ogne speranza voi ch’ intrate» (Αφήστε κάθε ελπίδα, εσείς που μπαίνετε). Χθες, τόνισα πως η Βουλή, με το ζόρι, Κόλαση δεν θα γίνει! Και δεν έγινε. Γιατί οι θεσμοί μας και η δημοκρατία μας, με τις δυνάμεις και τις αδυναμίες τους, μας προσφέρουν διέξοδο σε κάθε διαφωνία. Στη Βουλή δεν γίνονται πραξικοπήματα και πάντως για όλα υπάρχει διέξοδος, όχι στην οχλοκρατία και στην εχθρότητα, αλλά θεσμική, ώστε κάθε πολίτης που μας βλέπει να μην απελπίζεται, όπως μπροστά στην Κόλαση.