Συνήθως δεν είναι πολύ δύσκολο να ξεχωρίσεις το κεφάλι ενός ζώου από το υπόλοιπο σώμα του: το πρώτο οδηγεί, το δεύτερο ακολουθεί. Οσον αφορά τους αστερίες, όμως, τα πράγματα δεν είναι τόσο ξεκάθαρα. Οποιοσδήποτε από τους πέντε πανομοιότυπους βραχίονες μπορεί να είναι εκείνος που αναλαμβάνει την πρωτοκαθεδρία καθώς το θαλάσσιο ον κινείται στον βυθό της θάλασσας.
Αυτή η συμπεριφορά ωθεί ορισμένους ερευνητές στην εκτίμηση ότι ίσως στην πραγματικότητα οι αστερίες δεν διαθέτουν κάποιου είδους κεφάλι. Μια νέα μελέτη αναφέρει ότι ισχύει το αντίθετο: ένας αστερίας είναι ένα μεγάλο κεφάλι χωρίς σώμα.
«Περιγράφεται καλύτερα απλώς ως ένα κεφάλι που σέρνεται στον πυθμένα της θάλασσας. Κάτι που πόρρω απέχει από ό,τι αρχικά υπέθεσαν οι επιστήμονες για τα συγκεκριμένα πλάσματα» αναφέρει ο Λόρεντ Φόρμερι από το Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, επικεφαλής της νέας μελέτης.
Σχεδόν όλα τα ζώα, συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων, είναι αμφοτερόπλευρα συμμετρικά, που σημαίνει ότι μπορούν να χωριστούν σε δύο μισά με καθρέφτη κατά μήκος ενός μόνο άξονα, ο οποίος εκτείνεται από το κεφάλι μέχρι την ουρά. Το 1995, το Νομπέλ Φυσιολογίας ή Ιατρικής απονεμήθηκε σε τρεις επιστήμονες που είχαν χρησιμοποιήσει μύγες φρούτων για να αποδείξουν ότι το αμφίπλευρο σχέδιο σώματος από κεφάλι προς ουρά προκύπτει από την ενεργοποίηση μιας σειράς μοριακών «διακοπτών» που ελέγχονται από ορισμένα γονίδια.
Οι ερευνητές επιβεβαίωσαν έκτοτε ότι τον ίδιο γενετικό προγραμματισμό μοιράζεται η συντριπτική πλειονότητα των ζώων, συμπεριλαμβανομένων των σπονδυλωτών, όπως οι άνθρωποι και τα ψάρια, καθώς και πολλά ασπόνδυλα, όπως τα έντομα και τα σκουλήκια.
Οι αστερίες εμφανίζουν αμφίπλευρη συμμετρία νωρίς στη ζωή τους, όταν υφίστανται ως προνύμφες. Αλλά στην ενήλικη ζωή υιοθετούν ένα σχήμα αστεριού πέντε σημείων που ονομάζεται πεντακτινικό σχέδιο σώματος, χωρίς καθαρό κεφάλι ή ουρά. Το πώς το κάνουν αυτό αποτελούσε ένα ζωολογικό μυστήριο.
Οπως αναφέρουν σε δημοσίευμά τους οι Times του Λονδίνου, για να προσπαθήσουν να το λύσουν, οι ερευνητές δημιούργησαν έναν τρισδιάστατο χάρτη ενός αστερία, αποκαλύπτοντας ποια γονίδια είναι ενεργά σε κάθε περιοχή της ανατομίας του. Αποδείχτηκε λοιπόν ότι τα ζώα διαθέτουν γονίδια που κωδικοποιούν μια περιοχή που μοιάζει με κεφάλι σε κάθε βραχίονα και περισσότερες περιοχές που μοιάζουν με κεφάλι στο κέντρο. Κανένα μέρος του σώματος δεν έχει γενετικό πρόγραμμα «κορμού».
«Η απάντηση είναι πολύ πιο περίπλοκη από ό,τι περιμέναμε. Είναι απλώς παράξενο» σχολιάζει ο Φόρμερι.