Ποτέ φορές η πολιτική ιστορία επιφυλάσσει στους θεράποντές της μια ιδιαιτέρως τιμητική θέση. Ακόμη και αν δεν έχουν κάνει κάτι για να το αξίζουν. Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει αν ο Αλεξάντερ Βαν ντερ Μπέλεν θα είναι ένας άξιος πρόεδρος της Αυστρίας. Είναι πολύ νωρίς για να ειπωθεί κάτι τέτοιο.
Το γεγονός, όμως, ότι είναι ο πρώτος που νικάει, έστω και στο φίνις, έναν ακροδεξιό υποψήφιο, τον Νόρμπερτ Χόφερ, αυτομάτως τον τοποθετεί στην κατηγορία των πολιτικών που το όνομά του θα είναι δηλωτικό μιας κάποιας αντίστασης.
Στα 72 του χρόνια, ο Βαν ντερ Μπέλεν έχει καταφέρει να διαθέτει πολύ νεαρό ακροατήριο. Μια πρόσφατη, προεκλογική δημοσκόπηση έδειξε πως είναι αρκετά δημοφιλής μεταξύ των νέων ψηφοφόρων.
Ο καθηγητής Οικονομικών (σ.σ.: αυτό είναι το επάγγελμά του) αποδείχθηκε πολύ καλός στα θρίλερ, αφού σε τέτοιο εξελίχθηκε η εκλογή του. Μέχρι την ύστατη στιγμή ουδείς γνώριζε ποιος θα κόψει πρώτος το νήμα, με τη δημοκρατική Ευρώπη να κάνει το σταυρό της σε περίπτωση που ο Χόφερ αναδεικνυόταν νικητής.
Το παράδοξο σε αυτήν την εκλογή είναι πάντως ότι οι άνω των 50 ετών ψήφισαν κυρίως τον ακροδεξιό Νόρμπερτ Χόφερ και οι κάτω των 30 τον 72χρονο οικονομολόγο.
Για μια ανοιχτή, πολυπολιτισμική κοινωνία
Η Deutsche Welle σημειώνει ότι ο «VdB», όπως είναι γνωστός στην αυστριακή νεολαία, καθ´ όλη τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας είχε τη στήριξη των εκπροσώπων της οικονομίας αλλά και της πνευματικής ελίτ, γεγονός που έδρασε καταλυτικά για το τελικό αποτέλεσμα.
Aν και ανεξάρτητος υποψήφιος, ο Βαν ντερ Μπέλεν είχε τη στήριξη των αυστριακών Πρασίνων, οι οποίοι επανειλημμένα υπογράμμιζαν την προσήλωσή του στις αξίες της ανοιχτής, πολυπολιτισμικής κοινωνίας.
Αυτά τα αιτήματα βρέθηκαν άλλωστε στο επίκεντρο του προεκλογικού του αγώνα, κατά τη διάρκεια του οποίου το θέμα που μονοπώλησε το ενδιαφέρον όλων ήταν αδιαμφισβήτητα το Προσφυγικό. Τάχθηκε υπέρ μιας ανοιχτής στους πρόσφυγες Αυστρίας, ωστόσο ανέφερε ότι τα περιθώρια είναι δυστυχώς στενά για τους οικονομικούς μετανάστες. Μια τέτοια στάση δικαιολογείται άλλωστε από τις έντονες διαστάσεις που πήρε στη χώρα η συζήτηση αναφορικά με την υποδοχή προσφύγων και μεταναστών τους τελευταίους μήνες.
Μια εναλλακτική πολιτική φιγούρα
Γενικότερα ο Βαν ντερ Μπέλεν, παρά την ηλικία του, παραμένει εναλλακτικός. Στην προσωπική του ιστοσελίδα έχει, για παράδειγμα, μια φωτογραφία του από πεζοπορία στο Τιρόλο με τους σκύλους του. Μια εικόνα εν πρώτοις παράταιρη, ωστόσο με καλά κρυμμένα μηνύματα.
Το πράσινο τοπίο παραπέμπει στο πράσινο παρελθόν του αυστριακού καθηγητή και η επιλογή των Αλπεων, ενός χαρακτηριστικού αυστριακού τοπίου, θυμίζει την επιστροφή στις ρίζες. «Πιστεύω στη δική μας Αυστρία» είχε δηλώσει άλλωστε πρόσφατα ο Βαν ντερ Μπέλεν, σε μια προσπάθεια να κλείσει το μάτι και σε πιο συντηρητικούς ψηφοφόρους για τους οποίους η έννοια της πατρίδας έχει μεγάλη σημασία, ιδίως σήμερα, σε μια εποχή που η προσφυγική κρίση κλονίζει τα θεμέλια των παραδοσιακών κοινωνιών.
Ωστόσο, ο Βαν ντερ Μπέλεν επέλεξε να μην υποκύψει στον λαϊκισμό και να κρατήσει παρά τις όποιες αναφορές στην «πατρίδα» ένα αποστασιοποιημένο, σύγχρονο και ανοιχτό στον κόσμο προφίλ. Άλλωστε κεντρικό μότο στις ομιλίες του ήταν το «Αλλαγή, όχι Καταστροφή».
Ας σημειωθεί ότι ο Βαν ντερ Μπέλεν ασχολήθηκε με την πολιτική σχετικά αργά. Για πολλά χρόνια φλέρταρε με τους Σοσιαλδημοκράτες από την έδρα Δημόσιων Οικονομικών του Πανεπιστημίου του Ινσμπρουκ. Το 1984, όμως, εντάχθηκε στους Πρασίνους με αφορμή την κατασκευή ενός υδροηλεκτρικού εργοστασίου στον Δούναβη, στην οποία εναντιώθηκε. Δέκα χρόνια αργότερα εξελέγη βουλευτής με τους Πρασίνους στο αυστριακό κοινοβούλιο.
Παρά τις περιπέτειες του αυστριακού κόμματος των Πρασίνων που για χρόνια ταλανιζόταν από τις εσωτερικές έριδες ο Βαν ντερ Μπέλεν έδωσε μάχη για να μη διασπαστεί. Με την εκλογή του στον προεδρικό θώκο με ποσοστό 50,3% ελπίζει τώρα να γεφυρώσει και το χάσμα που έχει προκαλέσει στον αυστριακό λαό το προσφυγικό ζήτημα.
Λάτρης του… Ντόναλντ Ντακ
Ο γκριζομάλλης Βαν Ντερ Μπέλεν (τα χρόνια δεν κρύβονται), όσες φορές έχει κληθεί να μιλήσει για τον εαυτό του συνηθίζει να λέει ότι είναι «παιδί προσφύγων» που έχει πάρει πολλά από την Αυστρία.
Γεννήθηκε στις 18 Ιανουαρίου 1944 στη Βιέννη, παιδί ενός αριστοκράτη Ρώσου και μίας Εσθονής. Και οι δύο αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις γενέτειρές τους για να διαφύγουν του Σταλινισμού.
Ενα χρόνο αργότερα, η άφιξη του Κόκκινου Στρατού ανάγκασε την οικογένεια να φύγει για το κρατίδιο του Τιρόλο, όπου ο Βαν Ντερ Μπέλεν είχε μία «ειδυλλιακή παιδική ηλικία» όπως έχει πει. Σπούδασε Οικονομικά στο Πανεπιστήμιο του Ινσμπρουκ και τελείωσε το διδακτορικό του το 1970, ενώ δύο δεκαετίες αργότερα έγινε κοσμήτορας των Οικονομικών στο πανεπιστήμιο της Βιέννης.
Είναι υπέρμαχος του γάμου ομοφυλοφίλων, χωρισμένος που πρόσφατα παντρεύτηκε για δεύτερη φορά και πατέρας δύο παιδιών, έχει δύο αδυναμίες στην προσωπική του ζωή: τα κόμικ με πρωταγωνιστή τον Ντόναλντ Ντακ και το κάπνισμα.
«Κάποτε το έκοψα για τέσσερις μήνες… γιατί όμως να βασανίζω τον εαυτό μου στην ηλικία μου», έχει δηλώσει. Οι επικριτές του τον έχουν αποκαλέσει αποστάτη, γιατί υπήρξε μέλος των Σοσιαλδημοκρατών πριν ενταχθεί στους Πράσινους. Οι Πράσινοι, πάντως, θα μπορούσαν να τον κατηγορήσουν ότι αντί για το… κλασικό ποδήλατο προτιμάει να μετακινείται με αυτοκίνητο. Προφανώς και δεν είναι το τυπικό δείγμα οικολόγου.