Ο Εμανουέλ Μακρόν ξεκίνησε μια σπάνια εθιμοτυπική περιοδεία στη Γερμανία με στόχο να κατευνάσει τις γαλλογερμανικές σχέσεις που έχουν φτάσει στο χειρότερο σημείο τους εδώ και δεκαετίες.
Με τις γαλλικές σημαίες να κυματίζουν στο Βερολίνο, ο Μακρόν και η σύζυγός του, Μπριζίτ, ξεκίνησαν την πρώτη γαλλική κρατική επίσκεψη εδώ και 24 χρόνια, υπό τη φιλοξενία του γερμανού προέδρου Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάγερ, η οποία περιλαμβάνει ομιλίες στο Μνημείο του Ολοκαυτώματος στο Βερολίνο, στη Δρέσδη και το Μύνστερ.
Το Μέγαρο των Ηλυσίων και η Καγκελαρία του Βερολίνου θέλουν με την επίδειξη φιλίας να υπογραμμίσουν τη δέσμευση να διατηρηθεί ζωντανός ο γαλλογερμανικός «κινητήρας» που επί μακρόν τροφοδοτούσε την ΕΕ, παρά την κακή χημεία μεταξύ του Μακρόν και του Ολαφ Σολτς, σημειώνουν οι Times. Οι δύο ηγέτες συγκρούστηκαν πρόσφατα για την άμυνα, την Ουκρανία, τη Ρωσία, την Κίνα, τα οικονομικά της ΕΕ και την πυρηνική ενέργεια.
Πριν το ταξίδι του, ο Μακρόν είχε προειδοποιήσει ότι η Ευρώπη βρίσκεται σε μια δυνητικά μοιραία καμπή. «Η Ευρώπη μας, σήμερα, είναι θνητή και μπορεί να πεθάνει», δήλωσε ο γάλλος πρόεδρος στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης. Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η κινεζική ισχύς και η άνοδος των λαϊκιστικών κομμάτων πρέπει να αντιμετωπιστούν με μια ώθηση για ευρωπαϊκή «στρατηγική αυτονομία», είπε ο Μακρόν.
Η Γερμανία δεν έχει στηρίξει με θέρμη τις εκκλήσεις του Μακρόν να απεξαρτηθεί η Ευρώπη από τη στρατιωτική και εμπορική ισχύ των ΗΠΑ και να ακολουθήσει αυστηρότερη γραμμή απέναντι στις κινεζικές εισαγωγές.
Ο Μακρόν είχε πείσει την Ανγκελα Μέρκελ κατά τη διάρκεια της πανδημίας να συμφωνήσει σε κοινό χρέος της ΕΕ, αλλά ο Σολτς αντιστέκεται στο σχέδιο που προωθεί ο γάλλος πρόεδρος για το νέο μοντέλο ανάπτυξης στην ΕΕ.
Το Παρίσι θεωρεί ότι ο Σολτς, ένας προσεκτικός σοσιαλιστής με ριζοσπαστικό αριστερό υπόβαθρο, είναι πολύ «δειλός» σε ό,τι αφορά τη Ρωσία και την Κίνα και πολύ επικεντρωμένος στη γερμανική οικονομία.
Ο Μακρόν δεν κρύβει τη δυσαρέσκειά του για την απόφαση της Γερμανίας να αγνοήσει τις εκκλήσεις του για νέα αμυντικά προγράμματα της ΕΕ και να αγοράσει κυρίως αμερικανικό εξοπλισμό για την «Ασπίδα των Ευρωπαϊκών Ουρανών», μια πρωτοβουλία για μια ομπρέλα αεράμυνας.
Η μεγαλύτερη δημόσια σύγκρουσή τους έγινε για την Ουκρανία, όταν ο Σολτς απέρριψε την πρόταση του Μακρόν, ο οποίος έχει μετατραπεί σε «γεράκι» σε ό,τι αφορά τη Ρωσία, ότι η Ευρώπη θα μπορούσε να στείλει στρατεύματα για να βοηθήσει το Κίεβο.
Η Γερμανία απάντησε ότι η Γαλλία θα πρέπει να μιλάει λιγότερο και να στέλνει περισσότερα όπλα στην Ουκρανία, επικαλούμενη στοιχεία που δείχνουν πολύ μεγαλύτερη γερμανική στρατιωτική υποστήριξη. Η Γαλλία αμφισβητεί τα στοιχεία, τα οποία συγκέντρωσε το Πανεπιστήμιο του Κιέλου.
Ο Μακρόν και ο Σολτς έκαναν αρκετές προσπάθειες να επιδείξουν ενότητα και να διαβεβαιώσουν ότι, παρά τις διαφωνίες τους, είναι το ίδιο αφοσιωμένοι με τους προκατόχους τους στη γαλλογερμανική σχέση που αποτελεί τον πυρήνα της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Πάντως, δεν είναι η πρώτη φορά που οι ηγέτες των δύο χωρών αντιμετώπισαν προβλήματα στις σχέσεις τους. Αλλά στο παρελθόν, κατάφεραν να τα ξεπεράσουν, σημειώνουν οι Times.
Για παράδειγμα, η Μέρκελ και ο Νικολά Σαρκοζί βρίσκονταν σε πλήρη διάσταση μετά την ανάληψη των καθηκόντων του γάλλου προέδρου το 2007, αλλά με την πάροδο του χρόνου τα πήγαν καλύτερα. Υπάρχει και η άποψη, σε υπουργεία και δεξαμενές σκέψης,που θέλει τις δύο πρωτεύουσες να λειτουργούν καλύτερα όταν υπάρχει ένταση μεταξύ τους.
Τον περασμένο μήνα, ο Σολτς και η Μπρίτα Ερνστ, η σύζυγός του, δείπνησαν με τους Μακρόν στο La Rotonde, την αγαπημένη τους μπρασερί στο Παρίσι, για να συντονίσουν τις ιδέες τους για την Κίνα πριν από την επίσκεψη του Σι Τζινπίνγκ στη Γαλλία.
Εξέτασαν επίσης τις προοπτικές για την άνοδο των ακροδεξιών κομμάτων στις ευρωεκλογές του Ιουνίου.
Ο Μακρόν, του οποίου το κόμμα Αναγέννηση αναμένεται να χάσει στις ευρωεκλογές από την Εθνική Συσπείρωση της Μαρίν Λεπέν, θα μιλήσει για τον κίνδυνο της Ακροδεξιάς, σε ομιλία του στη Δρέσδη, όπου το κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) έχει πολλούς υποστηρικτές.
Ο Σολτς εμφανίστηκε επίσης μαζί με τον Μακρόν σε ένα βίντεο που αναρτήθηκε στον λογαριασμό του γάλλου προέδρου στο Twitter.
Ο Μακρόν διάβασε την ερώτηση ενός πολίτη για το αν η γαλλογερμανική σχέση εξακολουθεί να είναι σημαντική.
Ο Σολτς απάντησε στα γαλλικά: «Γεια σας, αγαπητοί φίλοι, επιβεβαιώνω, ζήτω η γαλλογερμανική φιλία»!
Ο Μακρόν απάντησε στα γερμανικά: «Ευχαριστώ, Ολαφ, συμφωνώ πολύ μαζί σου».
Τελετή για το Ολοκαύτωμα
Τη Δευτέρα, ο Μακρόν παρασημοφόρησε στο Βερολίνο τον Σερζ και την Μπεάτε Κλάρσφελντ, οι οποίοι καταδίωξαν ακούραστα τους Ναζί μετά τον πόλεμο, χαιρετίζοντας «τη μάχη τους εναντίον της λήθης», αλλά παραδεχόμενος επίσης ότι η «δουλειά» εναντίον του αντισημιτισμού «δεν έχει τελειώσει».
«Στο ζευγάρι σας αποκρυσταλλώνονται αυτές οι δεκαετίες του δρόμου που διατρέξαμε μαζί» η Γαλλία και η Γερμανία, είπε ο Μακρόν απονέμοντάς τους τα παράσημα του Μεγαλόσταυρου και του Αξιωματικού της Λεγεώνας της Τιμής στη διάρκεια της επίσημης επίσκεψης που πραγματοποιεί στη Γερμανία.
Ο γάλλος πρόεδρος θύμισε την απίθανη συνάντηση ανάμεσα στον γαλλοεβραίο φοιτητή, ο πατέρας του οποίου είχε δολοφονηθεί στο Αουσβιτς, και της νεαρής Γερμανίδας το 1960 στο Παρίσι.
Οι δυο τους, «αγωνιστές της μνήμης και της δικαιοσύνης», άρχισαν μια μακροχρόνια μάχη για να ξεσκεπάσουν τους Ναζί που έχουν διαφύγει μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, καθώς και για την αναγνώριση του Ολοκαυτώματος, υπενθύμισε ο αρχηγός του κράτους.
Συνέβαλαν στη σύλληψη του αρχηγού της Γκεστάπο στη Λυών, του Κλάους Μπάρμπι, ο οποίος κρυβόταν στη Βολιβία, εκδόθηκε και στη συνέχεια καταδικάστηκε σε ισόβια το 1987 στη Γαλλία. Συνέβαλαν επίσης να καταδικασθεί ερήμην ο Ναζί εγκληματίας πολέμου, Αλόις Μπρίνερ, ο οποίος είχε καταφύγει μέχρι το τέλος της ζωής του στη Συρία.
Η Μπεάτε Κλάρσφελντ είναι επίσης διάσημη επειδή τον Νοέμβριο του 1968 στο Βερολίνο είχε χαστουκίσει τον γερμανό καγκελάριο Κουρτ Γκέοργκ Κίζινγκερ καταγγέλοντας το ναζιστικό παρελθόν του.
«Δώσατε μάχη εναντίον της ατιμωρησίας και της λήθης», για να μην ξεχαστούν τα θύματα του Ολοκαυτώματος, των οποίων «αναστήσατε τη μνήμη, τα πρόσωπα», υπενθύμισε επίσης ο Μακρόν.
Στη Γαλλία, ο Σερζ Κλάρσφελντ εξέδωσε το 1978 το βιβλίο του για τον εκτοπισμό των Εβραίων της χώρας, το οποίο συνέταξε με βάση τον κατάλογο των εκτοπισμένων (76.000) και με τίτλο «Le Mémorial de la déportation des Juifs de France».
«Επιτρέψατε στην Ευρώπη μας να κοιτάξει κατάματα την ιστορία της (…) να αρνηθεί όλες τις πλαστογραφίες της γαλλικής ιστορίας (…) να αλλάξει τη γερμανική συνείδηση», δήλωσε ο γάλλος πρόεδρος.
«Η σωστή μνήμη είναι αυτή που επιτρέπει επίσης να μένουμε σε επαγρύπνηση απέναντι στον αντισημιτισμό, στην άρνηση του Ολοκαυτώματος, στην ξενοφοβία», προειδοποίησε. «Η δουλειά δεν έχει τελειώσει, το γνωρίζω».
Ο Μακρόν δεν έκανε καμιά νύξη για τις πρόσφατες και επίμαχες θέσεις του ζεύγους υπέρ του ακροδεξιού κόμματος Εθνική Συσπείρωση της Λεπέν.
Οι δυο τους εκτιμούν ότι το κόμμα έχει αποστασιοποιηθεί από τον αντισημιτισμό του προκατόχου του, του Εθνικού Μετώπου του Ζαν-Μαρί Λεπέν, και «έχει εισέλθει στον κύκλο των δημοκρατικών κομμάτων».