Σαράντα χρόνια μετά το πολύνεκρο ναυάγιο του επιβατηγού-οχηματαγωγού πλοίου «Χρυσή Αυγή» στη φουρτουνιασμένη θάλασσα του Κάβο Ντόρο, ο  ερευνητής Κώστας Θωκταρίδης και η ομάδα του εντόπισαν σε βάθος 110 μέτρων, το «κουφάρι» του πλοίου που πήρε μαζί του στο βυθό 28 ψυχές.

Με 42 επιβαίνοντες (21 άτομα πλήρωμα, 16 οδηγούς φορτηγών και άλλους πέντε επιβάτες), το ΕΓ/ΟΓ «Χρυσή Αυγή» βυθίστηκε στις 23 Φεβρουαρίου 1983.

Είχε αναχωρήσει στις 16:06  από το λιμάνι της Ραφήνας με προορισμό την Ανδρο και άλλα νησιά των Κυκλάδων. Στο γκαράζ του, μετέφερε πέντε φορτηγά και εννέα βυτιοφόρα έμφορτα με καύσιμα συνολικού βάρους 298 τόνων.

Στις 18.20 και ενώ το πλοίο έπλεε στο Στενό του Κάβο Ντόρο, εν μέσω θαλασσοταραχής πήρε αρχικά δεξιά κλίση 160 μοιρών. Ο πλοίαρχος Αντώνης Γαρδέλης επιχείρησε τότε αλλαγή πορείας με προορισμό το λιμάνι της Καρύστου και αμέσως εξέπεμψε σήμα κινδύνου στο ραδιοτηλέφωνο, το οποίο έλαβε ο παράκτιος σταθμός του Λαυρίου.

Περίπου 15 λεπτά αργότερα, όμως, σημειώθηκε  έκρηξη – πιθανότατα λόγω διαρροής καυσίμων από τα βυτιοφόρα και στο πλοίο ξέσπασε πυρκαγιά. Ακολούθησε και δεύτερη ακόμα πιο ισχυρή έκρηξη και το «Χρυσή Αυγή» ανετράπη. Τότε, αποσπάστηκε τμήμα της υπερκατασκευής και τα φορτηγά που βρίσκονταν στο γκαράζ κατέληξαν στο βυθό.

Στο παρελθόν είχαν εντοπιστεί κάποια από τα φορτηγά και τμήμα της υπερκατασκευής, αλλά όχι το ναυάγιο του «Χρυσή Αυγή»

Στην περιοχή έσπευσαν το επιβατηγό/οχηματαγωγό «Χρυσή Άμμος ΙΙΙ» από τη Ραφήνα, το επιβατηγό/οχηματαγωγό «Καστριανή Κέας» από την Κάρυστο, το ρωσικό ωκεανογραφικό πλοίο Γιάκοβ Γκάκελ ( Yakov Gakkel – Яков Гаккель) το οποίο βρισκόταν στην περιοχή για υδρογραφικές έρευνες, το ρουμανικό «Μπολντέιν», η φρεγάτα «Λήμνος», το αντιτορπιλικό «Σφενδόνη» του Πολεμικού Ναυτικού και παραπλέοντα σκάφη. Αεροσκάφος C130 της Πολεμικής Αεροπορίας έριχνε φωτιστικές φωτοβολίδες για να διευκολύνει τις έρευνες για επιζώντες.

Από τους συνολικά 42 επιβαίνοντες μόνο 14 διασώθηκαν. Δώδεκα περισυνελέγησαν από το ρωσικό ωκεανογραφικό, ένας από το ρουμάνικο φορτηγό και ένας από το «Χρυσή Αμμος ΙΙΙ».

Για τουλάχιστον τρεις ώρες, το «Χρυσή Αυγή» παρέμενε στην επιφάνεια ανεστραμμένο και το παρέσυραν τα ρεύματα μέχρι που χάθηκε για πάντα στο βυθό του Αιγαίου.

«Οι πρώτες εικόνες από το ναυάγιο προκαλούν δέος», περιγράφει ο Κώστας Θωκταρίδης, ενώ όπως λέει, «εντυπωσιάζει το γεγονός ότι από την πυρκαγιά και τις εκρήξεις (που ακολούθησαν) αποκολλήθηκε μόνο τμήμα της υπερκατασκευής με όλο το υπόλοιπο πλοίο να παραμένει ακέραιο στο βυθό».

Στην επιχείρηση εντοπισμού και ταυτοποίησης χρησιμοποιήθηκε ειδικό υποβρύχιο τηλεκατευθυνόμενο όχημα ROV (Remote Operated Vehicle).

Οπως προκύπτει από την αυτοψία, μετά τις εκρήξεις και την ανατροπή του και έχοντας νωρίτερα απαλλαγεί από το φορτίο των φορτηγών, το «Χρυσή Αυγή», κατά τη βύθισή του, επανήλθε λόγω του χαμηλού μεσοκεντρικού βάρους των μηχανών και των δεξαμενών, σε ορθή θέση και επικάθισε στον αμμώδη βυθό με την τρόπιδα και με δεξιά κλίση 8 μοιρών.

Στο ναυάγιο διακρίνονται τα χαρακτηριστικά κίτρινα φουγάρα του πλοίου με το ασπροκόκκινο λογότυπο της πλοιοκτήτριας εταιρείας, το γράμμα Π (το «Χρυσή Αυγή» είχε αγοραστεί το 1976 από την εταιρεία «Γραμμή Ηπείρου ΕΠΕ» του Αυγουστή Πολέμη και είχε μπει στη γραμμή στη Ραφήνα – Κυκλάδες ως επιβατηγό – οχηματαγωγό).

Ο καταπέλτης της πρύμνης είναι κλειστός και ασφαλισμένος, οι άγκυρες είναι στη θέση τους στα όκια του πλοίου, ενώ παρατηρείται μετατόπιση ελασμάτων προς τα δεξιά.

Στην πρύμνη διακρίνεται και το βίντσι για τους κάβους όταν το πλοίο έδενε σε λιμάνι.

Στη πρυμναία δεξιά πλευρά φαίνεται καθαρά ο διάδρομος που ακόμα και σήμερα έχει τα δύο χαρακτηριστικά παγκάκια. Εκεί υπάρχει μισάνοιχτη η ανθρωποθυρίδα που οδηγούσε στο μηχανοστάσιο.

Ο εντοπισμός του ναυαγίου του «Χρυσή Αυγή» ξύπνησε μνήμες αλλά και ανάμεικτα συναισθήματα στους οικείους των θυμάτων: ««Είναι σημαντικό το γεγονός της εύρεσης του βυθισμένου “Χρυσή Αυγή”, όμως οι άνθρωποί μας που χάθηκαν μαζί του δεν θα γυρίσουν ποτέ πίσω …», δήλωσε στο ΑΠΕ – ΜΠΕ η Κ. Τσουμέζη, σύζυγος του πλοιάρχου που χάθηκε με το πλοίο του το μοιραία εκείνη μέρα της 23ης Φεβρουαρίου 1983.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News