Ραντεβού τηλεδιάσκεψης έχουν την Πέμπτη 28 Ιουλίου ο αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν και ο κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ. Αυτή θα είναι η πέμπτη (και πάντα εξ αποστάσεως) συζήτηση μεταξύ των δύο ηγετών κατά την περίοδο της προεδρίας Μπάιντεν. Ο Σι επιβάλλει στον εαυτό του ιδιότυπη καραντίνα και δεν βλέπει εκ τους σύνεγγυς ξένους πολιτικούς, αν και έκανε δύο εξαιρέσεις – μία για τον ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν και μία για τον ινδονήσιο πρόεδρο Τζόκο Βιντότο. Ωστόσο η συχνή επικοινωνία με την Ουάσινγκτον δείχνει ότι το Πεκίνο ενδιαφέρεται για το καλό επίπεδο των σινοαμερικανικών σχέσεων.
Η προσωπική σχέση Μπάιντεν και Τζινπίνγκ είναι παλιά. Το 2009 ο Μπαράκ Ομπάμα είχε αναθέσει στον τότε αντιπρόεδρο Μπάιντεν να εμβαθύνει τη σχέση με τον Τζινπίνγκ, ο οποίος τότε ήταν ακόμη το Νο2 στην κινεζική νομενκλατούρα. Οι επαφές συνεχίστηκαν όταν έγινε γενικός γραμματέας του ΚΚ Κίνας, το φθινόπωρο του 2012. Ο Μπάιντεν είναι ο αμερικανός πολιτικός που έχει περάσει τον περισσότερο χρόνο με τον Σι, αφού τον υποδέχτηκε στην Αμερική και τον επισκέφτηκε στην Κίνα συνολικά 11 φορές. Κάτι από όλες αυτές τις άμεσες, οικείες συνομιλίες, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, παρέμεινε ζωντανό: τον Νοέμβριο του 2021, κατά τη διάρκεια βιντεοκλήσης, ο κινέζος ηγέτης χαιρέτησε τον αμερικανό πρόεδρο με ένα πλατύ χαμόγελο αποκαλώντας τον «παλιόφιλο».
Αυτή η προσφώνηση είναι σημαίνουσα στην κινεζική εθιμοτυπία. Προορίζεται για προσωπικότητες με τις οποίες έχει δημιουργηθεί σχέση αλληλοσεβασμού στην πάροδο των χρόνων. Παρά ταύτα, τον τελευταίο καιρό δεν ήταν λίγα και τα σύννεφα. Οι εμπορικοί δασμοί του Τραμπ δεν έχουν αρθεί, ενώ επικρατεί ένταση για τα ανθρώπινα δικαιώματα γενικώς και για το στο Χονγκ Κονγκ ειδικώς. Φυσικά υπάρχει και η ισχυροποίηση των σινορωσικών δεσμών λίγο πριν από την παρόξυνση του Ουκρανικού.
Το ταξίδι της Πελόζι
Μάλιστα και το αγκάθι της Ταϊβάν τον τελευταίο καιρό είναι ιδιαιτέρως αιχμηρό. Η ένταση προκλήθηκε από την ανακοινωθείσα επίσκεψη της Νάνσι Πελόζι στην Ταϊβάν. Για την κίνηση της Δημοκρατικής προέδρου της αμερικανικής Βουλής το Πεκίνο απείλησε με αντίποινα, και αντέδρασε αμέσως. Στην αμερικανική πρωτεύουσα λέγεται ότι οι Κινέζοι είναι αποφασισμένοι να συνοδεύσουν το αεροπλάνο της Πελόζι με δικά τους πολεμικά αεροσκάφη, με σκοπό είτε να το οδηγήσουν στην Ταϊβάν είτε να το απωθήσουν! Επίσης συζητείται και ο κινεζικός ναυτικός αποκλεισμός της περιοχής! Στο Πεντάγωνο όλα αυτά τα σενάρια φαντάζουν εφιαλτικά.
Ο Μπάιντεν πάντως δήλωσε εγκαίρως ότι η επίσκεψη της Πελόζι δεν τον βρίσκει σύμφωνο. Ομως δεν μπορεί να κάνει κάτι για να την αποτρέψει. Και ήδη η φράση του «δεν είναι καλή ιδέα το ταξίδι της Πελόζι» ερμηνεύτηκε από τους Κινέζους σαν ένδειξη αδυναμίας και υποχώρησης. Για τους Κινέζους υπάρχει μόνο μία Κίνα, έτσι οι Αμερικανοί αναγκάζονται να είναι ασαφείς στο θέμα της άμυνας της Ταϊβάν. Προς το παρόν της στέλνουν εξελιγμένα οπλικά συστήματα, όχι όμως και στρατό.
Τυχόν κινητοποίηση των κινεζικών ενόπλων δυνάμεων με αφορμή το ταξίδι της Πελόζι θα ανάγκαζε τον Μπάιντεν να αντιδράσει για να μην αφήσει ακάλυπτη την πρόεδρο της Βουλής. Θα ήταν ένα δεύτερο μέτωπο στην παγκόσμια κρίση, το οποίο θα βύθιζε αμέσως τα παγκόσμια χρηματιστήρια. Ας ελπίσουμε ότι στην τηλεσυνομιλία τους οι δύο παλιόφιλοι θα μπορέσουν να συλλογιστούν με την απαραίτητη ηρεμία και σύνεση.
Κινεζική παροιμία
Ομως δεν πρέπει να ελπίζουμε ότι ο Σι θα υποχωρήσει στο ζήτημα της Ταϊβάν. Την τελευταία φορά που μίλησαν, τον περασμένο Μάρτιο, ο Σι είχε πει στον Μπάιντεν μία παλιά κινέζικη αλληγορία: «Οποιος έδεσε την κουδουνίστρα στο λαιμό της τίγρης, αυτός πρέπει και να την αφαιρέσει». Το οποίον στην περίπτωση της Ταϊβάν σημαίνει ότι τα κάστανα από τη φωτιά θα τα βγάλουν οι ΗΠΑ, δηλαδή την επίσκεψη της Πελόζι δεν πρέπει να τη σταματήσει ο Λαϊκός Στρατός αλλά οι ίδιες οι ΗΠΑ.