Σε μία ακόμα στροφή 180 μοιρών, ενόψει της έλευσης του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, ο Τζο Μπάιντεν ενέκρινε την προμήθεια ναρκών κατά προσωπικού στην Ουκρανία.
Την Κυριακή, είχε ανάψει πράσινο φως για πλήγματα με πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς βαθιά στη Ρωσία.
Οπως ανέφερε η Washington Post, οι νάρκες κατά προσωπικού, ένα αμφιλεγόμενο και απαγορευμένο σε 164 χώρες όπλο, θα ενισχύσουν την άμυνα του Κιέβου έναντι των ρωσικών στρατευμάτων, αλλά η απόφαση αυτή του Μπάιντεν έχει προκαλέσει επικρίσεις από ομάδες ελέγχου των εξοπλισμών.
Περισσότερες από 160 χώρες έχουν υπογράψει διεθνή συνθήκη για την απαγόρευση της χρήσης τους, σημειώνοντας ότι τα όπλα μπορούν να προκαλέσουν μόνιμη βλάβη στους αμάχους και παραμένουν επικίνδυνα για δεκαετίες μετά την τοποθέτησή τους.
Το Κίεβο τις ζητεί από τότε που η Ρωσία εισέβαλε τον Φεβρουάριο του 2022. Οι Ρώσοι έχουν τοποθετήσει εκατομμύρια νάρκες στις γραμμές του μετώπου, εμποδίζοντας την προέλαση των Ουκρανών.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν ανησυχεί βαθιά για τις επιθέσεις της Ρωσίας κατά μήκος του ουκρανικού μετώπου τις τελευταίες εβδομάδες και θεωρεί επιτακτική την ανάγκη να σταματήσει η προέλαση, δήλωσαν αξιωματούχοι.
Το Πεντάγωνο πιστεύει ότι η παροχή των ναρκών είναι από τα πιο χρήσιμα μέτρα που μπορεί να λάβει η κυβέρνηση Μπάιντεν για να βοηθήσει στην επιβράδυνση της επίθεσης της Ρωσίας, δήλωσαν αξιωματούχοι στην Post.
Ενας αξιωματούχος είπε ότι ο συγκεκριμένος τύπος νάρκης κατά προσωπικού είναι «μη μόνιμος», πράγμα που σημαίνει ότι οι νάρκες αυτοκαταστρέφονται ή χάνουν τη φόρτιση της μπαταρίας για να καταστούν ανενεργές μέσα σε ημέρες ή εβδομάδες, μειώνοντας τον κίνδυνο για τους αμάχους.
Ο ίδιος δήλωσε ότι το Κίεβο είχε δεσμευτεί να μην αναπτύσσει τις νάρκες σε πυκνοκατοικημένες περιοχές. Οι εμπειρογνώμονες ελέγχου των όπλων δήλωσαν ότι ακόμη και οι μη μόνιμες νάρκες αποτελούν κίνδυνο για την ασφάλεια.
«Η Ρωσία επιτίθεται στις ουκρανικές γραμμές στα ανατολικά με κύματα στρατευμάτων, ανεξάρτητα από τις απώλειες που υφίστανται», δήλωσε ένας από τους αξιωματούχους. «Έτσι, οι Ουκρανοί προφανώς υφίστανται απώλειες, ενώ περισσότερες πόλεις κινδυνεύουν να πέσουν. Αυτές οι νάρκες κατασκευάστηκαν ειδικά για να καταπολεμήσουν ακριβώς αυτό.
»Οταν χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με τα άλλα πυρομαχικά που ήδη παρέχουμε στην Ουκρανία, συμβάλουν σε μια πιο αποτελεσματική άμυνα», δήλωσε ο αξιωματούχος.
Ο Μπάιντεν ήταν απρόθυμος να προμηθεύσει την Ουκρανία με τις νάρκες λόγω των ανησυχιών εντός της δικής του κυβέρνησης και πολλών υποστηρικτών του κατά των ναρκών, οι οποίοι λένε ότι ο κίνδυνος για τους αμάχους είναι απαράδεκτα υψηλός. Αλλά η πρόοδος της Ρωσίας στο πεδίο της μάχης τους τελευταίους μήνες, ανάγκασε τον Λευκό Οίκο να βρει νέους τρόπους να βοηθήσει το Κίεβο, ιδίως μετά τη νίκη του Τραμπ.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν παράσχει στην Ουκρανία Claymores, έναν διαφορετικό τύπο νάρκης κατά προσωπικού, οι οποίες τοποθετούνται πάνω από το έδαφος και ενεργοποιούνται από έναν χειριστή, γεγονός που τις καθιστά επιτρεπτές σύμφωνα με τις συμβάσεις απαγόρευσης των ναρκών, εφόσον χρησιμοποιούνται σωστά.
Η χρήση των νέων ναρκών θα περιοριστεί στο ουκρανικό έδαφος, με αναμενόμενη εστίαση στην ανατολική Ουκρανία, δήλωσε ένας από τους αξιωματούχους.
Οι ρωσικές δυνάμεις έχουν σημειώσει σημαντική πρόοδο στην περιοχή του Ντονέτσκ και τους τελευταίους μήνες έχουν κερδίσει έδαφος με τον ταχύτερο ρυθμό από το 2022.
Τα ουκρανικά στρατεύματα έχουν δυσκολευτεί να οικοδομήσουν ισχυρές αμυντικές γραμμές μπροστά στις επιθέσεις μη επανδρωμένων αεροσκαφών και τις μικρές ομάδες εφόδου.
Οι νάρκες εδάφους θα μπορούσαν να τους βοηθήσουν να ενισχύσουν την άμυνά τους επιβραδύνοντας τα εχθρικά στρατεύματα και διοχετεύοντάς τα σε περιοχές όπου οι Ουκρανοί μπορούν να χτυπήσουν με πυροβολικό και ρουκέτες.
Σφοδρές αντιδράσεις ακτιβιστών για το επικίνδυνο όπλο
Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του Παρατηρητηρίου Ναρκών και Πυρομαχικών Διασποράς που δημοσιεύθηκε την Τετάρτη, οι νάρκες και τα εκρηκτικά υπολείμματα πολέμων σκότωσαν ή τραυμάτισαν τουλάχιστον 5.757 ανθρώπους την περασμένη χρονιά, από τους οποίους το 84% ήταν άμαχοι, σε 53 χώρες και δυο περιοχές.
Πρόκειται για αύξηση κατά 20% σε ένα χρόνο. Υπολογίζεται ότι περισσότερα από 100 εκατομμύρια ενεργές νάρκες βρίσκονται θαμμένες σε όλο τον πλανήτη.
Ούτε η Ρωσία ούτε οι ΗΠΑ είναι ένα από τα 164 συμβαλλόμενα μέρη της Σύμβασης της Οτάβα, γνωστής και ως Συνθήκης για την Απαγόρευση των Ναρκών, που απαγορεύει την ανάπτυξη και τη μεταφορά ναρκών κατά προσωπικού.
Είναι η σύμβαση που υπογράφηκε μετά την περίφημη εκστρατεία της Λαίδης Νταϊάνα κατά των ναρκών ξηράς, που χάρη στη δημοφιλία της, κατάφερε τότε να ευαισθητοποιήσει την παγκόσμια κοινή γνώμη.
Ο Μπάιντεν το 2022 αναβίωσε μια πολιτική της εποχής Ομπάμα που απαγόρευε τη μεταφορά και τη χρήση αμερικανικών ναρκών κατά προσωπικού εκτός της κορεατικής χερσονήσου.
Ακτιβιστές υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων δήλωσαν ότι η απόφαση των ΗΠΑ να παράσχουν νάρκες κατά προσωπικού στην Ουκρανία -η οποία έχει υπογράψει τη Συνθήκη της Οτάβα- αποτελεί μελανό σημείο για την Ουάσινγκτον.
«Πρόκειται για μια συγκλονιστική και καταστροφική εξέλιξη», δήλωσε η Μαίρη Γουέιρχαμ, αναπληρώτρια διευθύντρια του τμήματος κρίσεων, συγκρούσεων και όπλων του Παρατηρητηρίου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (Human Rights Watch), η οποία δήλωσε ότι ακόμη και οι μη μόνιμες νάρκες ενέχουν κινδύνους για τους αμάχους, απαιτούν περίπλοκες προσπάθειες καθαρισμού και δεν απενεργοποιούνται πάντα αξιόπιστα.
Η κυβέρνηση Τραμπ το 2020 είχε ανατρέψει την πολιτική του Ομπάμα, επισημαίνοντας την ανάγκη στρατηγικής χρήσης των ναρκών για την αντιμετώπιση αντιπάλων όπως η Ρωσία και η Κίνα, και προκαλώντας την έντονη αντίδραση των υποστηρικτών του ελέγχου των εξοπλισμών.
«Θα θέσει περισσότερους πολίτες σε κίνδυνο να τραυματιστούν από νάρκες που δεν έχουν εκραγεί και είναι περιττή από στρατιωτική άποψη», είχε δηλώσει τότε ο Μπάιντεν για την απόφαση του Τραμπ, χαρακτηρίζοντάς την «απερίσκεπτη».
Οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν ένα απόθεμα περίπου τριών εκατομμυρίων ναρκών κατά προσωπικού το 2022.
Οι νάρκες δεν είχαν χρησιμοποιηθεί από το 1991, κατά τη διάρκεια του πρώτου πολέμου του Κόλπου, εκτός από ένα μοναδικό περιστατικό το 2002 στο Αφγανιστάν.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει ήδη δεσμευτεί να υποστηρίξει τις προσπάθειες εκκαθάρισης ναρκών στην Ουκρανία μετά το τέλος της σύγκρουσης. Ενας από τους αμερικανούς αξιωματούχους δήλωσε ότι η κυβέρνηση θα επεκτείνει αυτή τη δέσμευση για να βοηθήσει στον καθαρισμό των ναρκών που προμήθευσαν οι ΗΠΑ στο Κίεβο.
Η σύγκρουση στην Ουκρανία ώθησε άλλες χώρες να επανεκτιμήσουν την αντίθεσή τους στις νάρκες κατά προσωπικού. Οι χώρες της Βαλτικής, Λιθουανία, Λετονία και Εσθονία, εξέτασαν το ενδεχόμενο να αποσυρθούν από τη Σύμβαση της Οτάβα νωρίτερα φέτος, προκειμένου να ενισχύσουν την άμυνά τους έναντι της ρωσικής επιθετικότητας, αν και τελικά αποφάσισαν να ενισχύσουν τα αποθέματα αντιαρματικών ναρκών και άλλων εργαλείων που είναι λιγότερο επικίνδυνα για τους αμάχους.