Η ανθρώπινη δραστηριότητα είναι καταλυτική στην υγεία του πλανήτη μας· έχουμε αρχίσει να το μαθαίνουμε με τον δύσκολο τρόπο, πλέον. Μια νέα έρευνα που δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Geophysical Research Letters ανέδειξε ακόμα έναν τομέα επιρροής του ανθρώπου στη Γη: τον άξονα γύρω από τον οποίο αυτή περιστρέφεται.
Οπως μεταφέρει δημοσίευμα της Telegraph, η άντληση νερού από το έδαφος –για καλλιέργεια αλλά και για πόση– αναδιένειμε τόσο μεγάλη μάζα ώστε η κλίση του πλανήτη μετακινήθηκε κατά 80 εκατοστά (31,5 ίντσες) προς τα ανατολικά, προς την Ισλανδία, μεταξύ 1993 και 2010. Αυτό σημαίνει ότι ο άξονας Βορρά-Νότου γέρνει με ρυθμό περίπου 4,3 εκατοστά (1,7 ίντσες) ανά έτος.
Για να γίνει πιο κατανοητό το φαινόμενο, οι ερευνητές το περιέγραψαν «σαν να προσθέτεις λίγο βάρος σε μια περιστρεφόμενη κορυφή: η Γη περιστρέφεται λίγο διαφορετικά καθώς το νερό μετακινείται».
Ο καθηγητής Κι-Γουέον Σέο, γεωφυσικός στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Σεούλ και επικεφαλής της μελέτης, δήλωσε, σύμφωνα με το βρετανικό έντυπο: «Ο περιστροφικός πόλος της Γης αλλάζει πολύ. Η μελέτη μάς δείχνει ότι μεταξύ των αιτιών που σχετίζονται με το κλίμα, η ανακατανομή των υπόγειων υδάτων έχει τη μεγαλύτερη επίδραση στη μετατόπιση του πόλου περιστροφής. Εχουμε επηρεάσει τα γήινα συστήματα με διάφορους τρόπους. Οι άνθρωποι πρέπει να το γνωρίζουν αυτό».
«Χαίρομαι πολύ που βρήκα την ανεξήγητη αιτία της μετατόπισης του πόλου περιστροφής», συνέχισε. «Από την άλλη πλευρά, ως κάτοικος της Γης και πατέρας, ανησυχώ και εκπλήσσομαι που βλέπω ότι η άντληση υπόγειων υδάτων είναι μια άλλη πηγή ανόδου της στάθμης της θάλασσας».
Από το 1993 ως το 2010, την περίοδο που μελετά η έρευνα, περίπου 2.150 γιγατόνοι υπόγειων υδάτων αντλήθηκαν από υδροφόρους ορίζοντες κάτω από την επιφάνεια, μια ποσότητα αρκετή για να γεμίσει η αφρικανική λίμνη Βικτώρια.
Η Γη περιστρέφεται με περίπου 1.000 μίλια/ώρα και ο σημαντικότερος παράγοντας που συμβάλλει στην κίνηση του άξονα είναι η ροή σε κινήσεις συναγωγής στο λιωμένο πέτρωμα, πολύ κάτω από την επιφάνεια. Ωστόσο, η νέα μελέτη έδειξε ότι η απομάκρυνση των υπόγειων υδάτων ήταν ο δεύτερος μεγαλύτερος συντελεστής.
Το γεγονός ότι η απομάκρυνση του νερού θα μπορούσε να αλλάξει την περιστροφή του πλανήτη δεν ανακαλύφθηκε τώρα. Επιστήμονες είχαν φτάσει στο συμπέρασμα αυτό πριν από επτά χρόνια. Ωστόσο, με τη συγκεκριμένη έρευνα, μετρήθηκε για πρώτη φορά. Για να το πετύχουν αυτό οι ερευνητές δημιούργησαν μοντέλα των αλλαγών στην ταλάντωση του περιστροφικού πόλου της Γης και της κίνησης του νερού.
Αρχικά εξέτασαν μόνο την κίνηση των φύλλων πάγου και των παγετώνων, προτού προσθέσουν διαφορετικά σενάρια ανακατανομής των υπόγειων υδάτων. Το μοντέλο ταίριαζε με την παρατηρούμενη πολική μετατόπιση μόνο όταν οι ερευνητές συμπεριέλαβαν τους 2.150 γιγατόνους ανακατανομής των υπόγειων υδάτων.
Διαπίστωσαν επίσης ότι η θέση των υπόγειων υδάτων συμβάλλει στον βαθμό αλλαγής της πολικής μετατόπισης. Ετσι, η ανακατανομή του νερού από τα μεσαία γεωγραφικά πλάτη, όπως της δυτικής Βόρειας Αμερικής και της βορειοδυτικής Ινδίας, έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο στην κίνηση του περιστροφικού πόλου.
Ο καθηγητής Σέο δήλωσε ότι οι προσπάθειες επιβράδυνσης της εξάντλησης των υπόγειων υδάτων σε αυτές τις περιοχές θα μπορούσαν, θεωρητικά, να μεταβάλουν τη μετατόπιση του πόλου περιστροφής, αλλά μόνον εάν οι προσεγγίσεις διατηρούνταν για δεκαετίες.
Ο περιστροφικός πόλος αλλάζει συνήθως κατά αρκετά μέτρα ετησίως λόγω άλλων παραγόντων, συμπεριλαμβανομένης της ροής του μανδύα, και άρα οι αλλαγές που οφείλονται στην άντληση υπόγειων υδάτων δεν θα οδηγούσαν σε μετατόπιση των εποχών. Ωστόσο, όταν εξετάζεται σε γεωλογικές χρονικές κλίμακες, η εκτροπή των πόλων θα μπορούσε να έχει αντίκτυπο στο κλίμα, δήλωσαν οι επιστήμονες.
Θα συνεχίσουν να εξετάζονται προηγούμενες δεκαετίες, ώστε να διαπιστωθεί κατά πόσο η άντληση υπόγειων υδάτων επηρέασε την περιστροφή της Γης για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, καθώς δεδομένα πολικής κίνησης είναι διαθέσιμα ήδη από τα τέλη του 19ου αιώνα.