Μετά τις επαναληπτικές κάλπες στις βουλευτικές εκλογές της Γαλλίας, το πρόβλημα για τον Εμανουέλ Μακρόν —δύο μόλις μήνες έπειτα από τον θρίαμβο της επανεκλογής του στο Ελιζέ— δεν είναι η ανάγκη μιας πολιτικής συγκατοίκησης, του περίφημου cohabitation στο οποίο είχαν υποχρεωθεί και προκάτοχοί του, όπως ο εμβληματικός Φρανσουά Μιτεράν, αλλά ότι ουδείς δηλώνει πρόθυμος να μοιραστεί… σπίτι μαζί του! Ποιος θα είναι ο πρωθυπουργός; Κανείς δεν ξέρει…
Η παράταξη του προέδρου της Γαλλίας βγήκε νικήτρια μεν, αλλά τραυματισμένη από τον β’ γύρο των βουλευτικών εκλογών που διεξήχθη την Κυριακή: θα στερηθεί την απόλυτη πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση και θα βρεθεί αντιμέτωπη με «τσουνάμι», κατά την έκφραση της Μαρίν Λεπέν, την άνευ προηγουμένου προέλαση της άκρας δεξιάς.
Τα βασικά στοιχεία από τη διαδικασία εκλογής των 577 μελών του γαλλικού κοινοβουλίου ήταν τα ακόλουθα:
1. Χαστούκι για τον Εμανουέλ Μακρόν
Η κεντρώα-φιλελεύθερη προεδρική παράταξη Ensemble («Μαζί») περιορίζεται σε σχετική πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση.
Κατά τις προβλέψεις ινστιτούτων δημοσκοπήσεων, θα της λείπουν τουλάχιστον 40 έδρες για να φθάσει τις 289 που χρειαζόταν για να κυβερνήσει μόνη. Αρνητική επίδοση άνευ προηγουμένου: πρόκειται για τη μικρότερη σχετική πλειοψηφία της 5ης Δημοκρατίας, δηλαδή από το 1958.
Αν επιβεβαιωθούν τα αποτελέσματα αυτά, εγείρεται πάνω απ’ όλα το ερώτημα εάν και κατά πόσον θα μπορεί ο Εμανουέλ Μακρόν να κυβερνήσει και να προωθήσει τις μεταρρυθμίσεις που υποσχόταν, ιδίως στις συντάξεις
2. Η αριστερά αξιωματική αντιπολίτευση
Ο επικεφαλής της ριζοσπαστικής αριστεράς Ζαν-Λικ Μελανσόν δεν κέρδισε το στοίχημα να επιβάλει συγκατοίκηση στον Εμανουέλ Μακρόν, με άλλα λόγια να τον αναγκάσει να τον ονομάσει νέο πρωθυπουργό.
Όμως κατάφερε να μετατρέψει την Αριστερά στην αξιωματική αντιπολίτευση, καθώς κατά τις προβλέψεις θα εξασφαλίσει γύρω στις 150 έδρες. Η συμμαχία NUPES, που συσπειρώνει σοσιαλιστές, οικολόγους, κομμουνιστές και τη ριζοσπαστική Αριστερά, συνέτριψε αρκετές προσωπικότητες της παράταξης του Μακρόν και εμπόδισε τον πρόεδρο να εξασφαλίσει την απόλυτη πλειοψηφία.
«Πετύχαμε τον πολιτικό στόχο που είχαμε θέσει πριν από λιγότερο από ένα μήνα», ο οποίος ήταν να ηττηθεί ο Εμανουέλ Μακρόν, είπε ο Ζαν-Λικ Μελανσόν, κατηγορώντας τον αρχηγό του γαλλικού κράτους για «αλαζονεία».
3. Η Ακροδεξιά προελαύνει
Στόχος της παράταξης της Μαρίν Λεπέν ήταν να φθάσει τους τουλάχιστον 15 βουλευτές για να σχηματίσει κοινοβουλευτική ομάδα στη γαλλική Εθνοσυνέλευση. Κατά τις προβλέψεις όμως, ο Εθνικός Συναγερμός ενδέχεται να καταλάβει εξαπλάσιες έδρες.
Η Μαρίν Λεπέν, που επανεξελέγη στο Πα ντε Καλέ (βόρεια), ενδέχεται να έχει 80 ως 95 βουλευτές – δεκαπλάσιους ως δεκαπενταπλάσιους απ’ ό,τι σήμερα. Η ατυχήσασα υποψήφια στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών υποσχέθηκε ότι θα ασκήσει «αυστηρή» και «υπεύθυνη» αντιπολίτευση.
4. Ηττες των θρύλων
Πολλές σημαίνουσες μορφές της προεδρικής παράταξης γνώρισαν οδυνηρές ήττες: ο πρόεδρος της απερχόμενης Εθνοσυνέλευσης Ρισάρ Φεράν, ο επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας της Κριστόφ Καστανέρ…
Τρεις υπουργοί, η Αμελί ντε Μονσαλέν (Οικολογικής Μετάβασης), η Μπριζίτ Μπουργκινιόν (Υγείας) και η Ζιστίν Μπενέν (Θαλασσών και Ναυτιλίας) είχαν την ίδια τύχη κι αναμένεται να αποχωρήσουν ως αποδοκιμασθείσες από τις τάξεις της κυβέρνησης, κατά την άγραφη πολιτική παράδοση στη Γαλλία.
5. Υψηλή αποχή
Όπως και στον πρώτο γύρο, οι μισοί και πλέον ψηφοφόροι δεν πήγαν στις κάλπες στον δεύτερο. Η αποχή αυξήθηκε ακόμα περισσότερο, υπολογίζεται πως κυμάνθηκε μεταξύ του 53,5 και του 54%. Μπορεί να μην έσπασε το ρεκόρ του 2017 (57,36%), εκτιμάται πάντως πως θα είναι η δεύτερη υψηλότερη που έχει καταγραφεί.
Και τώρα τι για τον Μακρόν;
Το αποτέλεσμα των εκλογών της Κυριακής επανακαθόρισε κάποια πράγματα σχετικά με το πολιτικό μέλλον των πρωταγωνιστών της γαλλικής πολιτικής σκηνής. Για παράδειγμα, η Μαρίν Λεπέν, η επικεφαλής της Ακροδεξιάς, που προ διμήνου σκεπτόταν να παραδώσει την ηγεσία του κόμματος της μετά τη νέα ήττα της στις προεδρικές, βλέπει τώρα τον εαυτό της να στρογγυλοκάθεται το 2027 στο Μέγαρο των Ηλυσίων Πεδίων. Ως τότε θα αντιπολιτεύεται τον Μακρόν παντού και στα πάντα.
Το ίδιο άλλωστε δηλώνει πως θα πράξει ο Ζαν-Λικ Μελανσόν, που δεν φαίνεται ούτε αυτός διατεθειμένος να αποχωρήσει από το πολιτικό προσκήνιο, όπως πριν τις προεδρικές εκλογές είχε αφήσει να εννοηθεί πως θα πράξει λόγω ηλικίας.
Ο μόνος λοιπόν που αναμένεται να αποχωρήσει το 2027 από τα πολιτικά πράγματα είναι ο -νεότερος όλων. Ο 44χρονος σήμερα Εμανουέλ Μακρόν, για τον οποίο τρίτη θητεία δεν επιτρέπεται ως εκ του Συντάγματος της Γαλλίας.
Ως το 2027 ο Εμανουέλ Μακρόν θα ασκεί την προεδρία της χώρας του, διαβεβαιώνοντας πως δεν είναι ούτε αριστερός, ούτε δεξιός.
Θα έχει απέναντι μια αξιωματική αντιπολίτευση που δηλώνει πολύ αριστερή και μια ήσσονα αντιπολίτευση που δηλώνει πολύ δεξιά.
Υπάρχουν βεβαίως οι νεογκολικοί του Ρεπουμπλικανικού κόμματος, που θα μπορούσαν να τείνουν χείρα βοηθείας στον Μακρόν – πλην όμως και αυτοί, προς το παρόν, δηλώνουν αντιπολίτευση.
Όχι όλοι: η πλέον αναγνωρίσιμη προσωπικότητα της παράταξης, ο πρώην πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί, τάσσεται απολύτως υπέρ της συνεργασίας με την παράταξη Μακρόν. Όμως ο Σαρκοζί δεν είναι βουλευτής των Ρεπουμπλικάνων, ούτε σεβάστηκε προεκλογικά τον κομματικό πατριωτισμό.
Ελλείψει, μέχρι νεοτέρας, κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας, η παράταξη του Εμανουέλ Μακρόν θα αναζητεί όπως είπε η πρωθυπουργός Ελιζαμπέτ Μπορν «πλειοψηφίες δράσης» από «ποικίλες ευαισθησίες» επί συγκεκριμένων θεμάτων.
Το ερώτημα που κυριαρχεί από χθες το βράδυ στη Γαλλία είναι αν και κατά ποσόν μπορεί να κυβερνηθεί έτσι η χώρα.
Εν αναμονή της τοποθέτησης του Εμανουέλ Μακρόν για τα εκλογικά αποτελέσματα, που ίσως φωτίσει το προς τα πού βαδίζει η Γαλλία, πολιτικοί αναλυτές συζητούν ενδεχόμενα σενάρια. επισημαίνοντας πως αν το θέλει, ο Μακρόν έχει δικαίωμα να προκηρύξει νέες βουλευτικές εκλογές. Υπογραμμίζουν όμως πως αν το κάνει τώρα, υπό αυτό το κλίμα, θα πρόκειται για πολιτική αυτοκτονία.