Το σκοτεινό παρελθόν της Γαλλίας στοιχειώνει την προεδρία Μακρόν. Διότι η ιστορικά αναγκαία, αλλά πολιτικά άστοχη, τελετή προς τιμήν του στρατάρχη Φιλίπ Πετέν για τα όσα σπουδαία έκανε στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, κατά τους εορτασμούς για τα 100 χρόνια από τη λήξη του, αρκούσε να προκαλέσει σάλο και αντιδράσεις.
Το γαλλικό κράτος, μέσω του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, θα τιμήσει τον Πετέν και τους άλλους επτά στρατάρχες που συμμετείχαν στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η τελετή θα γίνει το Σάββατο, παραμονή της 100ης επετείου από τον τερματισμό των εχθροπραξιών μεταξύ των δυνάμεων της Αντάντ και της Γερμανίας του Μπίσμαρκ στο περίφημο Μέγαρο των Απομάχων (Invalides).
«Είναι θεμιτό να τιμήσουμε τους στρατάρχες που οδήγησαν το στρατό μας στη νίκη», δήλωσε ο Μακρόν την Τετάρτη, κατά την επίσκεψή του στο Βερντέν, πόλη μαρτυρική αλλά και πόλη-σύμβολο, όπου ο Πετέν ανέδειξε τις οργανωτικές και στρατηγικές ικανότητες, κερδίζοντας στο τέλος τον τίτλο του στρατάρχη.
Στην τελετή, που θα γίνει στο Μέγαρο των Απομάχων (όπου και ο τάφος του Ναπολέοντα), θα παραστούν οι υψηλόβαθμοι γάλλοι στρατιωτικοί.
Η αναφορά όμως του ονόματος του Πετέν φούντωσε μια πολεμική που δεν είχε προβλέψει ο νεαρός πρόεδρος.
Ο γαλλικός λαός στην πλειονότητά του δεν έχει συνδέσει το όνομα του στρατάρχη Πετέν με κατορθώματά του στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά με προδοσία και εγκλήματα στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Μετά την ήττα της Γαλλίας από τη χιτλερική Γερμανία, ο Πετέν κατέλαβε την εξουσία, μετέφερε τον Ιούλιο του 1940 την έδρα της γαλλικής κυβέρνησης στην πόλη Βισύ, νότια του Παρισίου και εγκαθίδρυσε ένα καθεστώς-μαριονέτα σε αγαστή συνεργασία με το Βερολίνο.
Ο Πετέν συνεργάστηκε με τον Χίτλερ και συνέβαλε, μεταξύ άλλων, στους μαζικούς εκτοπισμούς Εβραίων στα στρατόπεδα συγκεντρώσεων.
Με το τέλος του πολέμου καταδικάσθηκε σε θάνατο το 1945 για «indignite nationale» (εθνική προσβολή) ποινή που στη συνέχεια μετατράπηκε σε ισόβια από τον Σαρλ Ντε Γκολ.
«Δεν συγχωρώ τίποτα, αλλά και δεν σβήνω τίποτα από την Ιστορία μας», είναι μια από τις απαντήσεις που έδωσε ο Μακρόν στον καταιγισμό αντιδράσεων όσων τον κατηγορούν για προσπάθεια αποκατάστασης του Πετέν.
Ο πρόεδρος εξήγησε ότι διαχωρίζει τη δράση του Πετέν ανάμεσα στον Α’ και τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
«Ο στρατηγός Πετέν ήταν ένας μεγάλος στρατιώτης κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Δεν κάνω κανέναν συμψηφισμό και δεν κρύβω καμία σελίδα της Ιστορίας» επέμεινε ο Μακρόν.
Σε δεδομένη στιγμή μάλιστα, όταν βρέθηκε στο Βερντέν κατά το οδοιπορικό-μνήμης που πραγματοποιεί αυτήν την εβδομάδα, κατέφυγε στα λόγια του στρατηγού Ντε Γκολ για τον Πετέν όταν μετέτρεψε την ποινή θανάτου σε ισόβια :
«Το ότι δυστυχώς, σε άλλες εποχές στο χειμώνα της ζωής του και εν μέσω ακραίων γεγονότων και μεγάλης ηλικίας είχε καταδικαστέες αποτυχίες, η δόξα που απέκτησε στο Βερντέν 25 χρόνια πριν, οδηγώντας τον γαλλικό στρατό στη νίκη, δεν θα αμφισβητηθεί και δεν θα αγνοηθεί από την πατρίδα» είχε πει τότε ο Ντε Γκολ. «Και είναι αυτό και μόνο που θα τιμήσουμε στους Invalides» τόνισε ο Μακρόν.
Οπως σημειώνει στην ανταπόκρισή της από το Παρίσι για το ΑΠΕ-ΜΠΕ η Ολυμπία Τσίπηρα, σε μια εποχή που η πλειοψηφία των Γάλλων έχει χάσει την εμπιστοσύνη στον πρόεδρο, τα λόγια του για τον Πετέν λειτούργησαν ως εύφλεκτο υλικό και προκάλεσαν καταιγισμό αντιδράσεων της αντιπολίτευσης και όχι μόνο.
Αιχμές από Ολάντ
Από τους σφοδρότερους επικριτές του Μακρόν εμφανίστηκε ο προκάτοχός του στο Ελιζέ, Φρανσουά Ολάντ:
«Η Ιστορία δεν απομονώνει μια περίοδο, ακόμα και αν είναι ένδοξη. Κρίνει την τεράστια και αναξιοπρεπή ευθύνη ενός στρατάρχη ο οποίος οικειοθελώς κάλυψε με το όνομα και το κύρος του την προδοσία, τη συνεργασία και τον εκτοπισμό χιλιάδων εβραίων της Γαλλίας» σημείωσε ο Ολάντ, ο οποίος θεωρείται πολιτικός πατέρας του Μακρόν καθώς εκείνος τον ανέδειξε στην κεντρική πολιτική σκηνή, δίνοντάς του το χαρτοφυλάκιο της Οικονομίας.
Ο Ζαν-Λύκ Μελανσόν επικεφαλής των «Ανυπότακτων» ανέφερε: «Ο Πετέν είναι ένας προδότης και ένας αντισημίτης. Τα εγκλήματά του και η προδοσία του είναι αδύνατο να διαγραφούν. Μακρόν, αυτή τη φορά είναι πολύ (το παράκανες). Η Ιστορία της Γαλλίας δεν είναι το παιγνίδι σου».
Ο Μπενουά Αμόν (πρώην υποψήφιος των σοσιαλιστών στην προεδρική εκλογή του 2017) είπε: «Τιμή και αποκατάσταση του Πετέν; Το οδοιπορικό μνήμης του Μακρόν είναι στην πραγματικότητα μια απίστευτη ηθική και δεοντολογική περιπλάνηση».
Ο Φλοριάν Φιλιπό πρώην δεξί χέρι της Λεπέν και νυν αρχηγός του νέου κόμματος των «Πατριωτών» βγήκε και αυτός από τ’ αριστερά στον Μακρόν: «Η αποκατάσταση του Πεταίν είναι απαράδεκτη ιστορικά και ηθικά. Πρόκειται για ιστορικό σφάλμα του Μακρόν. Η νίκη του Βερντέν διαγράφηκε από την προδοσία και αισχρή συνεργασία του Βισύ (με τους Γερμανούς)».
Η ισραηλιτική οργάνωση Crif δήλωσε «σοκαρισμένη» από την απόφαση του προέδρου να τιμήσει τον Πετέν. Ο πρόεδρος της οργάνωσης Φρανσίς Καλιφά δήλωσε: «Το μόνο που κρατάμε στη μνήμη μας για τον Πετέν είναι ότι στη δίκη του τον Ιούλιο του 1945 κατηγορήθηκε για εθνική προδοσία.
Ο εκπρόσωπος της κυβέρνησης κατήγγειλε από πλευράς του την «κακή πολεμική» κατά του Εμανουέλ Μακρόν και έκανε έκκληση να σταματήσουν οι «αμφίβολοι συμψηφισμοί».