Δέκα ημέρες. Τόσες πέρασαν από το σιδηροδρομικό δυστύχημα των Τεμπών, μέχρι ο συνήθως λαλίστατος Χρήστος Σπίρτζης να δώσει σημεία (μιντιακής) ζωής –μια, σε κάθε περίπτωση, μυστήρια απουσία από τη δημόσια σφαίρα, αν αναλογιστεί κανείς ότι ο βουλευτής Ανατ. Αττικής του ΣΥΡΙΖΑ, στα τέσσερα χρόνια των κυβερνήσεων Τσίπρα είχε το χαρτοφυλάκιο του υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, άρα και την αρμοδιότητα των σιδηροδρόμων που είναι το θέμα των ημερών.
Πού είχε χαθεί ο κ. Σπίρτζης; Ο ίδιος ύστερα από μέρες αφωνίας βγήκε το μεσημέρι της Παρασκευής στον ΣΚΑΪ, στους «Αταίριαστους» του Χρήστου Κούτρα και του Γιάννη Ντσούνου, που υπό αυτό το πρίσμα έκαναν άλλο ένα δημοσιογραφικό scoop, και ζήτησε και τα ρέστα:
«Ολες αυτές τις ημέρες ρωτάει ο κόσμος “πού είναι ο Σπίρτζης”. Με ζήτησε κανείς και κρύφτηκα; Εχω λόγο να κρυφτώ;», αναρωτήθηκε.
Μάλιστα ο κ. Σπίρτζης ισχυρίστηκε ότι δεν βγήκε στα μέσα ενημέρωσης σεβόμενος τη μνήμη των θυμάτων της σιδηροδρομικής τραγωδίας.
«Οταν βλέπεις να σπαράζουν οικογένειες, δεν είναι δυνατόν να βγω στα παράθυρα να τσακωθώ με τον (Αδωνι) Γεωργιάδη. Σεβάστηκα τη μνήμη τους και για αυτό δεν βγήκα», είπε. Και προσέθεσε ότι «αν (ως ΣΥΡΙΖΑ) έχουμε ευθύνες, ποτέ δεν αρνηθήκαμε να τις πάρουμε».
Τώρα βέβαια αυτό χωράει πολλή συζήτηση, αν θυμηθεί κανείς πόσο αρνούνταν οι ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ να αναλάβουν τις ευθύνες τους για την τραγωδία στο Μάτι, αλλά ο κ. Σπίρτζης είπε ότι «πιστεύει» πως δεν φταίει ο ΣΥΡΙΖΑ για τις καθυστερήσεις εξοπλισμού του ΟΣΕ με ένα σύστημα τηλεδιοίκησης που δεν θα άφηνε τη μοίρα των τρένων σε έναν άπειρο σταθμάρχη.
«Το όλοι φταίνε, δεν ισχύει. Πιστεύω ότι δεν φταίμε. Εγώ πιστεύω ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ δεν φταίει. Ούτε εγώ προσωπικά», επέμεινε ο κ. Σπίρτζης ο οποίος όχι μόνο αρνήθηκε ότι επί ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ καθυστέρησε δραματικά και καθοριστικά η σύμβαση για την εγκατάσταση συστημάτων στον ΟΣΕ αλλά ισχυρίστηκε ότι το όλο σύστημα κατέρρευσε τα τελευταία χρόνια, επί ΝΔ.
«Το δυστύχημα στα Τέμπη δεν θα γινόταν αν ίσχυε μέχρι το 2019 και το 2020 στον ΟΣΕ. Δεν θα γινόταν αυτό. Κατ’αρχάς είναι τραγικό να λέμε ότι σε διπλή σιδηροδρομική γραμμή έγινε σύγκρουση. Πότε στην Ελλάδα έχει γίνει αυτό; Μέχρι το 2018 είχαμε μονή και δεν είχε γίνει σύγκρουση. Είχαν γίνει άλλα δυστυχήματα αλλά είναι δυνατόν σε διπλή να γίνει μετωπική;» διερωτήθηκε ο κ. Σπίρτζης και πρόσθεσε: «Αποδομήθηκε, κατέρρευσε όλο το σύστημα μέσα στα τέσσερα χρόνια. Κατέρρευσε γιατί συνεχίστηκε μια άλλη λογική στην στελέχωση του ΟΣΕ».
«Στον ΟΣΕ και στο Μεταφορών όταν σου λέει κάποιος “έχω πρόβλημα ασφάλειας εκεί”, σταματάς αν δεν μπορείς να διασφαλίσεις τους όρους ασφαλούς λειτουργίας. Εμείς σταματήσαμε το Τραμ», υποστήριξε. Για να συμπληρώσε:ι
«Αυτό που λένε όλα τα παιδιά ότι “βλέπουμε που έρχεται το delivery”, αυτό στα τρένα υπήρχε και υπάρχει. Ανά πάσα στιγμή μπορούσαμε να δούμε πού είναι το τρένο, σε όλο το δίκτυο.
Τηλεδιοίκηση δεν υπήρχε, αλλά υπάρχει gps σε κάθε τρένο, υπάρχει εφαρμογή της Vodafone, όταν λειτουργούσαν μαζί ΟΣΕ και ΤΡΑΙΝΟΣΕ επικοινωνούσαν οι μεν του ΟΣΕ με τους σταθμάρχες και οι δε με τους μηχανοδηγούς. Δεν έβλεπαν σε ποια γραμμή, αλλά χάραζαν. Τώρα ο ΟΣΕ, δεν το έβλεπε. Τώρα ο ΟΣΕ στο δευτεροβάθμιο κέντρο επειδή δεν νοιάστηκε κανείς το 2020 που έφυγε η ΤΡΑΙΝΟΣΕ, να έχουν ένα τερματικό. Αναθεωρήσαν τη σύμβαση με την ΤΡΑΙΝΟΣΕ για άλλα, και γλίτωσε 600 εκατ. η Hellenic Train, αλλά ένα τερματικό δε νοιάστηκε να πάει κανείς να δει ότι λείπει από την επιτήρηση», κατήγγειλε ο κ. Σπίρτζης.
«Στη Λάρισα που αναφέρθηκε ο κ. Γεραπετρίτης, υπήρχε το παλιό σύστημα τηλεδιοίκησης, αυτό ήταν τοπικό όμως. Στη Λάρισα, υπήρχε και δεύτερο σύστημα τηλεδιοίκησης που υπέστη βλάβη το 2019 και κάηκε και δεν το έφτιαξε κανείς. Γιατί δεν το έφτιαξε κανείς; 9,5 δισ. απευθείας αναθέσεις έκαναν. Επρεπε να υπάρχει προσωπικό, να γίνονται συντηρήσεις», συμπλήρωσε.
Καβγάς ΝΔ – ΣΥΡΙΖΑ για τη συνέντευξη Σπίρτζη
Άμεση ήταν η αντίδραση τόσο του κυβερνητικού εκπροσώπου Γιάννη Οικονόμου, όσο και της ΝΔ, η οποία απάντησε και σε σχετική με τη συνέντευξη του κ. Σπίρτζη ανακοίνωση της Κουμουνδούρου.
Αρχικά, ο κ. Οικονόμου σχολίασε:
Η κυβέρνηση από την πρώτη στιγμή ανέλαβε ξεκάθαρα την ευθύνη που της αναλογεί για το τραγικό δυστύχημα των Τεμπων. Ο κ. Σπίρτζης, επί 4,5 χρόνια υπουργός Μεταφορών των κυβερνήσεων του ΣΥΡΙΖΑ, εμφανίστηκε σήμερα για να τοποθετηθεί, δέκα ημέρες μετά το τραγικό δυστύχημα. Η τοποθέτησή του, η οποία συνιστά θλιβερό μνημείο κυνισμού, σύγχυσης και ψεμάτων, συνοψίζεται στο εξής: “Δεν φταίμε σε τίποτα εμείς”. Είναι η κυνική γραμμή όλων των στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ. Ευθύνες φέρουν οι προηγούμενοι και οι επόμενοι, όχι αυτοί. Φαρισαϊκά ισχυρίζονται πως οι παθογένειες και οι νοοτροπίες που γέννησαν την τραγωδία των Τεμπών δεν τους αφορούν», ανέφερε ο κ. Οικονόμου, για να συμπληρώσει:
«Ο κ. Σπίρτζης και η κυβέρνηση που υπηρέτησε δεν κατάφεραν να ολοκληρώσουν τα απαραίτητα έργα υποδομής και εκσυγχρονισμού των σιδηροδρόμων, ώστε να αναβαθμιστεί η ασφάλεια. Η υλοποίηση της περιβόητης συμβασης για το διάστημα 2017-2019 είχε σταματήσει ολοκληρωτικά. Πρέπει να έχει περίσσευμα θράσους για να ισχυρίζεται πως ο σιδηρόδρομος λειτουργούσε “ρολόι” επί ΣΥΡΙΖΑ και τον διέλυσε η Κυβέρνηση της ΝΔ».
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος προσέθεσε: «Την ώρα αυτή, η κομματική αντιπαράθεση είναι άχαρη και εντελώς αχρείαστη. Δεν είναι αυτό που απαιτεί η περίσταση και η κοινωνία. Ένα πράγμα όμως είναι η στάση ευθύνης και η αναζήτηση της αλήθειας και ένα άλλο τα ψέματα και ο φαρισαϊσμός. Για αυτό καλούμε τον κ. Σπίρτζη να παραστεί στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής, σε κατ´ αντιπαράσταση συζήτηση με τον υπουργό Επικράτειας, αρμόδιο για θέματα Μεταφορών, κ. Γεραπετρίτη, προκειμένου να αποτυπωθεί με έγγραφα και στοιχεία η πραγματική κατάσταση. Καμιά συγκάλυψη. Οι πολίτες απαιτούν ανάδειξη και ανάληψη ευθυνών κι όχι ψέματα και υπεκφυγές».
Στο σχόλιο του κ. Οικονόμου έσπευσε να απαντήσει ο ΣΥΡΙΖΑ:
«Ο κ. Οικονόμου αντί αλαζονικά να αναζητά πόλωση και κοκορομαχίες πάνω στα συντρίμμια και το πένθος, ας καταλάβει ότι δεν είναι κατήγορος αλλά ελεγχόμενος.
»Τόσες μέρες έλεγαν πως δήθεν κρυβόταν ο κ. Σπίρτζης. Τώρα που βγήκε, περιμένουμε να απαντήσουν επί της ουσίας στα στοιχεία που παρέθεσε και τα οποία επιβεβαιώνουν πως επί ΣΥΡΙΖΑ, παρά το γεγονός ότι δεν υπήρχε το ETCS – που ο ΣΥΡΙΖΑ έφθασε στο 68%, υπήρχαν δικλείδες ασφαλείας, όπως περισσότεροι σταθμάρχες, το δευτεροβάθμιο κέντρο ελέγχου στην Καρόλου και το κέντρο τηλεδιοίκησης στη Λάρισα, τις οποίες απαξίωσε και κατήργησε η ΝΔ.
»Στην Επιτροπή της Βουλής λοιπόν όσο και σε κάθε δημόσιο βήμα, αναμένουμε να έρθουν ως απολογούμενοι και να απαντήσουν τόσο ο εδώ και τέσσερα χρόνια αρμόδιος Υπουργός κ. Καραμανλής, που παραιτήθηκε υποκριτικά για να είναι υποψήφιος σαν να μην τρέχει τίποτα σε λίγες μέρες, όσο και οι αρμόδιοι υφυπουργοί Παπαδόπουλος και Καραγιάννης που είναι εξαφανισμένοι.
»Σεβασμός στα θύματα σημαίνει σεβασμός στην αλήθεια. Όχι υποκρισία, όχι μετάθεση ευθυνών», ανέφεραν από την Κουμουνδούρου.
Στην ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ απάντησε ακολούθως η Πειραιώς:
«Ο εξαφανισμένος κ. Σπίρτζης εμφανίστηκε 10 ημέρες μετά την τραγωδία, σε μια στιγμή που οι πολίτες απαιτούν αλήθειες που να απαντούν στα «γιατί» της τραγωδίας, προκειμένου, αραδιάζοντας σειρά ψεμάτων, να μας πει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν φταίει σε τίποτα. Ότι τις ευθύνες φέρουν αποκλειστικά οι προηγούμενοι και οι επόμενοι και ότι παθογένειες και νοοτροπίες που γέννησαν την τραγωδία των Τεμπών δεν τους αφορούν. Σε μια στιγμή που χρειάζεται σοβαρή και ουσιαστική συζήτηση και ανάδειξη και ανάληψη ευθυνών, ο κ.Σπίρτζης, που ήταν υπουργός επί 4,5 χρόνια, αρνείται οποιαδήποτε ευθύνη για τα προβλήματα και τις καθυστερήσεις στον εκσυγχρονισμό του σιδηροδρόμου. Ο ΣΥΡΙΖΑ, με την ανακοίνωσή του, καλύπτει απόλυτα τον κ. Σπίρτζη», ανέφερε σε ανακοίνωσή του το γραφείο Τύπου της Νέας Δημοκρατίας.
«Παραθέτουμε κάποιες πρώτες απαντήσεις στα πολλά ψέματά του:
Ψέμα: «Παραδώσαμε το 68% του έργου, αλλά η Αlstom δεν υπέγραφε τις μελέτες»
Αλήθεια: Η σύμβαση, η οποία ξεκίνησε στο τέλος του 2014, ενώ θα έπρεπε να ολοκληρωθεί ως το 2016, αναπτύχθηκε έως το 2017 μερικώς. Είχε υπάρξει παράδοση του 32% του παραδοτέου, στο οποίο δυστυχώς, όμως, «υπήρχαν σοβαρότατα σφάλματα, κατ’ αποτέλεσμα ένα ποσοστό όχι πάνω από 18% ήταν αυτό που ήταν γνήσια λειτουργικό τα δύο αυτά χρόνια. Το υπόλοιπο χρειαζόταν να ανακατασκευασθεί. Το 2017 σταματά στην πραγματικότητα η εφαρμογή της σύμβασης γιατί προέκυψαν σοβαρότατα λάθη στην εφαρμογή». Επιπλέον, το περίφημο 68% αναφέρεται σε ποσοστά απορρόφησης των χρηματοδοτήσεων και όχι σε λειτουργικά τμήματα τα οποία παραδόθηκαν επί των ημερών ΣΥΡΙΖΑ στον ΟΣΕ για χρήση. Συγκεκριμένα: επί θητείας ΣΥΡΙΖΑ παραδόθηκαν 17 σταθμοί, σε σύνολο 52, εκ των οποίων οι μισοί ανακατασκευάστηκαν επί κυβέρνησης ΝΔ αδαπάνως για το δημόσιο και κατασκευάστηκαν 19 επιπλέον. Σχετικά με το ETCS, μέχρι το 2020 είχαν παραδοθεί μηδέν (0) σταθμοί, ενώ μεταξύ 2020-2023 παραδόθηκαν 21 σταθμοί για χρήση στον ΟΣΕ, ήτοι το 40% του έργου.
Ψέμα: «Στη Λάρισα υπήρχε και δεύτερο σύστημα τηλεδιοίκησης που υπέστη βλάβη το 2019 και κάηκε και δεν το έφτιαξε κανείς. Γιατί δεν το έφτιαξε κανείς; 9,5 δισ. απευθείας αναθέσεις έκαναν».
Αλήθεια: Το τοπικό σύστημα τηλεδιοίκησης λειτουργούσε πλήρως από τον Νοέμβριο του 2022. Το 2017 επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ έκλεισε ο τοπικός σταθμός σηματοδότησης στη Λάρισα. Η τηλεδιοίκηση ήταν ενεργή, όμως, σύμφωνα με έγγραφο του ΟΣΕ, δεν λειτουργούσε, δεν τους επέτρεπε να δουν τίποτα πλην ενός πολύ μικρού τμήματος, μέχρι την πυρκαγιά του 2019, οπότε και καταστράφηκε. Ο νέος τοπικός σταθμός παραδόθηκε από την ΕΡΓΟΣΕ τον Νοέμβριο του 2022 και έκτοτε ήταν πλήρως λειτουργικός. Άρα ο σταθμάρχης θα μπορούσε και να χαράξει ηλεκτρονικά την πορεία και να δει το τρένο για 5.5 χιλιόμετρα. Δεν έκανε τίποτα από τα δύο. Την ίδια ημέρα τα υπόλοιπα δρομολόγια έγιναν κανονικά με αυτόματη χάραξη, κάτι που αποδεικνύει ότι το σύστημα λειτουργούσε πλήρως.
Ψέμα: «Επί διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ ήταν πάντα 2 σταθμάρχες σε κάθε σταθμό»
Αλήθεια: Ποτέ δεν υπήρχε υποχρέωση για δύο σταθμάρχες. Αρκεί να κοιτάξει κάποιος τους πίνακες υπηρεσίας για να το διαπιστώσει. Υπάρχουν 3 βάρδιες στις οποίες επιμερίζεται το έργο. Το ρυθμιστικό πλαίσιο προβλέπει ότι ο προϊστάμενος είναι εκείνος που καθορίζει τις βάρδιες. Ο ΣΥΡΙΖΑ ουδέποτε άλλαξε το πλαίσιο για να καταστήσει τους 2 σταθμάρχες υποχρεωτικό.
Ψέμα: «Κάναμε ειδική πρόσκληση για να βγουν έκπτωτοι οι εργολάβοι»
Αλήθεια: Αυτό είναι κάτι που ποτέ δεν έκανε ο κ. Σπίρτζης. Είναι ένα ακόμη από τα πολλά που ο ΣΥΡΙΖΑ εκ των υστέρων προβάλλει, αλλά ουδέποτε έπραξε.
Ψέμα: «Όταν ήμουν υπουργός μπορούσες να δεις πού ήταν το κάθε τρένο»
Αλήθεια: Ο κ. Σπίρτζης συγχέει το σύστημα τηλεδιοίκησης που δείχνει ακριβώς πού βρίσκεται κάθε αμαξοστοιχία, δηλαδή σε ποια συγκεκριμένη γραμμή ανόδου ή καθόδου, και το σύστημα απλής πλοήγησης το οποίο δείχνει μόνο τη γενική θέση ενός οχήματος. Στην πραγματικότητα, υπήρχε ένα σύστημα GPS το οποίο όμως δεν έδειχνε σε ποιες ράγες κινείται το τρένο, αλλά απλά το στίγμα της τοποθεσίας του. Άρα, όταν υπάρχουν δύο γραμμές, όπως εν προκειμένω, δεν θα μπορούσε σε καμία περίπτωση ο σταθμάρχης να δει αν κινείται στη σωστή ή στη λάθος γραμμή. Συνεπώς, δεν είχε απολύτως κανένα ωφέλιμο αποτέλεσμα. Αντιθέτως, στο τοπικό σύστημα τηλεδιοίκησης, που είναι σε λειτουργία από τον Νοέμβριο του 2022 στη Λάρισα, ο κάθε σταθμάρχης μπορεί να δει ακριβώς τη γραμμή πάνω στην οποία κινείται η αμαξοστοιχία, πριν την είσοδο του τρένου στον σταθμό και μετά την αναχώρησή του. Αυτό το σύστημα έως τον Σεπτέμβριο θα έχει εγκατασταθεί σε όλον τον κύριο άξονα.
Έχει απευθυνθεί πρόσκληση στον κ. Σπίρτζη να παραστεί στην Επιτροπή Μεταφορών και Εμπορίου της Βουλής σε κατ’ αντιπαράσταση συζήτηση με τον υπουργό Επικρατείας αρμόδιο για θέματα μεταφορών κ. Γεραπετρίτη, προκειμένου να αποτυπωθεί με έγγραφα και στοιχεία η πραγματική κατάσταση. Ο κ. Γεραπετρίτης θα είναι εκεί. Ο κ. Σπίρτζης θα είναι;».