Ο τόπος διαμονής του στη Ρωσία μπορεί να παραμένει καλοκλειδωμένο μυστικό, όμως ο βίος του θα γίνει κτήμα του οιουδήποτε αγοράσει ένα αντίτυπο από το πόνημα που ο ίδιος συνέγραψε εν είδει απομνημονευμάτων (παρ’ ότι είναι μόλις 36 χρόνων).
Ναι, ο Εντουαρντ Σνόουντεν –«το καρφί»– αποκαλύπτει στον κόσμο με τη γραφίδα του ότι ευκολότερο είναι να διαδώσεις τα κρατικά μυστικά παρά να γράψεις κάτι με θέμα τον εαυτό σου.
To «Permanent record» («Μόνιμος φάκελος», ας πούμε) θα κυκλοφορήσει στον αγγλόφωνο κόσμο στις 17 Σεπτεμβρίου από αμερικανικό εκδοτικό οίκο και θα περιέχει προσωπικές αποκαλύψεις από τον άνθρωπο ο οποίος και διετέλεσε υπάλληλος μυστικής υπηρεσίας (της CIA) και έβγαλε στη φόρα διαβαθμισμένες πληροφορίες άλλης μυστικής υπηρεσίας (της NSA). Τα έγγραφα που ο Σνόουντεν δημοσιοποίησε αφορούσαν προγράμματα παγκόσμιας παρακολούθησης, και προκλήθηκε σάλος. Η δίωξή του από τη διοίκηση Ομπάμα, η οποία φυσιολογικότατα επακολούθησε, είχε ως αποτέλεσμα να καταφύγει στη Ρωσία όπου και έλαβε άσυλο.
Το βιβλίο του δεν είναι και πάρα πολύ αποκαλυπτικό, λένε οι New York Times, τουλάχιστον όσον αφορά τη ζωή του σήμερα, στην εξορία, και όλοι μπορούμε να καταλάβουμε για ποιον λόγο. Θα μάθουμε όμως κατασκοπευτικού βίπερ λεπτομέρειες για το πώς πέρασε στο Χονγκ Κονγκ το καλοκαίρι του 2013, λόγου χάρη, μέσα στο δωμάτιο του ξενοδοχείου, προτού παραδώσει τα έγγραφα στους ρεπόρτερ του Guardian και της Washington Post.
Γόνος οικογενείας πρακτόρων
Το κείμενο της νεοϋορκέζικης εφημερίδας θυμίζει ότι ο Σνόουντεν κατάγεται από οικογένεια που είχε πάρε-δώσε με το αμερικανικό κράτος: ο παππούς του ήταν πράκτορας του FBI, ο μπαμπάς του υπηρέτησε στην Ακτοφυλακή, η μητέρα του ήταν πρακτόρισσα της NSA και ο ίδιος… είπαμε. Παραθέτει κιόλας τι γράφει ο Σνόουντεν για τα μαθητικά χρόνια του, με κάποια νοσταλγία κιόλας για το «κάτι νέο, που λέγεται Ιντερνετ». Γράφει ο Σνόουντεν: «Το Διαδίκτυο της δεκαετίας του 1990 ήταν ένας χώρος απελευθέρωσης, όπου η υιοθέτηση και η απόρριψη διαφορετικών avatar θα μπορούσε να ανοίξει δυνατότητες αυθεντικότερης έκφρασης και σύνδεσης».
Αλλο σημείο: «Υπάρχει κάτι που συνδέει σχεδόν όλους όσοι είναι σε απευθείας σύνδεση: το πορνό. Αυτό ανεξαρτήτως φύλου, εθνικότητας, φυλής και ηλικίας». Τέτοια πράγματα.
Ο συγγραφέας δεν παραλείπει να ευχαριστήσει και τον μυθιστοριογράφο Τζόσουα Κόεν για «τη συμβολή του στη μετατροπή των αναμνήσεών μου σε βιβλίο».
Εξομολόγηση και στους Ιταλούς
H ιταλική La Repubblica δημοσίευσε μία συνέντευξη που πήρε από τον Σνόουντεν «μέσω οθόνης» ο ναπολιτάνος συγγραφέας Ρομπέρτο Σαβιάνο (γνωστός από τη νουβέλα «Gomorra» που αφορά την Καμόρα, αλλά και από τις κόντρες του με τον Ματέο Σαλβίνι στα σόσιαλ μίντια).
Ο Σαβιάνο ρωτά τον Σνόουντεν για θέματα «προφύλαξης της ιδιωτικότητας» στο Ιντερνετ και οι απαντήσεις που λαμβάνει έχουν ένα κάποιο ενδιαφέρον. Ο Σνόουντεν τοποθετείται ως εξής:
- Περί σόσιαλ μίντια
«Οι άνθρωποι προσελκύονται από την ευκολία χρήσης. Ετσι επέλεξαν να εγκαταλείψουν τους προσωπικούς ιστοτόπους, οι οποίοι απαιτούσαν συνεχή συντήρηση, και δέχθηκαν τις σελίδες του Facebook, οι οποίες όμως τους ανήκουν μόνο κατ’ όνομα. Οι αποτυχημένοι του ηλεκτρονικού εμπορίου βρήκαν ένα καινούριο προϊόν να μας πουλήσουν: τον ίδιο μας τον εαυτό, τα ενδιαφέροντά μας, τις δραστηριότητές μας, τις επιθυμίες μας».
- Περί Μαρκ Ζούκεμπεργκ
«Αν και δεν νομίζω ότι ενδιαφέρεται για τη γνώμη μου, θα τον ρωτούσα πώς θέλει να τον θυμόμαστε. Νομίζω ότι όταν θα γεράσει θα λυπηθεί που δεν χρησιμοποίησε τους πόρους που έχει σήμερα για κάτι πιο ευγενές και σημαντικό από το να πουλάει περισσότερη διαφήμιση».
- Περί ελευθερίας στο Web
«Δεν νομίζω ότι μπορούμε να επαναφέρουμε τα πράγματα εκεί που ήταν, αλλά νομίζω ότι μπορούμε να θυμηθούμε ότι υπάρχουν αξίες. Υπάρχουν άνθρωποι που είναι πιο έξυπνοι από εμένα, άνθρωποι όπως ο εφευρέτης του Παγκόσμιου Ιστού, ο Τιμ Μπέρνερς, ο οποίος αφιερώνεται σε κάτι που ονομάζει ανακατανομή του Ιντερνετ».
- Περί φωτογραφιών παιδιών σε κοινή θέα
«Είναι εξαιρετικά επικίνδυνο το γεγονός ότι σήμερα, ξεκινώντας με τις εικόνες των εγκύων με υπερηχογράφημα στο Facebook, στο Twitter ή στο Instagram, η ιδιωτική ιστορία ενός παιδιού καταγράφεται και διατηρείται. Είναι τρίτοι, εταιρείες, όμιλοι εταιρειών ή κυβερνήσεις, οι ενδιαφερόμενοι».
- Περί επανόδου του στις ΗΠΑ
«Θα ήθελα να επιστρέψω στις ΗΠΑ και θα ήθελα να μου επιτραπεί μια δίκαιη δίκη. Με τα χρόνια όλες οι εναντίον μου κατηγορίες θα καταπέσουν. Το μόνο που γνωρίζω είναι ότι όταν η χώρα μου θα με έχει ανάγκη, εγώ θα είμαι εκεί».