Αν η λιτότητα πρέπει να έχει πρόσωπο αυτό είναι το συνοφρυωμένο του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, του ανθρώπου που επί οκτώ χρόνια ήταν υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας και σήμερα είναι πρόεδρος της Μπούντεσταγκ, του γερμανικού κοινοβουλίου. Του ανθρώπου που ενώ όλοι ζητούν δημοσιονομική χαλάρωση, ρευστότητα, επενδύσεις και ελλείμματα για να βγει η Ευρώπη από την ύφεση της Covid-19, αυτός υπενθυμίζει ότι η ηρεμία της Γηραιάς Ηπείρου απαιτεί επιστροφή στην… κανονικότητα της λιτότητας!
Σε άρθρο-παρέμβασή του στους Financial Times, o 79χρονος πια χριστιανοδημοκράτης πολιτικός δεν έχει καμία διάθεση να κρυφτεί. Ο τίτλος του κειμένου είναι ξεκάθαρος: «Η κοινωνική ηρεμία της Ευρώπης απαιτεί την επιστροφή στη δημοσιονομική πειθαρχία».
Ο Σόιμπλε παραδέχεται τη σημασία των δημοσίων και ιδιωτικών δαπανών σε περιόδους κρίσης για να στηριχθεί η οικονομία και να βγει από τον φαύλο κύκλο της ύφεσης, ωστόσο επισημαίνει ότι κανείς δεν πρέπει να ξεχνά πως στη συνέχεια πρέπει να αποπληρωθούν τα χρέη που δημιουργούνται.
Οπως παρατηρεί ο έμπειρος Γερμανός στο έγκυρο βρετανικό φύλλο, πολλές κυβερνήσεις επικεντρώνονται στο «εύκολο» κομμάτι του κεϊνσιανισμού που είναι ο δανεισμός για την κάλυψη των αναγκών, και στη συνέχεια αναβάλλουν την αποπληρωμή των χρεών τους. Αυτό όμως, σημειώνει ο ίδιος, οδηγεί σε συνεχή επέκταση του δημόσιου χρέους.
Και αργά ή γρήγορα, ο πληθωρισμός κάνει την εμφάνισή του απειλητικός, προειδοποεί ο Σόιμπλε, ο οποίος δεν παραλείπει να αναφερθεί ξανά στον εμβληματικό Τζον Μέιναρντ Κέινς, λέγοντας ότι και ο τελευταίος θεώρησε κάποια στιγμή πως μια τέτοια κατάσταση είναι μεγάλη απειλή, κάνοντας λόγο ακόμη και για «ανατροπή της υπάρχουσας βάσης της κοινωνίας», όπως αναφέρεται.
Λόγω του μεγάλου δανεισμού του τελευταίου διαστήματος οι ισοτιμίες των νομισμάτων βρίσκονται πλέον υπό πίεση σε πολλές περιοχές του κόσμου, συμπεριλαμβανομένης της ΕΕ, σημειώνει ο Σόιμπλε.
Ειδικά στην ευρωζώνη, η πολύ χαλαρή δημοσιονομική πολιτική που χρηματοδοτείται από το χρέος συνοδεύεται από νομισματικά μέτρα ενίσχυσης της ρευστότητας. Η νομισματική χαλάρωση στην ευρωζώνη αυξήθηκε σημαντικά, χωρίς να αντισταθμιστεί επαρκώς από την αύξηση του όγκου αγαθών και υπηρεσιών, σημειώνει ο γερμανός πολιτικός. Προειδοποιεί δε ότι αυτό ενισχύει τις πληθωριστικές προσδοκίες των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών. Με αυτόν τον τρόπο, η ευρωζώνη κινδυνεύει να δει το ευρώ να χάνει την αξία του και η τάση αυτή θα μπορούσε να λάβει μια σχεδόν ασταμάτητη δυναμική, όπως αναφέρει. Ο Σόιμπλε κάνει ιδιαίτερη αναφορά στα νέα στοιχεία για τον πληθωρισμό. Οπως λέει, ήδη ο δείκτης τιμών καταναλωτή υπερβαίνει το σημείο αναφοράς της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας καθώς έχει φτάσει το 2%.
Ο Σόιμπλε αναφέρει ότι οι κεντρικοί τραπεζίτες δεν είναι οι μόνοι που ανησυχούν καθώς χτυπούν καμπανάκι και άλλοι οικονομικοί εμπειρογνώμονες όπως ο Λάρι Σάμερς και ο Ολιβιέ Μπλανσάρ, οι οποίοι όπως λέει επισημαίνουν την αυξημένη πιθανότητα εκτροχιασμού του πληθωρισμού.
Στις τιμές στα ακίνητα, σε μετοχές και σε έργα τέχνης, ο κίνδυνος είναι ήδη έντονος με τους τριμηνιαίους ρυθμούς ανάπτυξης να φτάνουν ακόμη και σε διψήφια ποσοστά, γράφει ο Σόιμπλε στους FT.
Ο Σόιμπλε όμως δεν σταματά μόνο στην οικονομοτεχνική ανάλυση, επισημαίνει ότι όλο αυτό έχει κοινωνικές επιπτώσεις. Προειδοποιεί ότι σημαντικό μέρος της νομισματικής στήριξης που δημιούργησε η ΕΚΤ επενδύεται εμφανώς σε αγορές κεφαλαίου ή ακινήτων και τροφοδοτεί κερδοσκοπικές φούσκες. Αυτό δημιουργεί κινδύνους για τον κοινωνικό ιστό, προειδοποεί.
Ο γερμανός πολιτικός σημειώνει ότι οι περισσότεροι δανειστές προς τα κράτη είναι πλούσια άτομα και οντότητες και πως ο δανεισμός των κρατών αυξάνει τον πλούτο των κροίσων αυτών, διευρύνοντας κι άλλο το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών. Ο Κέινς προειδοποίησε ότι οι κερδοσκόποι θα γίνουν αντικείμενο μίσους, γράφει ο Σόιμπλε, επιμένοντας στην απειλή για την κοινωνική συνοχή. Πρέπει επομένως να επιστρέψουμε στη νομισματική και δημοσιονομική ομαλότητα, υποστηρίζει ο γερμανός λάτρης της λιτότητας.
Ο Σόιμπλε καταλήγει ότι μια υποσχόμενη προσέγγιση από τις Βρυξέλλες θα ήταν ένα σύμφωνο για την εξόφληση του χρέους της ευρωζώνης και δηλώνει βέβαιος ότι η Ευρώπη θα είναι «αρκετά σοφή» για να προχωρήσει σε μια τέτοια κίνηση ώστε να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα και οι προκλήσεις που έχουν δημιουργηθεί.