Πέρα από τις απειλές που εξαπέλυσε εκ νέου το Κρεμλίνο και την περαιτέρω κλιμάκωση του πολέμου, «ένα λεπτότατο νήμα ελπίδας που ενώνει τη Μόσχα με το Κίεβο άρχισε πρόσφατα να ξετυλίγεται», γράφει σε ανταπόκρισή του από τις Βρυξέλλες ο Κλάουντιο Τίτο της La Repubblica. Σε τι, όμως, αναφέρεται ακριβώς ο ιταλός δημοσιογράφος;
Σε έναν «δίαυλο επικοινωνίας που ανοίγει κατά διαστήματα μεταξύ ρώσων και ουκρανών ανώτερων αξιωματικών. Στρατηγοί πολλών αστέρων που μπορούν να αποπειραθούν να βρουν ένα σημείο επαφής γιατί τους ενώνει κάτι ανεξίτηλο: ένα κοινό παρελθόν», στην Στρατιωτική Ακαδημία του Γενικού Επιτελείου του Κόκκινου Στρατού.
Αρκετοί ρώσοι και ουκρανοί φοίτησαν μαζί στη σχολή και αυτή η κοινή εμπειρία δεν έχει ξεχαστεί. Σε ορισμένες περιπτώσεις προέκυψαν και φιλίες με αποτέλεσμα «αυτές οι αναμνήσεις να αποτελούν, τώρα, το κλειδί για να ανοίξει και να παραμείνει ανοιχτό ένα κανάλι για τη μετάδοση μηνυμάτων. Από τη Μόσχα στην Ουάσιγκτον μέσω Κιέβου. Γιατί αυτή η ανταλλαγή, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, φτάνει μέχρι τα ανώτατα κλιμάκια της ρωσικής ηγεσίας και του αμερικανικού στρατού», εξηγεί ο Τίτο.
Ο ιταλός ανταποκριτής στην έδρα της ΕΕ και της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας επισημαίνει στο ρεπορτάζ του πως μέχρι και ΝΑΤΟϊκοί αξιωματούχοι έχουν αρχίσει να εκτιμούν τις δυνατότητες συνεργασίας που θα μπορούσε να προσφέρει αυτό το «κανάλι». Προφανώς δεν είναι ένας «επίσημος» δίαυλος «αλλά μπορεί να αποδειχθεί χρήσιμος για τη λήψη μηνυμάτων ή την επίλυση ζητημάτων που δεν σχετίζονται με τον πόλεμο».
Ενα τέτοιο ζήτημα είναι οι εκατοντάδες εκατομμύρια τόνοι σιταριού που είναι αποκλεισμένοι στο λιμάνι της Οδησσού. Μόνον εάν καταφέρουν να έρθουν σε συνεννόηση οι ανώτατοι αξιωματικοί των δύο στρατών, θα μπορούσαν να καθοριστούν οι προϋποθέσεις για τη εξαγωγή των σιτηρών, «δια θαλάσσης ή σιδηροδρομικώς» από την Οδησσό, εξηγεί ο Τίτο, κάνοντας λόγο «σκόπιμη εκεχειρία» με αποκλειστικό στόχο στην προκειμένη περίπτωση τη σωτηρία του σιταριού και τη αποτροπή μιας παγκόσμιας επισιτιστικής κρίσης.
Η σημασία αυτής της «γραμμής επικοινωνίας» αυξάνεται, λαμβάνοντας υπόψη πως η κατάσταση στην Ουκρανία σύμφωνα με όλες τις αναφορές της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας είναι στάσιμη. Οι δύο στρατοί κερδίζουν και χάνουν συγχρόνως και αυτό συνεπάγεται πόλεμο διαρκείας στο πλαίσιο του οποίου όχι μόνο θα αυξηθούν οι απώλειες μεταξύ αμάχων (κίνδυνος που αφορά και τους ρωσόφωνους του Ντονμπάς, επισημαίνει ο ιταλός δημοσιογράφος) αλλά και οι πιθανότητες μοιραίου ατυχήματος και επέκτασης του πολέμου.
«Αρκεί μια απρόσεχτη διαχείριση των προκλήσεων, ένας λάθος υπολογισμός στον εναέριο χώρο για να καταρρεύσουν όλα και αυτή είναι μία από τις κύριες ανησυχίες όλων των εμπλεκομένων», επισημαίνει ο Τίτο, αναφέροντας ενδεικτικά πως τις προηγούμενες ημέρες συγκρούσεις μεταξύ αεροσκαφών στα σύνορα μεταξύ της Ρωσίας και χωρών του ΝΑΤΟ αποφεύχθηκαν την τελευταία στιγμή.
Επιπλέον, ο δίαυλος ανάμεσα σε ρώσους και ουκρανούς στρατηγούς δύναται να λειτουργήσει και ως ασφαλιστική δικλείδα. Ειδικά εάν οι κινήσεις του Πούτιν κατά τις επόμενες εβδομάδες συμβάλουν στην επιδείνωση της κατάστασης. Θα μπορούσε, για παράδειγμα, να αυξήσει σημαντικά τη ρωσική παρουσία στο Ντονμπάς και να αποφασίσει να κατακτήσει όλα τα ουκρανικά παράλια, αποκλείοντας το Κίεβο από τη Μαύρη Θάλασσα και φτάνοντας έως την Υπερδνειστερία.
Το ζήτημα ενός μοιραίου θερμού επεισοδίου απασχολεί ήδη την ηγεσία του ΝΑΤΟ. Μετά τη δρομολόγηση των διαδικασιών για την ένταξη της Φινλανδίας στη συμμαχία, το Ελσίνκι βρίσκεται σε κατάσταση επιφυλακής, ωστόσο περισσότερο ανησυχούν τα κράτη της Βαλτικής, η Λιθουανία, η Εσθονία και η Λετονία και λόγω του ότι γειτνιάζουν με το Καλίνινγκραντ, νευραλγικό σημείο οποιασδήποτε ρωσικής στρατιωτικής επιχείρησης κατά της Ευρώπης.
Γι’ αυτό δεν πρόκειται να σταματήσει η Δύση να τροφοδοτεί με όπλα την Ουκρανία. «Η αποτροπή της κλιμάκωσης του πολέμου εξαρτάται από τη δυνατότητα αντίστασης των Ουκρανών. Κάθε επιπλέον βήμα προς τα δυτικά σύνορα αυξάνει τις πιθανότητες ατυχήματος», εξηγεί ο Κλάουντιο Τίτο. Οπότε η προμήθεια των Ουκρανών με όπλα πρέπει να συνεχιστεί, ειδικά λαμβάνοντας υπόψη πως εδώ και μερικές ημέρες στο αρχηγείο του ΝΑΤΟ υποπτεύονται πως το Πεκίνο έχει αρχίσει να συνδράμει στρατιωτικά τη Μόσχα, προσφέροντάς της ανταλλακτικά και πυρομαχικά.
Αυτή η γραμμή μεταξύ ρώσων και ουκρανών ανώτατων αξιωματούχων, θα μπορούσε, οπότε, να αποδειχθεί εξαιρετικά χρήσιμη για την αποτροπή μιας παγκόσμιας σύρραξης και ενός πυρηνικού πολέμου, σύμφωνα με τις νέες απειλές του Ντμίτρι Μεντβέντεφ, τέως προέδρου της Ρωσίας και νυν αντιπροέδρου του ρωσικού Συμβουλίου Ασφαλείας.