«Καλύτερα δέκα χρόνια συνομιλιών παρά μία ημέρα πολέμου» – η συνετή φράση είναι του «μίστερ Οχι» του Ψυχρού Πολέμου, του θρυλικού διπλωμάτη Αντρέι Γκρομίκο, ο οποίος βιδώθηκε στην καρέκλα του υπουργού Εξωτερικών της Σοβιετικής Ενωσης από το 1957 έως το 1985 σπάζοντας όλα τα ρεκόρ καρεκλοκενταυρισμού (ή Κεντρικού Σχεδιασμού, αν προτιμάτε). Το τσιτάτο θυμήθηκε η Corriere della Sera επειδή συνομίλησε ένας συντάκτης της με τον εγγονό του, τον Αλεξέι Γκρομίκο, για το Ουκρανικό. Ο Αλεξέι, σαν κληρονόμος αυτής της βαριάς διπλωματικής παρακαταθήκης, διευθύνει το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών – δεν έγινε υπουργός όπως ο παππούς του, αλλά ποτέ δεν ξέρεις.
Ο Μάρκο Ιμαρίζιο, ο δημοσιογράφος της Corriere, απορροφήθηκε από τις ασπρόμαυρες φωτογραφίες που δίνουν χρώμα στο γραφείο του Αλεξέι: «Ο παππούς με τον Κίσινγκερ, ο παππούς με τον Μιτεράν και με τον Ρίγκαν, ο παππούς που κοιτάζει επίμονα τον πολύ νεαρό Τζο Μπάιντεν». Ο Αλεξέι παρατήρησε τον Μάρκο… παρατηρούντα και δεν κρατήθηκε: «Τότε η τέχνη της διπλωματίας εξυπηρετούσε την αποφυγή καταστροφών…», του πέταξε. Ο ιταλός δημοσιογράφος βρήκε το σχόλιο «υπαινικτικά μελαγχολικό».
Στις αρχές του περασμένου Μαρτίου, ο 52χρονος Αλεξέι απολύθηκε από την επιστημονική επιτροπή του ρωσικού Συμβουλίου Ασφαλείας με ένα απλό σημείωμα, υπογεγραμμένο από τον Βλαντίμιρ Πούτιν, επειδή συνέταξε με άλλους συναδέλφους του «ένα ανεπιθύμητο κείμενο» για τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Ο Ιταλός τον ρώτησε, αλλά ο Αλεξέι αρνήθηκε διπλωματικότατα να κρίνει την απόλυσή του: «Ξέρετε, αυτό το κείμενο δεν το υπέγραψαν καν οι ουκρανοί εμπειρογνώμονες στους οποίους το είχαμε προτείνει: το βρήκαν πολύ φιλορωσικό, επειδή προτείναμε διαπραγματεύσεις»…
Κατόπιν ανέλυσε τη στάση τους: «Ημασταν πεπεισμένοι ότι η προσωρινή κατάπαυση του πυρός ήταν επείγουσα, και προσωπικώς εξακολουθώ να το πιστεύω. Είναι το πρώτο βήμα που πρέπει να γίνει. Το νόημα της πρότασής μας δεν ήταν η καταδίκη του πολέμου, αλλά η συντόμευσή του κατά το δυνατόν. Η εκεχειρία θα επιτρέψει στους διπλωμάτες να ξεκινήσουν συζητήσεις. Η ειρήνη χτίζεται βήμα με το βήμα». Εξήγησε στον Ιταλό ότι η πεποίθησή του είναι πως «πρέπει πάση θυσία να βρεθεί τρόπος να ξαναρχίσει ο διάλογος μεταξύ Ρωσίας και Δύσης». Με αυτό το «Δύση» ο Γκρομίκο εννοούσε τις ΗΠΑ.
Για την είσοδο της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ ο Αλεξέι ήταν αρνητικός, υποστηρίζοντας ότι τέτοια κίνηση ευνοεί την αποσταθεροποίηση. Κάθε πράγμα στον καιρό του, είπε. Και ο καιρός τώρα δεν είναι ο κατάλληλος. Τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία τη χαρακτήρισε «αναπόφευκτη» λόγω των εξελίξεων από το 2014 και έπειτα, προσθέτοντας όμως δίπλα στο επίθετο και το επίρρημα «δυστυχώς» σαν καλός εν δυνάμει διπλωμάτης. Στηλίτευσε τις ουκρανικές επιχειρήσεις στο Ντονμπάς όλα αυτά τα χρόνια, αλλά και τη διαδικασία διεύρυνσης του ΝΑΤΟ προς Ανατολάς. Τις θεωρεί υπεύθυνες για τη διαμόρφωση της ρωσικής ιδέας περί (απειλούμενης) εθνικής ασφαλείας.
«Οι ιστορίες των συγκρούσεων πρέπει να λεχθούν πλήρως. Τα τελευταία χρόνια, πολλές χώρες μέλη του ΝΑΤΟ έχουν ξεκινήσει ενεργό στρατιωτική συνεργασία με το Κίεβο, παρακάμπτοντας την κορυφή του ΝΑΤΟ. Ολοι γνωρίζουν ότι η προμήθεια όπλων στην Ουκρανία σίγουρα δεν ξεκίνησε στις 24 Φεβρουαρίου», είπε ο Γκρομίκο. Προσέθεσε ότι σε πολιτικό επίπεδο εντός της Ουκρανίας έγινε προπαγανδιστικό έργο κατά της Ρωσίας, από τους ακροδεξιούς που ήρθαν στην εξουσία μέσω Λβιβ. «Αυτοί εξύψωσαν και ορισμένα άτομα που συνεργάστηκαν με το Τρίτο Ράιχ, αφού τους ανακήρυξαν “ήρωες της Ουκρανίας”». Κατηγόρησε και τον Ζελένσκι ότι άσκησε «ακόμη πιο άκαμπτη πολιτική απέναντι στους ρωσοφώνους, αν και ανήλθε στην εξουσία με τις ψήφους τους».
Η εκτίμησή του για τη συνέχεια του πολέμου είναι η εξής: «Οσο προχωράμε, όλο και γίνεται πιο δύσκολο να αποσύρουμε τα στρατεύματά μας από τις ήδη κατακτημένες περιοχές. Ωστόσο, το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνουμε είναι η επιστροφή της Ουκρανίας στην ουδετερότητα. Και διάλογος».
Στην ερώτηση αν βλέπει αντιπαράθεση της Ρωσίας με το ΝΑΤΟ, ο Γκρομίκο εγγονός απάντησε ευθέως: «Ο τρόπος με τον οποίο η Δύση χειρίστηκε εξαρχής την ουκρανική υπόθεση είναι βαθιά απογοητευτικός ακόμη και για εμένα. Αυτή η στρατιωτικοποίηση της διπλωματίας είναι οδυνηρή για όλους. Ας εργαστούμε μαζί με μικρά βήματα ώστε να επιτύχουμε κατάπαυση του πυρός. Θα ήταν μια αρχή. Εγώ δεν είμαι αντιφρονών. Είμαι απλώς ένας Ρώσος που εύχεται να τελειώσει αυτή η τραγωδία».