Ο Βλάντισλαβ Κάνιους, ένας νεαρός άνδρας από το Κεμέροβο στη νοτιοδυτική Σιβηρία, σκότωσε βάναυσα την πρώην σύντροφό του Βέρα Πεχτέλεβα, βασανίζοντάς την επί ώρες, πνίγοντάς την και μαχαιρώνοντάς την 56 φορές.
Ο δολοφόνος καταδικάστηκε τον Ιούλιο του 2022 σε 17 χρόνια κάθειρξη μετά από μια δίκη που πήρε μεγάλη δημοσιότητα στη Ρωσία και αναζωπύρωσε τη συζήτηση για την έλλειψη προστασίας κατά της ενδοοικογενειακής βίας και την αδιαφορία των διωκτικών αρχών.
Μία ημέρα όμως, όπως ανέφερε η Washington Post, η μητέρα της Πεχτέλεβα, Οξάνα, έλαβε μια φωτογραφία του Κάνιους, όχι στη φυλακή αλλά με στρατιωτική στολή περιτριγυρισμένου από άλλους ρώσους στρατιώτες.
Ο δολοφόνος της κόρης της έλαβε χάρη από τον Βλαντίμιρ Πούτιν με αντάλλαγμα να πολεμήσει στην Ουκρανία.
«Νόμιζα ότι τρελάθηκα, έκανα συνέχεια ζουμ σε αυτή τη φωτογραφία και κοιτούσα το πρόσωπό του με δυσπιστία», είπε η μητέρα της νεκρής, περιγράφοντας το σοκ που προκάλεσε στην οικογένειά της. «Ξέρετε πώς είναι ο ανθρώπινος ψυχισμός, το πρώτο στάδιο είναι η άρνηση».
Για να αποφύγει ο Πούτιν να διατάξει άλλη μια αμφιλεγόμενη επιστράτευση και να διακινδυνεύσει να εξοργίσει τους ψηφοφόρους ενόψει των προεδρικών εκλογών του 2024, ο στρατός της Ρωσίας βασίζεται όλο και περισσότερο σε φυλακισμένους για να ενισχύσει τις τάξεις του, μια τακτική που εγκαινίασε ο Γιεβγκένι Πριγκόζιν, για την ενίσχυση της Ομάδας Βάγκνερ.
Σύμφωνα με ακτιβιστές, το ρωσικό υπουργείο Αμυνας έχει στρατολογήσει φέτος έως και 100.000 καταδίκους, με αντάλλαγμα τη μείωση των ποινών τους. Μερικοί από αυτούς, όπως ο Κάνιους, έχουν καταδικαστεί για μερικά από τα πιο φρικτά εγκλήματα στη Ρωσία.
Μόλις λίγες ημέρες, αφότου η απονομή χάριτος στον Κάνιους έγινε πρωτοσέλιδο, ήρθε η είδηση ότι ένας πρώην αστυνομικός που καταδικάστηκε για τον ρόλο του στη δολοφονία της Αννας Πολιτκόφσκαγια, μιας διακεκριμένης δημοσιογράφου που ενοχλούσε το Κρεμλίνο, το 2006, έλαβε επίσης χάρη από τον Πούτιν, αφού εξέτισε έξι μήνες στρατιωτικής θητείας στην Ουκρανία.
Ο πρώην αστυνομικός, Σεργκέι Χατζικουρμπάνοφ, καταδικάστηκε σε 20 χρόνια κάθειρξης το 2014 ως ένας από τους πέντε άνδρες που κατηγορήθηκαν για την οργάνωση της δολοφονίας της Πολιτκόφσκαγια. Παραμένει άγνωστο ποιος διέπραξε τον φόνο.
Η έρευνα της Πολιτκόφσκαγια, που αποκάλυπτε τις ρωσικές βιαιότητες κατά τη διάρκεια των πολέμων στην Τσετσενία, είχε προκαλέσει πολυάριθμες απειλές και επιθέσεις εναντίον της προτού την πυροβολήσουν στο ασανσέρ της πολυκατοικίας της στη Μόσχα.
Ο δικηγόρος του Χατζικουρμπάνοφ δήλωσε στα ρωσικά μέσα ενημέρωσης ότι ο πελάτης του ανανέωσε πρόσφατα το συμβόλαιο και θα παραμείνει στον στρατό.
Ο Κάνιους είχε λάβει κρυφά χάρη τον Απρίλιο. Η οικογένεια της Πεχτέλεβα δεν είχε ενημερωθεί, αλλά υποψιάστηκε ότι είχε βγει από τη φυλακή όταν έλαβε τη φωτογραφία που τον έδειχνε να κρατάει όπλο.
Μέχρι το φθινόπωρο, ο Κάνιους ανέβαζε φωτογραφίες του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κάνοντας μπάρμπεκιου. Πριν από περίπου μια εβδομάδα, ο πατέρας της Βέρα έλαβε επίσημη ειδοποίηση από την τοπική εισαγγελία, η οποία τον ενημέρωνε ότι στον Κάνιους είχε πράγματι απονεμηθεί χάρη και είχε σταλεί στην πρώτη γραμμή.
Το Κρεμλίνο δεν εξέφρασε καμία μετάνοια όταν ρωτήθηκε για την απόφαση του Πούτιν να απελευθερώσει δολοφόνους για να ενισχύσει τις ρωσικές τάξεις στην Ουκρανία.
«Οι καταδικασθέντες, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που έχουν καταδικαστεί για σοβαρά εγκλήματα, «εξιλεώνονται» για τα εγκλήματα με αίμα στο πεδίο της μάχης, στις ταξιαρχίες εφόδου, κάτω από σφαίρες, κάτω από οβίδες», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Πούτιν, Ντμίτρι Πεσκόφ, στους δημοσιογράφους.
Η αποφυλάκιση δολοφόνων σπέρνει τον τρόμο στη Ρωσία
Η Αλίνα Πόποβα, ακτιβίστρια για τα ανθρώπινα δικαιώματα που εκπροσωπεί την οικογένεια της Πεχτέλεβα και πιέζει εδώ και καιρό για την εισαγωγή ενός νόμου για την ενδοοικογενειακή κακοποίηση στον ποινικό κώδικα της Ρωσίας, δήλωσε ότι ανησυχεί πως οι απελευθερωμένοι κατάδικοι θα φέρουν ένα κύμα βίας στην πατρίδα τους, ενθαρρυμένοι από την πρόωρη αποφυλάκισή τους.
Σύμφωνα με την Washington Post, η Πόποβα και η ομάδα της δήλωσαν ότι κατακλύζονται από τηλεφωνήματα και μηνύματα από ανθρώπους που έχουν ήδη έρθει σε επαφή ή φοβούνται να δουν τους κακοποιητές τους ή τους δολοφόνους των αγαπημένων τους προσώπων. Οι περισσότερες περιπτώσεις δεν γίνονται πρωτοσέλιδα, είπε, επειδή οι οικογένειες των θυμάτων φοβούνται να μιλήσουν δημόσια.
Οι οικογένειες που πλήττονται, φοβούνται επιπτώσεις επειδή οι θύτες τους πολεμούν σε αυτό που ο Πούτιν έχει περιγράψει ως «πόλεμο για το μέλλον της Ρωσίας», σημειώνει η Post.
Οποιαδήποτε κριτική σε όσους λαμβάνουν μέρος στις εχθροπραξίες, θα μπορούσε να θεωρηθεί από τις αρχές ως κριτική του πολέμου ή του στρατού -κάτι που είναι πλέον παράνομο στη Ρωσία εν καιρώ πολέμου και τιμωρείται με φυλάκιση.
Ορισμένες από τις πιο εξέχουσες ακτιβίστριες για τα δικαιώματα στη Ρωσία, όπως η Πόποβα και οργανώσεις όπως η Nasiliu.net (Οχι στη βία), έχουν χαρακτηριστεί ως «ξένοι πράκτορες», ένας χαρακτηρισμός που θέτει σε κίνδυνο οποιονδήποτε έρχεται σε επαφή μαζί τους και τρομάζει ακόμη περισσότερο τις γυναίκες που θα μπορούσαν να ζητήσουν βοήθεια.
«Ολα αυτά μας εμποδίζουν να ρίξουμε φως στο πόσο μαζικό είναι πραγματικά αυτό το πρόβλημα», τόνισε η Πόποβα στην Post.
«Αυτοί οι άνθρωποι επιστρέφουν από τον πόλεμο με διαταραχές μετατραυματικού στρες -τα χέρια τους είχαν αίμα πάνω τους από πριν και στη συνέχεια πήγαν στην Ουκρανία και σκότωσαν περισσότερους ανθρώπους εκεί- και βλέπουν ότι ολόκληρο το σύστημα τους υποστηρίζει, οπότε νιώθουν μια απόλυτη αίσθηση ατιμωρησίας», πρόσθεσε.
«Λίγο πριν επικοινωνήσετε μαζί μου, είχα ένα μήνυμα από μια νεαρή γυναίκα της οποίας η φίλη είδε έναν βιαστή που την παρακολουθούσε για ώρα στον δρόμο και πήρε μια χούφτα χάπια. Και αυτή είναι μόνο μία περίπτωση».
Ανήμπορες οι οικογένειες των θυμάτων
Οι οικογένειες των θυμάτων δεν έχουν ουσιαστικά καμία δυνατότητα προσφυγής για να ανατρέψουν την απονομή χάριτος, δήλωσε ο Ιλια Πολιτκόφσκι, γιος της Αννα Πολιτκόσφκαγια.
Σε δήλωση που δημοσιεύθηκε από τη Novaya Gazeta, την εφημερίδα όπου εργαζόταν η μητέρα τους, ο Πολιτκόφσκι και η αδελφή του, Βέρα, δήλωσαν ότι θεωρούν τη χάρη που απονεμήθηκε στον Χατζικουρμπάνοφ, «προσβολή της μνήμης ενός προσώπου που δολοφονήθηκε για τις πεποιθήσεις και το επαγγελματικό της καθήκον».
«Για να είμαι ειλικρινής, υποψιαζόμασταν ότι αυτό μπορεί να συμβεί», δήλωσε ο Πολιτκόφσκι στην Washington Post. «Οταν ξεκίνησε όλη αυτή η στρατολόγηση στη φυλακή, είχα την αίσθηση ότι ο Χατζικουρμπάνοφ θα ήθελε να πάει στον πόλεμο. Είναι άδικο και παράνομο, αλλά, δυστυχώς, είμαστε ανίσχυροι και δεν μπορούμε να το αλλάξουμε», τόνισε.
Η οικογένεια της Πεχτέλεβα έχει καταθέσει αίτημα για την έναρξη έρευνας σχετικά με τις ενέργειες της τοπικής εισαγγελίας τους, η οποία πρότεινε την απονομή χάριτος στον Κάνιους και δεν την ενημέρωσε για την τύχη του.
Η οικογένεια είχε ζητήσει να ενημερωθεί για όλες τις κινήσεις του Κάνιους κατά τη διάρκεια της δίκης, μέτρο που επιτρέπεται από τη ρωσική νομοθεσία για την ασφάλεια των θυμάτων εγκλημάτων.
«Εχουμε ταπεινωθεί τόσο πολύ από όλα αυτά και κανείς δεν θέλει να φέρει την ευθύνη», δήλωσε η Οξάνα Πεχτέλεβα. «Υπάρχει μια τόσο κατάφωρη παραβίαση του νόμου μας. Γιατί το δικό μας κράτος μάς αντιμετωπίζει με τόσο εξωφρενικό τρόπο;», διερωτήθηκε, μιλώντας στην αμερικανική εφημερίδα.
Την ίδια ώρα που στυγνοί εγκληματίες κερδίζουν την ελευθερία τους μέσα από τα χαρακώματα στην Ουκρανία, χάρη στο ρωσικό δικαστικό και σωφρονιστικό σύστημα, ακτιβιστές εναντίον του πολέμου καταδικάζονται με αυστηρές τιμωρίες για «αστείες» παραβάσεις.
Την περασμένη Πέμπτη, για παράδειγμα, η Αλεξάντρα Σκοτσιλένκο, μια καλλιτέχνης από την Αγία Πετρούπολη, καταδικάστηκε σε επτά χρόνια φυλάκιση επειδή αντικατέστησε μερικές ετικέτες τιμών σε σούπερ μάρκετ με αντιπολεμικά μηνύματα!
Ο Αλεξέι Γκορίνοφ, μέλος ενός δημοτικού συμβουλίου της Μόσχας, ο οποίος ήταν ο πρώτος που καταδικάστηκε βάσει νόμου που τιμωρεί τη διάδοση «ψευδών πληροφοριών» για τον ρωσικό στρατό μετά την εισβολή στην Ουκρανία, είδε να ασκείται εναντίον του και άλλη δίωξη, παρόλο που είναι ήδη στη φυλακή
Σε ανακοίνωσή τους, οι υποστηρικτές του Γκορίνοφ ανέφεραν ότι κατηγορείται ότι δικαιολογεί την τρομοκρατία, επειδή είχε κάνει θετικά σχόλια για την ουκρανική έκρηξη που προκάλεσε ζημιές στην γέφυρα της Κριμαίας.
Ο Κάνιους, ο οποίος δεν παραδέχθηκε ποτέ την ενοχή του στο δικαστήριο, πέρασε λιγότερο από μισό χρόνο στη φυλακή για τη στυγερή δολοφονία.
Πέντε αστυνομικοί έλαβαν ποινές με αναστολή για αμέλεια, αφού οι γείτονες δήλωσαν ότι προσπαθούσαν επί τρεις ώρες να ζητήσουν βοήθεια καθώς άκουγαν τις κραυγές της Βέρα Πεχτέλεβα, αλλά δεν υπήρχε καμία ανταπόκριση. Όταν ένας γείτονας έσπασε την πόρτα με έναν λοστό, εκείνη ήταν ήδη νεκρή.
«Αισθάνομαι ότι θα πάρει ακόμα αυτό που του αξίζει, καθώς υπάρχει και η κρίση και η τιμωρία του Κυρίου μας», δήλωσε η μητέρα της. «Δεν τον φοβάμαι, αλλά φοβάμαι ότι μια μέρα μπορεί να αποπλανήσει κάποιο άλλο κορίτσι και αν κάποτε ήταν ικανός να κάνει αυτό που έκανε και την γλίτωσε, μπορεί να την βασανίσει όπως έκανε στο παιδί μου», πρόσθεσε.