Ο Τζο Μπάιντεν στο Βιετνάμ δεν πολέμησε. Ούτε, όμως, εναντιώθηκε στον πόλεμο. Μάλιστα, μια φορά, πριν από δεκαετίες, το 1987, είχε εξηγήσει την έλλειψη ενδιαφέροντος για το αντιπολεμικό κίνημα (το οποίο σύμφωνα με πολλούς καθόρισε τη γενιά του) αναφέροντας πως «εγώ φορούσα αθλητικά μπουφάν. Κοιτάζετε έναν άνδρα της μεσαίας τάξης. Είμαι αυτός που είμαι. Δεν μου αρέσουν ιδιαίτερα τα αλεξίσφαιρα γιλέκα και τα ξεβαμμένα πουκάμισα και… ξέρετε, δεν είμαι αυτός εγώ».
Την ερχόμενη Κυριακή, ωστόσο, ο γηραιός πρόεδρος των ΗΠΑ θα βρίσκεται στο Βιετνάμ. Επισκέπτεται το Ανόι στο πλαίσιο της προσπάθειας της αμερικανικής κυβέρνησης για αναπροσανατολισμό της περιοχής του Ειρηνικού με στόχο τη συγκράτηση της Κίνας. Θα επιδιώξει την έναρξη μιας συνεργασίας υψηλού επιπέδου με τη χώρα, εκφράζοντας συγχρόνως την πρόθεση της Ουάσινγκτον να συνδράμει στην ανεύρεση λειψάνων βιετναμέζων στρατιωτών που χάθηκαν κατά τη διάρκεια του πολέμου.
Στο Βιετνάμ ξανά ο Τζο Μπάιντεν δεν έχει μεταβεί, και αυτό καθιστά την επίσκεψή του ακόμη πιο ξεχωριστή. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι επίσης, όπως επισημαίνει σε άρθρο του ο Ματ Βίζερ της Washington Post, το γεγονός πως η προσωπική σχέση του νυν αμερικανού προέδρου με τη χώρα δεν πρόκειται να περιπλέξει τις επαφές μεταξύ των δύο πλευρών.
«Ο Μπάιντεν δεν υπηρέτησε ποτέ στο Βιετνάμ, σε αντίθεση με τον αείμνηστο γερουσιαστή Τζον Μακέιν, με τον οποίο ανέπτυξε φιλικούς δεσμούς. Ούτε εκφώνησε πύρινους αντιπολεμικούς λόγους, σε αντίθεση με τον Ρόμπερτ Κένεντι, τον οποίο θαύμαζε, και δεν αγωνιούσε δημοσίως για τη σύρραξη, σε αντίθεση με τον Τζον Κέρι, με τον οποίο συνεργάστηκε επί δεκαετίες και ο οποίος θα τον συνοδεύσει στο ταξίδι» συνοψίζει ο αμερικανός δημοσιογράφος.
Ωστόσο, η επίσκεψή του στη χώρα θα μπορούσε να εδραιώσει μια αξιοσημείωτη, μια ιστορική αλλαγή στις σχέσεις μεταξύ των ΗΠΑ και του Βιετνάμ, με τις δύο χώρες να απαλλάσσονται, επιτέλους, από την «πικρόχολη εχθρότητα», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο Ματ Βίζερ, και να προβαίνουν στη σύναψη μιας στρατηγικής συμμαχίας.
«Αυτό το ταξίδι είναι διαφορετικό» δήλωσε στην Washington Post ο Τόμας Βάλελι, ένας παλαίμαχος βετεράνος πεζοναύτης που συμμετείχε στον σχεδιασμό ταξιδιών στο Βιετνάμ για σχεδόν κάθε αμερικανό πρόεδρο επί δεκαετίες, και θα μεταβεί στο Ανόι μαζί με τον Τζο Μπάιντεν. «Αυτό το ταξίδι αλλάζει τη δυναμική μεταξύ των δύο χωρών σε μια στρατηγική εταιρική σχέση. Ιστορικά, αυτό είναι το σημαντικότερο ταξίδι — το σημαντικότερο ταξίδι όλων των προέδρων έως σήμερα».
Ο Μπιλ Κλίντον, του οποίου η προεδρική υποψηφιότητα παραλίγο να εκτροχιαστεί από μια διαμάχη για την αναβολή στράτευσης που είχε λάβει, ήταν ο πρώτος πρόεδρος των ΗΠΑ που επισκέφθηκε το Βιετνάμ μετά τον πόλεμο, μεταβαίνοντας εκεί τον Νοέμβριο του 2000, ενώ τη χώρα επισκέφθηκαν στη συνέχεια όλοι οι μετέπειτα αμερικανοί πρόεδροι.
Στο πλαίσιο της επίσκεψής του στο Ανόι το 2016, ο Μπαράκ Ομπάμα είχε συναντηθεί και με τον αείμνηστο Αντονι Μπουρντέν, ενώ το 2019 ο Ντόναλντ Τραμπ συναντήθηκε με τον βορειοκορεάτη δικτάτορα Κιμ Γιονγκ Ουν. Στο Βιετνάμ μετέβησαν και αρκετοί γερουσιαστές, μεταξύ των οποίων και ο Τζον Μακέιν, επισκεπτόμενος το 2009 μια φυλακή που είναι γνωστή ως «Χίλτον του Ανόι», όπου βασανίστηκε και παρέμεινε έγκλειστος επί μία πενταετία ως αιχμάλωτος πολέμου.
Μιλώντας στην Washington Post, ο πρώην γερουσιαστής Τσακ Χέιγκελ, φίλος του Τζο Μπάιντεν και συνάδελφός του επί χρόνια, είπε πως ο νυν πρόεδρος των ΗΠΑ επεδίωκε να αντλεί διδάγματα από τον πόλεμο στο Βιετνάμ, παρότι δεν βίωσε προσωπικά τη σύρραξη. «Δεν νομίζω ότι ήταν ένα κυρίαρχο πλαίσιο αναφοράς, αλλά ήταν ένα πλαίσιο αναφοράς» είπε ο Χέιγκελ. «Ολοι μαθαίνουμε από την Ιστορία, ή θα έπρεπε να μαθαίνουμε. Με την τεράστια εστίαση του Τζο στην εξωτερική πολιτική… σίγουρα χρησιμοποίησε το Βιετνάμ ως πλαίσιο αναφοράς».
Ο Τζο Μπάιντεν, ο οποίος γεννήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 1942, ανήκε από πολλές απόψεις στη γενιά του ’60, αλλά φαίνεται πως δεν ήταν, όπως είπε κάποτε η ίδια η αδελφή του, ο τύπος του ανθρώπου που θα μετείχε σε διαδηλώσεις στους δρόμους. Σεβόταν ιδιαίτερα τους θεσμούς και προτιμούσε να επιδιώκει να τους αλλάξει εκ των έσω παρά να διαμαρτύρεται έξωθεν. «Αυτός είναι ο Τζο», είχε πει η Βάλερι Μπάιντεν Οουενς στον βιογράφο Τζουλς Γουιτκόβερ. «Δεν ήταν το αντίστοιχο μιας γυναίκας που έκαιγε σουτιέν».
Ο Μπάιντεν έλαβε πέντε αναβολές λόγω σπουδών, κατά κύριο λόγο, ενώ το 1968 πήρε απαλλαγή από τον στρατό για λόγους υγείας (επειδή έπασχε από άσθμα στην εφηβεία). Κάποτε ανέφερε πως όταν σπούδαζε Νομικά στο Πανεπιστήμιο των Συρακουσών, καθώς περπατούσε, μια μέρα, με μερικούς συμφοιτητές του, είδαν μέλη μιας ομάδας φοιτητών-ακτιβιστών κατά του πολέμου να κρέμονται από τα παράθυρα ενός κτιρίου της διοίκησης του πανεπιστημίου, το οποίο είχαν μόλις καταλάβει. «Κοιτάξαμε ψηλά και είπαμε “Δείτε αυτούς τους μαλάκες”» έγραψε αργότερα ο Μπάιντεν. «Τόσο μακριά βρισκόμουν από το αντιπολεμικό κίνημα».
Αλλά όταν έθεσε υποψηφιότητα για τη Γερουσία, το 1972, η εκστρατεία του βασίστηκε στη στρατολόγηση νεαρών φοιτητών που μπορούσαν να ψηφίσουν για πρώτη φορά στα 18 τους και πολλοί από τους οποίους μετείχαν ενεργά στο αντιπολεμικό κίνημα. Οντας ιδιαίτερα ικανός να αντιλαμβάνεται το πνεύμα της εποχής και να εντοπίζει το όποιο κέντρο βάρους, όπως εξηγεί ο αρθρογράφος της Washington Post, όταν ανακοίνωνε την έναρξη της προεκλογικής του εκστρατείας ο Τζο Μπάιντεν δεν παρέλειψε να πει στους δημοσιογράφους πως οι ΗΠΑ θα έπρεπε να είχαν αποχωρήσει από το Βιετνάμ χρόνια πριν.
Είχε επίσης δεσμευθεί πως θα εναντιωνόταν στα σχέδια του προέδρου Νίξον για κλιμάκωση των αμερικανικών επιχειρήσεων στο Βιετνάμ. Αλλά ερμήνευε τον πόλεμο περισσότερο με οικονομικούς όρους παρά με ηθικούς, χαρακτηρίζοντάς τον «ένα φρικτό χάσιμο χρόνου, χρημάτων και ζωών». «Ημουν ένας από εκείνους τους τύπους που εναντιώνονταν στο Βιετνάμ, αλλά ποτέ δεν συμφώνησα με το ηθικό επιχείρημα της μη χρήσης βίας» είχε πει σε συνέντευξή του το 1999. «Αν πρόκειται να διεξάγετε πόλεμο, βεβαιωθείτε ότι υπάρχει ένας καλός λόγος για να το κάνετε. Ποτέ δεν πίστεψα τη θεωρία του ντόμινο και των κρατών της Νοτιοανατολικής Ασίας που ακολουθούν το Βιετνάμ στον κομμουνισμό» είχε προσθέσει.
Πολύ πιο πρόσφατα, κρατώντας πλέον τα ηνία των ΗΠΑ στα χέρια του και με τον κόσμο να είναι διαφορετικός σε σχέση με πριν από μισό αιώνα, ο Τζο Μπάιντεν σημείωσε: «Ποτέ δεν σκέφτηκα, ως παιδί που βγήκε από την εποχή του πολέμου του Βιετνάμ, ότι θα βλέπαμε την Καμπότζη, το Βιετνάμ και το Λάος να επιθυμούν στενότερες σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής».