Μπορεί στην εποχή του Βλαντίμιρ Πούτιν η επίσημη πολιτική να επανεκτιμά τα σοβιετικά χρόνια και να μην τα θεωρεί πια μαύρη περίοδο, αλλά υπάρχουν και σελίδες με τις οποίες δεν είναι εύκολο να συμφιλιωθούν όλοι.
Δύο νέα μνημεία για τον Φέλιξ Ντζερζίνσκι, τον πρώτο διοικητή της διαβόητης μυστικής υπηρεσίας Τσέκα, έχουν προκαλέσει οργή σε πολίτες, ενώ αξιωματούχος της Ρωσικής Εκκλησίας προέβλεψε ότι θα… ξηλωθούν.
Οι προτομές έχουν τοποθετηθεί στο Κρασνοντάρ, στη νότια Ρωσία και στη Συμφερόπολη, στην (προσαρτημένη από το 2014) Κριμαία. Στο Κράσνονταρ, μάλιστα, η προτομή τοποθετήθηκε σε σχολείο που έχει πάρει το όνομα του πράκτορα.
Την οργή της Εκκλησίας συγκέντρωσε η προτομή στην Κριμαία. Ο επικεφαλής της επιτροπής πολιτισμού της Ρωσικής Εκκλησίας είπε ότι το μνημείο προσβάλλει τη μνήμη εκατομμυρίων αθώων θυμάτων του τρόμου, του λιμού, των βασανιστηρίων και των φυλακών. Προέβλεψε δε ότι «θα το κατεδαφίσουν οι ντόπιοι».
Ο Ντζερζίνσκι είχε ιδρύσει την Τσέκα, πρόδρομο της εξίσου διαβόητης KGB, το 1917, υπενθυμίζουν οι Times. Οι πράκτορές του είχαν εξαπολύσει ένα κύμα τρόμου κατά «ταξικών εχθρών» που προκάλεσε δεκάδες χιλιάδες θύματα.
Κάποτε ήταν μια εξαιρετικά αμφιλεγόμενη προσωπικότητα, αλλά μετά την ανήρηση στην εξουσία του πρώην πράκτορα της KGB Βλαντίμιρ Πούτιν, η φήμη του Ντζερζίνσκι σταδιακά βελτιώθηκε. Η FSB, διάδοχος της KGB, θεωρεί ότι ο Ντζερζίνσκι «πολέμησε κατά της αντεπανάστασης και έβγαλε τη χώρα από την καταστροφή και τη φτώχεια» γιατί έδωσε διαταγή να επισκευαστούν γέφυρες και συρμοί τρένων.
Η αποκατάσταση δεν σταμάτησε στα καλά λόγια.
Το 1991, λίγο πριν τη διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης, οι δημοκρατικοί διαδηλωτές είχαν γκρεμίσει ένα τεράστιο άγαλμα του Ντζερζίνσκι που ήταν στημένο στην πλατεία Λιουμπιάνκα, έξω από την έδρα της KGB. Τον περασμένο Φεβρουάριο η Μόσχα ανακοίνωσε ότι θα γινόταν διαδικτυακή ψηφοφορία για την αποκατάσταση είτε του αγάλματος του Ντζερζίνσκι στη Λιουμπιάνακ είτε του πρίγκιπα του 13ου αιώνα Αλέξανδρου Νιέφσκι που πολέμησε τους εχθρούς της Ρωσίας. Το σχέδιο ακυρώθηκε λόγω αντιδράσεων ακτιβιστών και της Εκκλησίας.