Δεν έχει περάσει ούτε ένας μήνας από το αποτυχημένο και ολιγόωρο πραξικόπημα στην Τουρκία και οι εκκαθαρίσεις και οι διώξεις κατά ανθρώπων που θεωρείται ότι σχετίζονται με την οργάνωση του Φετουλάχ Γκιουλέν συνεχίζονται ακατάπαυστα.
Τελευταίο θύμα είναι ο πρώην σούπερ σταρ του τουρκικού ποδοσφαίρου Χακάν Σουκούρ που κατηγορείται ότι «είναι μέλος τρομοκρατικής οργάνωσης», δηλαδή της οργάνωσης του Γκιουλέν. Ο Σουκούρ έχει εγκαταλείψει την Τουρκία από πέρυσι μαζί με την οικογένειά του, αναφέρει σχετικά το πρακτορείο ειδήσεων Ανατολή.
Αλλοτε δίπλα στον Ερντογάν, όσο με τις διεθνείς επιτυχίες του ήταν ένας άτυπος πρεσβευτής της Τουρκίας στο εξωτερικό, σήμερα ένα από τα δεκάδες χιλιάδες θύματα των αντιγκιουλενικών εκκαθαρίσεων που μοιάζουν να εντείνονται όσο πλησιάζουμε την 14η Αυγούστου.
Οπως γράφει την Παρασκευή «Η Καθημερινή», η ημερομηνία φέρνει ανησυχία στην κυβέρνηση και τις κρατικές υπηρεσίες. «Θα τα ξαναπούμε στις 14 Αυγούστου» είναι το μήνυμα που αναστατώνει την Αγκυρα και η φήμη που κυκλοφορεί στην Αγκυρα ότι είναι η ημέρα την οποία οι γκιουλενιστές έχουν επιλέξει για τη ρεβάνς.
Μπορεί αυτό να είναι βάσιμο; Μια πρόσφατη αναφορά του ίδιου του Ερντογάν στην ημερομηνία αρκεί για να συντηρήσει μια ατμόσφαιρα ανησυχίας και να κρατήσει κράτος και πολίτες σε επιφυλακή.
Αυτή τη φορά, σύμφωνα τουλάχιστον με τα σενάρια, η επίθεση ίσως πάρει τη μορφή μιας επίθεσης στο Διαδίκτυο ή στις τηλεπικοινωνίες και το ηλεκτρικό δίκτυο, στο τραπεζικό σύστημα· μπορεί ακόμη υπάρξουν και δολοφονίες ή επιθέσεις καμικάζι ακόμα και συνεργασία με «τρομοκρατικές οργανώσεις» και γενικότερο στόχο την αποσταθεροποίηση και το χάος.
Καθώς η αντιπολίτευση κρατά αποστάσεις από αυτό το κλίμα, η εκτίμηση των κύκλων της, αναφέρει η Καθημερινή, είναι ότι όλα αυτά είναι ένα προπέτασμα καπνού για να υλοποιήσει η κυβέρνηση τα σχέδια της χωρίς ιδιαίτερη αντίσταση. Η χώρα θα είναι εξάλλου σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης για άλλους δύο μήνες ενώ από την πρώτη στιγμή το μήνυμα στους πολίτες ήταν «συνεχίστε κανονικά τις δουλειές σας και μην ανησυχείτε».
Σε ό,τι φορά αυτά τα σχέδια, ένα από τα βασικότερα είναι η περιορισμένης έκτασης αναθεώρηση του Συντάγματος για την ενίσχυση των προεδρικών εξουσιών, ένα πρώτο βήμα για την προεδρική δημοκρατία. Το κυβερνών AKP, το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα και οι εθνικιστές συμφωνούν καταρχάς στα πρακτικά ζητήματα του συντονισμού σε κοινοβουλευτικό επίπεδο για την αναθέωρηση. Διαφωνούν, ωστόσο, για τον χαρακτήρα αυτής αναθεώρησης, με τους Ρεπουμπλικανούς να επιθυμούν την φιλελευθεροποίηση του Συντάγματος.
Απόντες από τη δημόσια συζήτηση και τις αναθεωρητικές διεργασίες το φιλοκουρδικό Λαϊκό Δημοκρατικό Κόμμα, αλλά και οι Αλεβίτες, η δεύτερη μεγαλύτερη θρησκευτική ομάδα στη χώρα, με τους τελευταίους να ξεκαθαρίζουν με κάθε τρόπο ότι δεν θα επιτρέψουν τη δημιουργία ενός συντηρητικού, αυταρχικού πολιτεύματος.
Και όλα αυτά έρχονται σε μια συγκυρία με την Τουρκία να ανοίγει και να κλείνει μέτωπα το ένα μετά το άλλο: Ο Ερντογάν προσεγγίζει τον Βλαντίμιρ Πούτιν και αρχίζει ξανά μία νέα περίοδος στις σχέσεις των δύο χωρών. Οι σχέσεις με την ΕΕ είναι παγωμένες λόγω της (μάλλον ημιθανούς) συμφωνίας για το Προσφυγικό και για την εκκρεμότητα με τη βίζα που δεν θα επιλυθεί μέσα στο 2016. Με τις ΗΠΑ υπάρχει η άλλη εκκρεμότητα με τον Γκιουλέν και την έκδοσή του με τις σκληρές δηλώσεις να δίνουν και να παίρνουν από την μία πλευρά στην άλλη.
Γκιουλέν: Επιστροφή υπό όρους στην Τουρκία
Εν τω μεταξύ, την πρόθεσή του να παραδοθεί στις τουρκικές αρχές μόνο αν κριθεί ένοχος από διεθνές ανεξάρτητο σώμα που θα διερευνήσει την υπόθεση διατύπωσε ο Φετουλάχ Γκιουλέν. «Αν το ένα δέκατο των κατηγοριών εναντίον μου τεκμηριωθούν, δεσμεύομαι ότι θα επιστρέψω στην Τουρκία και θα εκτίσω τη βαρύτερη ποινή», γράφει σε άρθρο γνώμης που δημοσιεύεται στη γαλλική εφημερίδα Le Monde.
Ο Γκιουλέν, ο οποίος αρνείται πως είχε οποιαδήποτε συμμετοχή στο πραξικόπημα και το έχει καταδικάσει, δηλώνει πως πιστεύει ότι το τουρκικό σύστημα δικαιοσύνης ελέγχεται πλέον από την εκτελεστική εξουσία της χώρας.
Η Τουρκία ασκεί πίεση στις ΗΠΑ να εκδώσουν τον 75χρονο ιερωμένο, που ζει μόνιμα εδώ και πολλά χρόνια στη Πενσυλβάνια, και έχει απομακρύνει περί τους 60.000 υπόπτους ως υποστηρικτές του από τις ένοπλες δυνάμεις, άλλους κρατικούς θεσμούς, τα μέσα ενημέρωσης και τα πανεπιστήμια. Ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου υποστήριξε ότι δήλωσε έχει λάβει «θετικές ενδείξεις» από τις ΗΠΑ σχετικά με την έκδοση του Γκιουλέν ενώ η Αγκυρα ετοιμάζει για να στείλει στην Ουάσινγκτον νέα έγγραφα για τον ιμάμη, καθώς μάλίστα, κατά τα λόγια του Τσαβούσογλου, «όλος ο κόσμος ξέρει πως βρισκόταν πίσω από την απόπειρα πραξικοπήματος».