Καθώς οι μάχες στην Ουκρανία συνεχίζονται, ο ιταλός Πρωθυπουργός Μάριο Ντράγκι ζήτησε την Πέμπτη την άμεση κατάπαυση του πυρός, μια ημέρα αφότου ο Υπουργός Εξωτερικών της Ιταλίας, Λουίτζι Ντι Μάιο, παρέδωσε στον ΟΗΕ το σχέδιο τεσσάρων σημείων της ιταλικής κυβέρνησης για την ειρήνη στην Ουκρανία.
Το σχέδιο Ντράγκι, το οποίο έφερε στο φως η ιταλική εφημερίδα la Repubblica,περιλαμβάνει τέσσερα σημεία:
–Κατάπαυση του πυρός – αποστρατιωτικοποίηση της πρώτης γραμμής. Το πρώτο βήμα, που θεωρείται και το πιο δύσκολο. Διότι, για να σιγήσουν τα όπλα, θα πρέπει να έχει προηγηθεί διαπραγμάτευση για τους όρους της εκεχειρίας μετά τη διακοπή των εχθροπραξιών. Όπως σημειώνει η ιταλική εφημερίδα, δεν είναι ρεαλιστικό να φανταστούμε ότι η εκεχειρία μπορεί να πραγματοποιηθεί από μόνη της. Το στάδιο αυτό απαιτεί λοιπόν εποπτικούς μηχανισμούς και αποστρατιωτικοποίηση της πρώτης γραμμής, ώστε να συζητηθούν τα ανοιχτά ζητήματα και να προετοιμαστεί το έδαφος για την οριστική παύση των εχθροπραξιών. Αυτό είναι το πιο περίπλοκο βήμα, δεδομένης της κατάστασης στα πεδία των μαχών. Αλλά και το απαραίτητο βήμα που θα μπορούσε, όταν έρθει η ώρα, να δώσει χώρο στην ειρήνη.
–Πολυμερείς διαπραγματεύσεις και ουδετερότητα. Το επόμενο βήμα, αφορά το μελλοντικό διεθνές καθεστώς της Ουκρανίας. Το ιταλικό σχέδιο κάνει λόγο για ενδεχόμενο καθεστώς ουδετερότητας της χώρας, που θα διασφαλίζεται από διεθνείς πολιτικές εγγυήσεις. Το φόρουμ στο οποίο θα μπορούσε να συζητηθεί το καθεστώς ουδετερότητας θα μπορούσε να είναι μια Ειρηνευτική Διάσκεψη. Σύμφωνα με το σχέδιο Ντράγκι, για την προστασία των Ουκρανών, απαραίτητη προϋπόθεση είναι το καθεστώς αυτό να είναι πλήρως συμβατό με τη δηλωμένη πρόθεση της χώρας να γίνει μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η πτυχή αυτή του ιταλικού σχεδίου έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς η ιδιότητα του μέλους της ΕΕ, συνεπάγεται δεσμεύσεις και απαιτεί χρονοβόρες διαδικασίες οι οποίες θα πρέπει να διαμορφωθούν ανάλογα με τον «εξαιρετικό» χαρακτήρα που θα έχει η ενδεχόμενη είσοδος της Ουκρανίας.
–Συμφωνία Ρωσίας-Ουκρανίας για τα εδαφικά ζητήματα. Το τρίτο σημείο, το πιο «καυτό» από διπλωματική σκοπιά, αφορά την επίτευξη διμερούς συμφωνίας Ρωσίας – Ουκρανίας για τα εδαφικά ζητήματα, πάντοτε με διεθνή μεσολάβηση. Κεντρικά ζητήματα αποτελούν προφανώς η Κριμαία και το Ντονμπάς. Το ιταλικό σχέδιο προβλέπει ουσιαστικά την πλήρη αυτονομία των αμφισβητούμενων περιοχών και την αυτόνομη διαχείριση των ζητημάτων ασφάλειας. Η ομπρέλα μιας τέτοιας διευθέτησης θα πρέπει να περιλαμβάνει την επίλυση πολλών, κρίσιμης σημασίας, θεμάτων όπως τα διεθνώς αναγνωρισμένα σύνορα, ο εδαφικός έλεγχος, οι νομοθετικές και συνταγματικές διατάξεις των περιοχών και τα πολιτικά μέτρα αυτοδιοίκησης. Στο τελευταίο κεφάλαιο περιλαμβάνονται ευαίσθητα ζητήματα όπως αυτά των γλωσσικών και πολιτιστικών δικαιωμάτων, της ελεύθερης κυκλοφορίας προσώπων, αγαθών, κεφαλαίων και υπηρεσιών και της διατήρησης της ιστορικής κληρονομιάς.
–Νέο κεφάλαιο για την Ευρώπη. Το τέταρτο στάδιο του ιταλικού σχεδίου περιλαμβάνει μια νέα πολυμερή συμφωνία για την ειρήνη και την ασφάλεια στην Ευρώπη, στο πλαίσιο του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) και της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας (European neighbourhood policy – ENP). Ουσιαστικά, το σχέδιο προτείνει την αναδιοργάνωση των διεθνών ισορροπιών, με αφετηρία τη σχέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τη Ρωσία. Στο πλαίσιο αυτό, παρουσιάζονται οι προτεραιότητες που πρέπει να καθοριστούν: στρατηγική σταθερότητα, αφοπλισμός και έλεγχος των εξοπλισμών, πρόληψη συγκρούσεων και μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης. Επιπλέον, ορίζεται μια κρίσιμη μεταπολεμική πτυχή που είναι και βασικό ζητούμενο της διεθνούς διαμεσολάβησης: η αποχώρηση των ρωσικών στρατευμάτων από τα κατεχόμενα εδάφη. Ο στόχος του ιταλικού σχεδίου είναι -τουλάχιστον- να επανέλθουν τα εδάφη στο status quo πριν από τις 24 Φεβρουαρίου 2022, ημερομηνία της ρωσικής εισβολής. Η απόσυρση αυτή προβλέπεται ότι θα είναι προοδευτική,
Το σχέδιο Ντράγκι παραδόθηκε την Τετάρτη από τον Ντι Μάιο στον ΟΗΕ και προωθήθηκε στις διπλωματικές αντιπροσωπείες των G7. Όπως κάθε σχέδιο, έτσι και η πρόταση του Μάριο Ντράγκι, απαιτεί τη διαμόρφωση συναινέσεων και άλλων προϋποθέσεων που αυτή τη στιγμή δεν φαίνεται να υπάρχουν, την ώρα που ο πόλεμος μπαίνει σε μια νέα, επικίνδυνη φάση. Αποτελεί όμως έναν σοβαρό οδικό χάρτη.