«Οταν μια σειρά από ανεξήγητες εκρήξεις συντάραξαν την Τεχεράνη, τον Ιούλιο, η ισραηλινή ηθοποιός Νιβ Σούλταν ποστάρισε ένα βίντεο, στο οποίο φαινόταν η ίδια να παρακολουθεί τις ειδήσεις, με ανάμικτη έκπληξη και ντροπή στο πρόσωπό της.
»Οι φαν της Σούλταν δεν εξεπλάγησαν: ξέρουν ότι είναι η πρωταγωνίστρια της σειράς “Τεχεράνη”. Στον ρόλο πράκτορα των ισραηλινών μυστικών υπηρεσιών, της Μοσάντ, και χάκερ, η οποία αναλαμβάνει να εξουδετερώσει το αντιαεροπορικό δίκτυο της Τεχεράνης. Για να μπορέσουν οι Ισραηλινοί να βομβαρδίσουν έναν στόχο με πυρηνικά».
Με αυτά τα λόγια υποδέχονται οι Financial Times την ισραηλινή κατασκοπευτική σειρά «Tehran». Κατά μεγάλο μέρος, πλασμένη από την ομάδα που υπέγραφε και τη σειρά «Fauda» – Χάος, που έκανε θραύση για τρεις σεζόν στο Netflix.
Οι Financial Times είναι ένα από τα αμέτρητα μέσα που εστίασαν στην πρεμιέρα της σειράς, την Παρασκευή 25 Σεπτεμβρίου 2020, στο συνδρομητικό Apple TV, που προβάλλεται σε 135 χώρες της υφηλίου.
Το κλου: Η σειρά είναι γυρισμένη στην Αθήνα. Και είναι η πρώτη μεγάλη διεθνής συμπαραγωγή μυθοπλασίας της δικής μας Cosmote TV. Εξ ου και ο σεφ της, Δημήτρης Μιχαλάκης, εμφανίζεται ως εκτελεστικός παραγωγός – executive producer της «Τεχεράνης».
Το άλλο κλου: η σειρά, που έπεσε στα χέρια «πειρατών» και μπήκε σε χιλιάδες οθόνες της Μέσης Ανατολής μέσα στο καλοκαίρι, έφτασε και στην Τεχεράνη.
Είναι δε ένα ακόμη δείγμα του πλέον εξαγώγιμου καλλιτεχνικού «προϊόντος» του Ισραήλ. Κατασκοπευτικό θρίλερ. Με άξονα κυρίως τη Μοσάντ. Και κατά τα πρότυπα του Χόλιγουντ, σύμφωνα με τους FT, ένα εργαλείο επίδειξης των ανδραγαθημάτων των μυστικών υπηρεσιών του Ισραήλ, αν όχι εργαλείο προπαγάνδας.
Γενιές Ισραηλινών έζησαν με τον θρύλο του ανδραγαθήματος της Μοσάντ, της «Επιχείρησης Αστροπελέκι». Που κατέληξε στην απελευθέρωση των ομήρων μιας αεροπειρατείας, στο Εντεμπε του παρανοϊκού δικτάτορα Ιντι Αμίν Νταντά, στην Ουγκάντα του 1976. Αλλο αν τελικά πέτυχαν. Καθώς αν κάτι είχε πάει στραβά, θα θρηνούσαν πολλούς νεκρούς (στο αεροσκάφος επέβαιναν 248 επιβάτες και 14μελές πλήρωμα).
Το κοινό της «Τεχεράνης» με εκείνη την ιστορία της Μοσάντ, που βγήκε σε αμέτρητα πρωτοσέλιδα, «τρέφοντας» τον μύθο των ατσάλινων ισραηλινών μυστικών υπηρεσιών, είναι η Αθήνα!
Ιστορίες μυστικών πρακτόρων
Από το αεροδρόμιο της Αθήνας επιβιβάστηκαν στο αεροσκάφος της Air France οι γερμανοί και παλαιστίνιοι αεροπειρατές. Και αυτό έχει «παίξει» σε όλες τις ταινίες – και σε μία εξαιρετική, πρόσφατη αμερικανοβρετανική, του Ζοζέ Παντίλια («7 Μέρες στο Έντεμπε»).
Να προσθέσουμε και τον άλλο θρύλο, της φυγάδευσης Εβραίων της Αιθιοπίας από το «Red Sea Diving Resort» (που ενέπνευσε πρόσφατα και ταινία του Netflix, σε σκηνοθεσία Γκίντεον Ραφ, με τον «σκληρό» Κρις Έβανς) και από τον εκεί εμφύλιο, το 1984;
Ή, μήπως, στην πριν από τον «Πόλεμο των έξι ημερών» (1967) εποχή και το διπλό πράκτορα Έλι Κοέν, που ενεργούσε και για την συριακή πλευρά; Και έφτασε να κρεμαστεί δημοσίως στη Δαμασκό, όταν αποκαλύφθηκε. Παρά τις ευρωπαϊκές παραινέσεις. Ακόμη και του Πάπα Παύλου Στ’.
Η ιστορία του δε, δραματοποιήθηκε πρόσφατα για τη σειρά «Ο Κατάσκοπος» του Netflix, επίσης σε σκηνοθεσία του Γκίντεον Ραφ (γνωστού και από τη σειρά «Homeland»). Με τον «Μπόρατ», Σάσα Μπάρον Κόεν στον κεντρικό ρόλο.
Και μιας και μιλάμε για τη σειρά «Homeland», ο πράκτορας της Μοσάντ, Άρικ Κνέλερ, ήταν που πούλησε τα δικαιώματα του βιβλίου του για να γίνει η ισραηλινή σειρά «Αιχμάλωτοι Πολέμου» και, με βάση εκείνη, το επιτυχημένο αμερικανικό «Homeland».
Επίσης, ένας ισραηλινός πράκτορας, ο Αβνερ Αραχάμ, ύστερα από τη συνταξιοδότησή του, έφτιαξε το κινηματογραφικό πρακτορείο συμβούλων «The Spy Legends Agency».
Ηταν δε ο ίδιος που συμβούλευσε τον Μπεν Κίνγκσλεϊ στον ρόλο του στην ταινία «Επιχείρηση Φινάλε». Οπου υποδυόταν τον ναζί εγκληματία πολέμου Αντολφ Αϊχμαν, ο οποίος απήχθη από πράκτορες της Μοσάντ, για να δικαστεί στην Ιερουσαλήμ, το 1960.
Η Αθήνα της… Τεχεράνης
Στην «Τεχεράνη», η Αθήνα και το αεροδρόμιο «Ελ. Βενιζέλος» μεταμορφώθηκαν μπροστά στον φακό των Ισραηλινών στην… ιρανική πρωτεύουσα, για τις ανάγκες της πολυεθνικής παραγωγής σειράς.
«Ενας από τους χώρους που αξιοποιήθηκαν ως φυσικό σκηνικό, ήταν το Διοικητικό Μέγαρο του ΟΤΕ στο Μαρούσι. Ο εξωτερικός χώρος “μεταμορφώθηκε” στην είσοδο του υπουργείου Αμυνας του Ιράν για τις ανάγκες της σειράς, ενώ έγιναν γυρίσματα και σε γραφεία», όπως σημειώνει ο επικεφαλής της Cosmote TV, Δημήτρης Μιχαλάκης.
Πινακίδες στα φαρσί αναρτήθηκαν στο αεροδρόμιο «Ελ.Βενιζέλος», που γέμισε από ιρανούς ενόπλους. Ενώ ακόμη και ταράτσες χρησιμοποιήθηκαν στα γυρίσματα της «Τεχεράνης».
Η «ανθρώπινη πλευρά»
Αν η σειρά «Χάος» εστιάζει στην Παλαιστίνη και στη Λωρίδα της Γάζας με τις αιματηρές, βίαιες και πολύ σκληρές συγκρούσεις ισραηλινών μυστικών υπηρεσιών και Παλαιστινίων, στην «Τεχεράνη» στο επίκεντρο είναι μία ακόμη, ευαίσθητη γεωπολιτικά, κόντρα: του Ισραήλ με το Ιράν. Και τα πυρηνικά του.
Δύο σειρές, αποκυήματα της φαντασίας του επιτυχημένου (και επίλεκτου του Τεντ Σαράντος του Netflix) σεναριογράφου Μοσέ Ζόνταρ. Ο οποίος στην «Τεχεράνη», κατά τους ηθοποιούς, δίνει μια πιο ανθρώπινη πλευρά στην ιστορία του. Προχωρώντας παραπέρα, σύμφωνα με κάποιους κριτικούς, το ήδη επιτυχημένο ισραηλινό «προϊόν», των κατασκοπευτικών θεαμάτων.
Κατά τον ιρανο-αμερικανό σταρ Σάουν Τουμπ, που υποδύεται τον επικεφαλής της ιρανικής Ασφάλειας, Φαράζ Καμαλί, «η ‘Τεχεράνη’ είναι μία ιστορία των ανθρώπων, παρά των κυβερνήσεων».
Ο ίδιος πιστεύει ότι μιλάμε για «μια πολύ ισορροπημένη σειρά», κάτι που θεωρεί ότι θα εκτιμήσουν οι θεατές της σε 135 χώρες. «Δεν υπάρχει καλό και κακό. Εστιάζουμε στο ανθρώπινο στοιχείο όλων αυτών». Και, καταλήγει με την ελπίδα ότι «η σειρά θα γίνει όχημα για να έρθουν πιο κοντά οι άνθρωποι».
Ο Σάουν Τουμπ, όταν βρέθηκε το Μάιο στην Αθήνα για γυρίσματα, ανέβασε αρκετά βίντεο από τους τόπους. Και μία ανάρτηση: «Ενώ κάναμε γυρίσματα στην Αθήνα, μου ζητήθηκε να πάω να δω πώς περνούν τη ζωή τους οι εκεί ιρανοί πρόσφυγες. Ήταν μια σπαρακτική εμπειρία, που με ενέπνευσε. Παρακαλώ, προσπαθήστε να τους βοηθήσετε».
Όσο για τη συμπρωταγωνίστριά του Νιβ Σούλταν, που υποδύεται την άπειρη πράκτορα και χάκερ της Μοσάντ, Ταμάρ Ραμπινιάν, που αναλαμβάνει να ανοίξει τον δρόμο για τον ισραηλινό βομβαρδισμό, παρατηρεί: «Η ηρωίδα δεν είναι η κλισέ υπερήρωας κατάσκοπος. Κάνει λάθη, είναι ανασφαλής και φοβισμένη».
Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η πρωταγωνίστρια έστειλε, μετά τα γυρίσματα, και ένα μήνυμα στους Ελληνες και σε όσους συνεργάστηκε: «Γεια σε όλους, είμαι η Νιβ Σούλταν και ήθελα να σας ευχαριστήσω για την εξαιρετική εμπειρία, για την πρώτη και τόσο συναρπαστική συνεργασία μεταξύ Ισραήλ και Ελλάδας. Ησασταν εξαιρετικά φιλόξενοι, τόσο ευγενικοί και ζεστοί, πολύ επαγγελματίες και ανυπομονώ να επιστρέψω στην Αθήνα για γυρίσματα. Σας στέλνω πολλή αγάπη από το Τελ Αβίβ».