Τα απαλά κουδουνίσματα των αγελάδων είναι ένας ήχος απόλυτα συνδεδεμένος με τη ζωή στην ελβετική επαρχία. Ξυπνά εικόνες ειρηνικών βοσκοτόπων, με μαγευτικά χιονισμένα βουνά στο βάθος. Τι κάνει κανείς, όμως, αν αυτός ο ήχος ακούγεται έξω από το υπνοδωμάτιό του μέρα – νύχτα, αυξημένος από τις κινήσεις 20 ή 30 αγελάδων;
Αυτό είναι το δίλημμα που αντιμετωπίζουν πολλές ελβετικές κοινότητες, σύμφωνα με ρεπορτάζ του BBC. Το Ααρβάγκεν, με πληθυσμό 4.700 κατοίκων, είναι ένα γοητευτικό χωριό στις όχθες του πανέμορφου ποταμού Ααρε, με θέα στο βάθος τις Αλπεις της Βέρνης. Διαθέτει ένα μεσαιωνικό κάστρο, ενώ στο όμορφο κέντρο του διαθέτει μια εκκλησία και παραδοσιακές αγροικίες.
Αλλά το χωριό βρίσκεται επίσης σε στρατηγική θέση για να εξυπηρετήσει την εξαιρετικά επιτυχημένη οικονομία της Ελβετίας. Απέχει μόλις μία ώρα από τη Βέρνη, τη Ζυρίχη και τη Βασιλεία και είναι ένα υπέροχο μέρος για να ζήσουν οι εργαζόμενοι των αστικών κέντρων που θέλουν λίγη ηρεμία μετά τη δουλειά. Τώρα, ένας αυξανόμενος αριθμός νέων σπιτιών και διαμερισμάτων εκτείνεται πέρα από το αρχικό κέντρο του χωριού.
Αλλά αν κάποιος θέλει απόλυτη ησυχία, το Ααρβάγκεν, ή οποιαδήποτε κωμόπολη στις αγροτικές επαρχίες της Ελβετίας, μάλλον δεν τον εξυπηρετεί. Οι παραδοσιακές αγροικίες εξακολουθούν να λειτουργούν, και τα καταπράσινα χωράφια γύρω από το χωριό φιλοξενούν όχι μόνο νέα σπίτια, αλλά και αγελάδες γαλακτοπαραγωγής – με κουδούνες στους λαιμούς τους.
Για κάποιους από τους νέους κατοίκους του χωριού, ο θόρυβος αποδεικνύεται υπερβολικός. Τουλάχιστον δύο οικογένειες έχουν παραπονεθεί επίσημα στο κοινοτικό συμβούλιο, ζητώντας να αφαιρεθούν οι κουδούνες των αγελάδων το βράδυ. Ακολούθησαν εντονότατες διαμαρτυρίες.
Οι παλαιοί κάτοικοι και οι εναπομείναντες αγρότες του χωριού –μόλις πέντε, ή έξι, σύμφωνα με τον δήμαρχο του χωριού Νίκλας Λουντσγκάαρντ-Χάνσεν– εξοργίστηκαν με την κίνηση, που θεώρησαν ότι συνιστά μια επίθεση στον παραδοσιακό τους πολιτισμό. Ο αγρότης ιδιοκτήτης του εν λόγω κοπαδιού, το θεώρησε ως «προσωπική προσβολή για αυτόν και τις αγελάδες του», λέει ο δήμαρχος.
Σύντομα, σύμφωνα με την ελβετική παράδοση, είχε οργανωθεί ένα επίσημο αίτημα, συγκεντρώνοντας υπογραφές για ψηφοφορία ώστε να μην αφαιρεθούν οι κουδούνες από τα βοοειδή, επειδή, όπως λέει, «εμείς, οι Ελβετοί θέλουμε να διατηρήσουμε και να συντηρήσουμε τις ζωντανές παραδόσεις μας για το μέλλον».
Ο αγρότης Αντρέας Μπάουμαν πιστεύει ακράδαντα ότι οι κουδούνες είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ελβετικής ψυχής. Φέρνει ως παράδειγμα τον διεθνή τερματικό σταθμό του αεροδρομίου της Ζυρίχης, όπου οι νέες αφίξεις οδηγούνται προς την παραλαβή των αποσκευών τους μέσα από διαδρόμους με αλπικές σκηνές και τον ήχο των κουδουνισμάτων.
Πάνω από 1.000 υπογραφές συγκεντρώθηκαν ήδη για το αίτημα, μέσα σε λίγες μόνο ημέρες. Παραδόθηκαν στις αρχές του χωριού στη διάρκεια επίσημης τελετής, με τη συνοδεία παραδοσιακών λουκάνικων, που πρόσφεραν οι αγρότες για την περίσταση.
Τα κουδούνια των αγελάδων ήταν κάποτε πολύ χρήσιμα στην ελβετική αγροτική ζωή. Με τα κοπάδια τους, ειδικά το καλοκαίρι, να βόσκουν σε μεγάλα υψόμετρα των Αλπεων και συχνά σε απότομες πλαγιές, οι κουδούνες ήταν ζωτικής σημασίας για την παρακολούθηση τους. Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία αγρότες ισχυρίζονται ότι μπορούν να ξεχωρίσουν κάθε αγελάδα ακουστικά – από τον ήχο του δικού της κουδουνιού.
Αλλά σήμερα οι αγελάδες έχουν ηλεκτρονικά τσιπ και περνούν τον περισσότερο χρόνο τους σε περιφραγμένα βοσκοτόπια. Η διαμάχη στο Ααρβάγκεν δεν είναι η πρώτη σχετικά με το αν οι κουδούνες είναι πραγματικά απαραίτητες. Ορισμένοι ελβετοί αγρότες τις αφαιρούν ήδη τη νύχτα, για να μην ενοχλούν τον ύπνο των γειτόνων τους.
Οι ακτιβιστές για τα δικαιώματα των ζώων αμφισβητούν εάν οι αγελάδες βλάπτονται όταν πρέπει να φορούν ένα βαρύ, θορυβώδες κουδούνι. Αλλά σε μια χώρα υψηλής μετανάστευσης, όπου το 25% του πληθυσμού δεν είναι ελβετοί πολίτες, θα υπάρχουν πάντα εκείνοι που θα βλέπουν οποιαδήποτε αλλαγή στην παράδοση ως επίθεση στον πολιτισμό και την ταυτότητά τους.
Αυτό είναι ουσιαστικά το θέμα της διαμάχης γύρω από τις κουδούνες των αγελάδων στο Ααρβάγκεν. Στις βουλευτικές εκλογές του περασμένου μήνα, το δεξιό Ελβετικό Λαϊκό Κόμμα έκανε εκστρατεία με το σύνθημα «η Ελβετία να παραμείνει ελβετική» και ανταμείφθηκε με σημαντικά κέρδη στις ψήφους.
Τον επόμενο μήνα, ο πληθυσμός του Ααρβάγκεν θα συγκεντρωθεί σε μια δημόσια συζήτηση, για να ψηφίσει για το μέλλον των κουδουνιών. Στο μεταξύ, ίσως σοκαρισμένος από το επίπεδο των συναισθηματικών αντιδράσεων, ένας από εκείνους που αντιτάσσονταν στον θόρυβο απέσυρε το αίτημά του. Πολλοί άλλοι έχουν μετακομίσει από την περιοχή.