O τουρκοϊρανός έμπορος χρυσού Ρεζά Ζαράμπ, που είναι κατηγορούμενος σε μια υπόθεση που αφορά την παραβίαση του εμπάργκο σε βάρος του Ιράν, ενέπλεξε την Πέμπτη τον ίδιο τον πρόεδρο της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, υποστηρίζοντας ότι είχε εγκρίνει αυτοπροσώπως μια συναλλαγή εκ μέρους της Τεχεράνης.
Ο Ζαράμπ έχει δηλώσει ένοχος και συνεργάζεται με τους αμερικανούς εισαγγελείς στη δίκη σε βάρος ενός Τούρκου, υψηλόβαθμου τραπεζικού στελέχους, που κατηγορείται για συνωμοσία με στόχο την παράκαμψη των κυρώσεων που είχαν επιβληθεί στο Ιράν. Την εποχή εκείνη ο Ερντογάν ήταν ακόμη πρωθυπουργός της Τουρκίας.
Η κατάθεση αυτή δόθηκε κατά την τρίτη ημέρα της ακροαματικής διαδικασίας στη δίκη του Μεχμέτ Χακάν Ατίλα, στελέχους της τουρκικής κρατικής τράπεζας Halkbank, ο οποίος έχει δηλώσει αθώος.
Λίγο νωρίτερα, ο Ζαράμπ είπε στο ομοσπονδιακό δικαστήριο του Μανχάταν ότι συναντήθηκε το 2012 με τους εκπροσώπους μιας ινδικής εταιρείας προκειμένου να συζητήσει τη μεταφορά ιρανικών κεφαλαίων εκτός της Ινδίας. Πρόσθεσε ότι δεν θυμάται πώς λεγόταν η εταιρεία αυτή.
Οι αμερικανικές εισαγγελικές αρχές έχουν ασκήσει διώξεις σε βάρος εννέα προσώπων για την υπόθεση αυτή. Ωστόσο, μόνο ο 34χρονος Ζαράμπ και ο 47χρονος Ατίλα έχουν συλληφθεί στις ΗΠΑ. Οι εισαγγελείς υποστηρίζουν ότι οι κατηγορούμενοι συμμετείχαν από το 2010 μέχρι το 2015 σε μια απάτη που περιλάμβανε αγορές χρυσού και υποτιθέμενες αγορές τροφίμων με στόχο να αποκτήσει το Ιράν πρόσβαση στις διεθνείς αγορές, παραβιάζοντας έτσι τις κυρώσεις.
Η υπόθεση αυτή προκαλεί εντάσεις μεταξύ των ΗΠΑ και της Τουρκίας. Η κυβέρνηση του τούρκου προέδρου Ερντογάν υποστηρίζει ότι είναι μια κατασκευασμένη υπόθεση, για πολιτικούς λόγους.
Η κατάθεση του Ζαράμπ ξεκίνησε την Τετάρτη. Εχει δηλώσει ότι ήταν επικεφαλής ενός διεθνούς σχήματος ξεπλύματος βρόμικου χρήματος ώστε να βοηθήσει το Ιράν να παρακάμψει τις κυρώσεις και να επενδύσει στο εξωτερικό τα έσοδά του από τις πωλήσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου. Υποστηρίζει ότι βοήθησε την Τεχεράνη να χρησιμοποιήσει κεφάλαια που ήταν κατατεθειμένα στην τράπεζα Halkbank για να αγοράσει χρυσό που στη συνέχεια μεταφέρθηκε λαθραία στο Ντουμπάι και πουλήθηκε έναντι μετρητών.
Σύμφωνα με τον Ζαράμπ, ο Ατίλα βοήθησε στις συναλλαγές αυτές, μαζί με τον πρώην γενικό διευθυντή της Halkbank Σουλεϊμάν Ασλάν. Υποστηρίζει επίσης ότι δωροδόκησε με ποσό άνω των 50 εκατομμυρίων δολαρίων τον πρώην υπουργό Οικονομίας της Τουρκίας Ζαφέρ Τσαγκλαγιάν. Τόσο ο Ασλάν όσο και ο Τσαγκλαγιάν είναι κατηγορούμενοι στην υπόθεση αυτή.
Η κυβέρνηση της Τουρκίας διαβεβαιώνει ότι ο Τσαγκλαγιάν ενήργησε με βάση το τουρκικό και το διεθνές δίκαιο ενώ η Halkbank τονίζει ότι όλες οι συναλλαγές της ήταν σύμφωνες με τους εθνικούς και τους διεθνείς τραπεζικούς κανόνες.
Εισαγγελική έρευνα σε συγγενείς του Ερντογάν για μεταφορά χρημάτων στο εξωτερικό
Στο μεταξύ, τούρκοι εισαγγελείς γνωστοποίησαν την ίδια ημέρα ότι ερευνούν τους ισχυρισμούς πως μέλη της οικογένειας του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν μετέφεραν εκατομμύρια δολάρια στο εξωτερικό προκειμένου να αποφύγουν την καταβολή φόρων, ενώ επισημαίνουν ότι υπάρχουν αμφιβολίες σχετικά με τη γνησιότητα των εγγράφων που στηρίζουν αυτούς τους ισχυρισμούς.
Ο επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης της Τουρκίας Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου κατηγόρησε μέλη της οικογένειας Ερντογάν νωρίτερα αυτήν την εβδομάδα ότι μετέφεραν 14 εκατομμύρια δολάρια σε μια εταιρεία στη Νήσο Μαν, υποστηρίζοντας ότι έχει στην κατοχή του έγγραφα τα οποία αποδεικνύουν τις συναλλαγές που έλαβαν χώρα.
Από την πλευρά του ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν απέρριψε τις κατηγορίες χαρακτηρίζοντάς της ψευδείς και προειδοποίησε σήμερα ότι ο πρόεδρος του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) θα «πληρώσει το τίμημα».
Το γραφείο του εισαγγελέα της Αγκυρας έκανε γνωστό ότι ξεκίνησε έρευνα με επίκεντρο τις καταγγελίες την ώρα που, σύμφωνα με τις εισαγγελικές αρχές, στέλεχος της εταιρεία την οποία κατονόμασε ο Κιλιτσντάρογλου ως τελικό προορισμό των χρημάτων της οικογένειας Ερντογάν, της Bellway LTD, χαρακτήρισε τα έγγραφα πλαστά. Ο τούρκος εισαγγελέας ζήτησε επίσης από το CHP να προσκομίσει όλα τα έγγραφα.
Επιπλέον, το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα κατέθεσε πρόταση ενώπιον του κοινοβουλίου σχετικά με τη διενέργεια έρευνας με επίκεντρο τις καταγγελίες Κιλιτσντάρογλου, ωστόσο, η Εθνοσυνέλευση, όπου το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης του Ερντογάν επικρατεί, τελικά την απέρριψε, την ίδια ημέρα.